Нарктуу жаранды калыптандыруудагы мектептин ролу

Тема: «Нарктуу жаранды калыптандыруудагы мектептин ролу»

Нарктуу жаранды тарбиялоо боюнча иштин максаты:

1.Патриоттук тарбия:

улуттук каада-салттарды эске алуу менен.

► калыптандыруу

► патриоттук сапаттарды калыптандыруу

Патриоттук тарбиялоо боюнча иштин милдеттери:

• патриоттуулукту, атуулдукту калыптандыруу,

• инсандын укуктарын жана эркиндиктерин түшүнүү;

• инсандын моралдык негиздерин калыптандыруу, өркүндөтүү

• рухий маданияттын деңгээлине карата гуманисттик мамилени калыптандыруу

• дайыма өзүн-өзү өркүндөтүү;

• (балдарды кыргыздын каада-салты менен тааныштыруу, сыйлоого умтулуу

• курман болгон жоокерлерди эскерүү, кары адамдарга урмат көрсөтүү).

► Туулган жаратылышка болгон сүйүү (айлана-чөйрөнү коргоо)

өз мекенин сактоо, патриоттук сезимин калыптандыруу,

башка улуттарга урмат жана тилектештик, элибиз менен сыймыктануу, Ата Мекенге кызмат кылууга умтулуу.

Негизги иш аракеттер:

1. адамдын рухий-маданий сапаттарын калыптандыруу

2. негизги аспектилерин камтыган этностук баалуулуктар

3. укуктук маданиятты тарбиялоо, мамлекетти таануу

4. символдор, туулган өлкөнүн тарыхы;

5. мектеп окуучуларына социалдык адаптацияга жардам берүү

6. аскердик спорттук оюндар

7. "Зарница", майрамдык кечелер,

8. спорттук иш-чаралар.

9. «ЗАРНИЦА» аскердик спорттук оюну.

10. Кыргызстандын тарыхына жана маданиятына кызыгуу.

11. Кыргыз элинин улуттук маданиятынын идеясын кеңейтүү, балдарды кыргыз тили менен тааныштыруу

12. элдик жомоктор, элдик көркөм кол өнөрчүлүк, салт менен тааныштыруу

13. Кыргызстандын майрамдары, кыргыз элдик майрамдары жөнүндө билимдерин бекемдөө

14. Кичи мекен жөнүндө билимдерин кеңейтүү

15. Үй-бүлөлүк каада-салттарга, улууларды урматтоого кызыктыруу

16. Көркөм адабият окууга кызыгуусун арттыруу

17. Активдүү жашоо образын тарбиялоо

18. Сөз билимин кеңейтүү

Жер жүзүндөгү ар бир улуттук нарк адамзаттын жан дүйнө казынасынын кайталангыс табылгасы болуп саналат. Жалпы адамзаттык нарк улуттук-этникалык маданияттардын көп түрдүү биримдигинен түзүлөт. Жаратылыштагы биоартүрдүүлүк сыяктуу эле адамзат коомундагы социомаданий ар түрдүүлүк да мыйзам ченемдүү көрүнүш. Улуттук нарк башка элдерге да жакын жана түшүнүктүү болуп, жалпы адамзаттык баалуулуктардын катарына кирет. Ошондуктан ал калктардын, этностордун ортосундагы ынтымак-достукка, өз ара мамилеге шайкешип, бириктирүүчү кызматты аткарган.

Миңдеген жылдар мурун өз алдынча ээлик түзүп, ага көз карандысыз башкаруу тартибин орнотуп, чоң жана кичине элдер менен тең ата мамиле жүргүзүүдө натыйжалуу ийгиликтерге алып келген кыргыз элинин эң негизги таянычы жана ишеничи эреже-тартиптерден, жүрүм-турум адебинен, каада-салтынын жыйындысынан куралып, улуттук дүйнөтаанымдарына шайкелишкен улуттук нарк мыйзамы иштелип чыккан. Улуттук нарк кылымдар бою мезгилдин сынынан өтүп, айрым жерлеринде толукталып, бекемделип жүрүп отурган. Нарктын таасири эң жогорку деңгээлге өсүп чыккан, алсак эл арасында "Хан бийлигинен нарк күчтүү", "Эрден өтмөк бар, элден өтмөк жок" деген накыл сөздөр Айкөл Манас атабыздын доорунда жаралып, азыркы мезгилге чейин өзүнүн күчүн жоготпой келе жатат.

Ошол эле учурда мамлекеттик башкаруу иштерине башка диний ишенимдер жана кызыкчылыктар таңууланган учурда эл арасында жиктер пайда болуп, ынтымактын ыдырашына кайсыл бир деңгээлде таасир бере баштаган. Тарых барактары мындай окуялардын бир нечесин тастыктап бере алат. Мамлекеттик башкаруу системасында нарктуулуктун бузулушу ири дөөлөттөрдүн, өлкөлөрдүн урашына алып келген.

Советтик доордо мамлекетибизде мыйзамдуулуктун үстөмдүгү салыштырмалуу түрдө бекем орноп турган мезгилде дагы кыргыз элинин "жазылбаган" каада-салт, нарк мыйзамдары кызуу иштеп, адамдардын, урук-уруулардын ортосундагы мамилелерди теске салууда алардын кенен пайдаланылып келгендиги баарыбызга маалым. Демек, жалпы адамзатка таандык эсептелген мыйзамдарга салыштырмалуу элдин өзү иштеп чыккан нарк системасы маанилүү жана ийгиликтүү жыйынтыктарды жаратып келген.