Математика Болчоктун тарыхы

Бөлчөк сандардын пайда болушу

Бөлчөк сандар алгачкы мезгилдерде эле пайда болгон. Байыркы заманда бир нече адамдар аңчылыктан түшкон олжолорду бөлүштүрүү үчүн бөлчөк сандарды билүүгө мажбур болушкан. Адамдардын биринчи кездештирген бөлчөгү бул бүтүн нерсенин жарымы .

Бөлчөк түшүнүгү бүтүн сандар сыяктуу эле байыркы Египеттиктердин папирустарында, Вавилондуктардын чополорунда жазылган жазууларда сакталып калган.

Байыркы Египетте бөлчөктү колдонуу

Байыркы Египеттиктердин маданиятынын, искуствосунун гүлдөп өнүкконүнө карабастан бирдик бөлчөктөрдү жана бөлчөгүнөн ары бара алган эмес

Байыркы Грецияда Евклид, Архимед сыяктуу улуу математиктер бөлчөктөрдү мумкун болушунча пайдаланбоого аракеттенишкен.

Архимед бөлчөктөрдү пайдаланса дагы , аларды сан катары эсептеген эмес.

Бөлчөктөрдү көп кылымдар бою «сынык сан » деп аташкан

VIII-кылымда бөлчөктөрдүн азыркы түрдө айтылышы Байыркы Индияда берилген.

Бөлчөк эки түгөй сан, бири (бөлүмү) элементтин канча бөлүккө бөлүнгөндүгүн көрсөтөт, ал эми экинчиси( алымы) ушундай үлүштөрдүн канчасы алынгандыгын көрсөтөт деген аныктаманы табышкан.

Ал эми кыргыздарда үлүштөр «жарым», «чейрек»,

«ашмүшкө» түшүнүктөрүн бөлчөк эмне экенин билбей эле колдонушкан. Андан тышкары айдын формасынын өзгөрүшүн күндүн батканын үлүштөр менен айтышкан.