Нанотехнологияларнинг тиббиётдаги ўрни

Maktabgacha yoshdagi bolalarni rivojlantirish jarayonida AKTdan foydalanishning ahamiyati

Toshkent shahar XTXQTUMOHM o’qituvchisi Abdullaxo’jayeva M.A.

Jamiyatning zamonaviy rivojlanishi va ishlab chiqarish sharoitida axborot resurslarisiz dunyoni tasavvur qilish mumkin emas ular energetika va mehnat resurslaridan kam bo’lmagan ahamiyatga ega. Zamonaviy axborot maydoni nafaqat boshlang'ich maktabda, balki maktabgacha yoshdagi bolalikda ham kompyuterga ega bo'lishni talab qiladi.

Bugungi kunda axborot texnologiyalari ta’lim olish sohasida ota-onalar, o'qituvchilar va mutaxassislarning imkoniyatlarini sezilarli darajada kengaytirmoqda. Zamonaviy kompyuterdan foydalanish imkoniyatlari bolaning qobiliyatlarini rivojlantirishni to'liq va muvaffaqiyatli amalga oshirish imkonini beradi.

Ta'limning an'anaviy texnik vositalaridan farqli o'laroq, axborot-kommunikatsiya texnologiyalari nafaqat bolani ko'plab tayyor, qat'iy tanlangan, mos ravishda tashkil etilgan bilimlar bilan to'ldirish, balki intellektual, ijodiy qobiliyatlarni rivojlantirish imkonini beradi va bu bolalik davrida juda muhimdir.

Kompyuterning matn, grafik tasvir, ovoz, nutq, video shaklida bir vaqtning o'zida axborotni qayta ishlash qobiliyati, ma'lumotni eslab qolishi va katta tezlikda qayta ishlashi mutaxassislarning bolalar uchun barcha mavjud o'yinlar va o'yinchoqlardan tubdan farq qiladigan yangi faoliyat vositalarini yaratishga imkon beradi. Bularning barchasi maktabgacha ta'limga sifat jihatidan yangi talablar qo'yadi. Ayniqsa uzluksiz ta'lim tizimiga. Shuning uchun maktabgacha ta'lim va ta'lim tizimiga axborot texnologiyalarini joriy etish zarur.

Amaliyot shuni ko'rsatdiki, bolalarning darslarga qiziqishi sezilarli darajada oshadi, bilim imkoniyatlari darajasi oshadi.

Ayniqsa, o'yin shaklida yangi g'ayrioddiy tushuntirish va mustahkamlash usullaridan foydalanish bolalarning diqqat e'tiborini oshiradi. Axborot texnologiyalari shaxsga yo'naltirilgan yondashuvni ta'minlaydi. Kompyuterning imkoniyatlari tanishish uchun taqdim etilgan materialning hajmini oshirishga imkon beradi. Bundan tashqari, maktabgacha yoshdagi bolalar uchun bir xil dasturiy ta'minot materiallari bir necha marta takrorlanishi kerak va bunda taqdimot shakllarining xilma-xilligi katta ahamiyatga ega.

Mashg’ulotlardan tashqari vaqtda kompyuter o'yinlari bolalarning bilimlarini mustahkamlashga yordam beradi. Ular:

- intellektual rivojlanishda tengdoshlaridan oldinda yoki orqada qolib ketgan bolalar bilan shaxsiy mashg'ulotlar uchun ishlatilishi mumkin;

- intellektual faoliyat uchun zarur bo'lgan aqliy va psixologik qobiliyatlarni rivojlantirish uchun ishlatish mumkin, yani idrok, e'tibor, xotira, fikrlash ko'nikmalarini rivojlantirish.

Kompyuter dasturlari mustaqillikka o'rgatiladi, o'z-o'zini boshqarish qobiliyatini rivojlantiradi. Kichik bolalar vazifalarni bajarishda ko'proq yordam talab qiladi va ularning harakatlarini bosqichma-bosqich tasdiqlashda va to'g'ri avtomatlashtirilgan nazorat boshqa bolalar bilan parallel ishlash uchun o'qituvchining vaqtini bo'shatadi.

Kompyuter o'yin orqali bolaning hayotiga kirishi mumkin. O'yin - amaliy fikrlash shakllaridan biri. Bog’cha tarbiyachilarning kompyuter vositalari bilan boyitilgan o'yin faoliyati davomida bolalarning ijodiy qobiliyatlarini keskin oshirishga olib keladigan aqliy neoplazmalar (nazariy fikrlash, rivojlangan tasavvur, harakat natijasini prognoz qilish qobiliyati, fikrlashning dizayn sifati va boshqalar) paydo bo'ladi.

Maktabgacha yoshdagi bolalarni o'qitishning an'anaviy shakllariga nisbatan kompyuter bir qator afzalliklarga ega:

- kompyuter ekranida o'yin shaklida ma'lumot taqdim etish bolalarda katta qiziqish uyg'otadi;

- maktabgacha yoshdagi bolalar uchun tushunarli bo'lgan majoziy axborot turini olib yuradi;

- harakatlar, ovoz, animatsiya uzoq vaqt davomida bolaning e'tiborini tortadi;

- ta'limni shaxsiylashtirish imkoniyatini beradi;

- kundalik hayotda ko'rilmaydigan hayotiy vaziyatlarni modellashtirishga imkon beradi (raketa uchishi, suv toshqini, kutilmagan va g'ayrioddiy effektlar);

- kompyuter juda "sabr-toqatli", hech qachon bolani xatolar uchun haqorat qilmaydi, balki ularni o'zi tuzatishini kutadi.