-Modul:Vokal musiqasi. Cholg‘u musiqasi

7-Modul:Kino musiqasi

Kino musiqasi . Kо‘rilayotgan davrda О‘zbekistonda “О‘tgan kunlar” (M.Leviyev), “Sening izlaring”, “Vijdon amri”, “Osiyo ustida bо‘ron”, “Inqilob chavandozlari”, “Qora konsulning halokati”, (Ik.Akbarov musiqalari), “Maftuningman”, “Mahallada duv —duv gap”, “Toshkent non shahri” singari filmlarga musiqalar yozildi.

Xususan 70 — 80 yillarda S.Jalil, E.Salixov, N.Zokirov, V.Milov singari yosh ijodkorlar kino janrida barakali ijod qildilar. “Darvishlar”, “Oq laylaklar”, “Furqat” filmlari bunga misol bо‘la oladi.

Musiqali drama . 80-yillar о‘zbek musiqali dramasi tarixida barakali ijod davriga tо‘g‘ri keldi. “Shum bola” (Omonali — Zamonali), “Mangulik”, “Qizil durrali nozik niholim”, “Toshkentliklar”, “О‘n ikkinchi kecha” (V.Shekspir, R.Vildanov), “Toshbolta oshiq” (60 —yillar), “Yoshlikda bergan kо‘ngil”, “О‘jarlar”, “Navoiy Astrobodda” singari musiqali spektakllar teatrlar sahnasida na­moyish etila boshlandi. T.Jalilovning “Paranji sirlari”, “Tohir va Zuhra”, “Nurxon”, “Muqimiy”, “Layli va Majnun”, “Gulsara”, S.Boboyev­ning “Vatan ishqi” musiqali dramalari ham teatrlarda namoyish qilina boshlandi.

Yuqorida qayd etilgan musiqali dramalar mavzulari rang—ba­rang bо‘lib, musiqiy— ritmik tuzilishi, ariyalarning diapazoni tuzilishi bilan bir —biriga sira о‘xshamas edi. Buning natijasida mazkur janr ri­vojlandi va qator yakkaxon ovoz egalari etishib chiqdilar.

Umuman keyingi yillarda musiqali drama janri respublika kо‘pgina kompozitorlari diqqatini о‘ziga jalb etgan mavzu bо‘lib qoldi.

ANDIJON DAVLAT UNIVERSITETI

“ O’ZBEK MUSIQASI TARIXI” “SHARQ XALQLARI MUSIQASI TARIXI” fanidan taqdimoti

Mavzu:

“ 7-Modul:Kino musiqasi”

Tuzuvchi:“Мusiqiy ta’lim”

kafedrasi katta o’qituvchisi, X.T.Botirova

Toshkent 2019

• XX-asrning 50-yillariga kelib keyin O`zbekistonda yangi musiqa janri- Kino musiqa paydo bo`ldi.
• Musiqa va kino hamkorligi aslida XX-asrning 20-yillarida Uspenskiy tomonidan “Shakali Ravata” (Ravot qashqirlari) filmi orqali boshlab berildi. Film rejissyori K.Gertsel.

Kino Musiqa

• 30-yillar oxiri 40-yillar boshida birinchi tovushli kino yaratishga harakat qilindi.
• Kinolar nomi “Qasam” – rejissyor
• A.Usoltsev-Garf, “Asal” – rejissyor Kazachkov, kompozitor Stepanov.
• Uspenskiydan so`ng Muxtor Ashrafiy “Nasriddin Buxoroda”kinofil’mi uchun, Kazlovskiy, Gliyer, kabi kompozitorlar kino musiqa bilan shug`ullana boshlashdi.

Kino Musiqa

• Kozlovskiyning filmlari “Tohir va Zuhra” 1945-yilda, “Nasriddin sarguzashtlari” 1946-yilda mashhur bo`lgan.

Kino Musiqa

“ Maftuningman” filmi kompozitori Ikrom Akbarov, Mutal Burxonov, Manas Leviyev. Bu film 1959-yil musiqiy kamediya sifatida rejalashtirilgan. Mazkur kamediya film-konsert janriga yaqin film hisoblanadi.

Film musiqasi haqida gapirganimizda avvalambor uning qo`shiqlarini esga olishimiz kerak.

MAFTUNINGMAN

• Darhaqiqat bu qo`shiqlar kichik shedevr bo`lib, o`zining lirik ohangi, melodik chiroyi, yorqin milliy o`ziga xosligi bilan o`ziga jalb qiladi.
• Film qahramoni Sharifning “Maftun bo`ldim” qo`shig`i M.Burhonov tomonidan bastalangan bo’lib, o`zining mayin nafisliligi bilan filmning asosiy musiqiy obrazi hisoblanadi.

• “ Ikkinchi gullash” nomli film och qir dalalarni o`rganish uchun bag`ishlangan. O`zbek kinomatografiyasini katta ekrandagi kinoda birinchi tajribasi bo`lgan.
• Shu bois kompozitor T. A. Akbarovda keng hashamatli sado musiqasini yorqin yaratish qiyinchiliklari turgan.

• Bu filmda epizodik melodiya ustunlik qiladi.
• Akbarovni “2- gullash” asariga yozgan musiqasi o`zini musiqaga boyligi bilan qiziqarli.
• Bular: “Bizda bahor”, “Hayot guldir” kuylaridir.

• 1-qo`shig`i harakatchan tetik ishlaydigan odamni g`ayratini tasvirlab beradi.
• 2-qo`shig`i esa unga qarama qarshi harakterda bo`lib, hayolchang, ifodali. Kirish qismi skripka solosi bilan boshlanadi,

• “ Sen yetim emassan” filmi rejissor Sh. Abbosov tomonidan 1963-yilda ishlangan.
• Bu kinoda oddiy o`zbek oilasi urush davrida 14ta xar xil millat yetim bolalarni asrab olgan. Bu sujet asosida Sh. Ahmedovlar oilasidagi voqea asos qilib olingan.

SEN YETIM EMASSAN

SEN YETIM EMASSAN

• Bu kinoning musiqiy matosi asosida 2ta mavzu turadi, rekmativ o`rnida turgan mavzusida- qayg`u, urush musibati va ona mavzusi turadi.
• 1va2-mavzular o`rtasida kontraslikni uchratmymiz. Filmda urush mavzusi urushni ifodalab bermaydi, aksincha urush qahramonlarini qiyin yashash tarzini ko`rsatgan.

Kino Musiqa

• E’TIBORINGIZ UCHUN RAXMAT