Онтохон "Хитад дабаан"

Хитад дабаан

Нэгэтэ олон γхибγγд аяншалгада ошобо. Домогууд соо хэлэгдэдэг газарнуудые харахаяа. Хамни уhаа дахан дээшээ γгсэбэ. Тэрэ уhан оло дахин годирдог юм. Зарим газарта мореороо гарашана. Нэгэ газарта ошоходонь, ехэ гγнзэгы байгаа. Яажашье ядаба. Тиигээд тэдэнэрэй нэгэ бγдγγн модо тγлхижэ унагаахадань, хγγргэ бии болошобо.

Yхибγγд харгыдаа элдэб амитадые, ургамалнуудые, hайхан байгаали харанад, hайхашаанад. Нэгэ газарта хγрэхэдэнь, сэнхир γнгэтэй азарга hγрэгɵɵ дахуулаад ябаба. Ямар hонин морин гээшэб гэжэ гайхабад. Тиигээд тэрэ газарта Санхир-Азарга гэжэ нэрэ γгтɵɵ ёhотой гэжэ ойлгобод.

Саашаа ябаба. Урдань γндэр гэгшын эрид хабсагай харгыень хааба. Хаагуур гарахамнайб гэлдэбэ. hайнаар харабад. Тиихэдэнь хабсагайн тэг дунда нариихан харгы байба. Нэгэл моритой хγн багтаха янзатай. Тэрээгγγр гараха гэжэ шиидэбэд. Доошоо харахадань, толгой эрьемэ, γндэр гээшэнь. Хойноhоонь дахарилдаад, арай гэжэ гарабад.

Саашаа гараhан хойноо хаанаhаа харгы байба гээшэб гэжэ зугаалдабад. hγγлдэ γбгэдhɵɵ мэдэхэдэнь, хитадууд тэрэ харгы хээ юм гэжэ элирбэ. Тиимэhээ Хитад дабаан гэжэ нэрэтэй болоо юм. Заримдаа тэндэ элдэб юумэ дуулажа болохо гэлсэдэг.

Урда сагта алта бэдэрhэн хγнγγд тэрэ газар руу олоор ерэгшэ байгаа юм. Хитад гγрэнhɵɵ баяжаха hанаатайшуул баhал ерэлсээ. Алтанда ошохо газартань харгы γгы байгаа, тиигээд тэрэ хабсагайн шулуунуудые гараараа буталаа. Энэ ехэ хγндэ ажал байгаа. Эдеэ хоолоор дуталдаhанhаа, хγйтэ нойтонhоо, аюултай ажалhаа боложо, олониинь наhа барашагша байгаа. Тγрэлɵɵ оложо ядажа, тэнэжэ, хγн зониие тэрэ γедэ айлгама ушарнууд бологшо байгаа гэжэ γхибγγд мэдэжэ абаа.

Тэрэ сагhаа олон зуун жэл γнгэрɵɵ. Тэндэ болоhон юумэнγγд домог болоо. Мγнɵɵ Хитад дабаан – γзэсхэлэн гое газар. Тэрэ нарихан харгынь аяншадта туhа хγргэжэ, замынь γргэлжэлγγлнэ.

Гонгоров Соёл, 6-дахи классай hурагша

Хитад дабаан