"Отбасылы? о?у немесе балалар о?уына ?лкендер ?ам?орлы?ы" семинар-тренинг

Отбасылық оқу немесе балалар оқуына үлкендер қамқорлығы

М. Құсайынов атындағы Ақтөбе облыстық дарынды балаларға арналған мамандандырылған мектеп-интернат психологі

Елубаева Ақбаян Оралбайқызы

Ата-аналар балалардың оқуына қалай көмектесе алады?

Ке ңестер:

• Үйіңізде баланың ақыл-ойын дамытатын энциклопе

дия, тілін дамытатын сөздіктер болсын.

• Керекті жерінде ол кітаптарды баламен пайдаланы

ңыз.

• Атақты адамдар, ақын-жазушылар жайлы қызықты

  оқиғаларды айтып әңгіме етіңіз.

• Балаңыздың туылған күніне кітап сыйлаңыз.
• Өзіңізге ұнаған нақыл, ақыл сөздерді қойын дәптері

ңізге жазып, балаңызға көрсетіңіз.

• Кітапты баламен бірге оқып, пікіріңізді айтып, сырла

сыңыз.

• Белгілі бір оқыған кітап немесе кейіпкер жайлы бала

ның көзқарасы мен пікіріне құрметпен қараңыз.

•       Балаңыздың тілінің, ойының сөйлеуінің дамуына, 

адамгершілік қасиетіне, адамдармен дұрыс қарым-қатынасына әсер етіңіз.

• Кітап сатып аларда баламен кеңесіңіз.
•     Кітап оқиғасын бейнелейтін фильмдерді бірге көріп, 

талдап, кітаппен салыстыру қажет.

•   Кітап, жазушы, ақын немесе кейіпкер жайлы пайда 

болған пікір сайыстың өзін баланың ой дамуына 

бағыттаңыз.

•       Оқыған шығарманың негізгі идеясын түсінуге, тәр

биелік мәнінің негізі мен ма қсат ын табуға жәрдем бер

іңіз.

•     Оқу кезінде өзіне қатты ұнаған бейнесінің суретін салып, бірлесе әңгімелеуге, сипаттауға болады.
•     Қызығушылығын арттыру мақсатында, ары қарай не болатынын болжап оқыту тиімді.

Баланың сабақ үлгерімін арттыруға байланысты бірнеше кеңестер.

Баланың жұмыс істейтін үстелі қолайлы болсын. Жұмыс үстелінде баланың көңілін алданыдаратын артық зат болмауы қажет. Көбінесе балаларға үй тапсырмасын жарық және қолайлы үстел болғандықтан, ас бөлмесінде істеуге тура келеді. Міне сондықтан, баланың өз бөлмесінде балаға қолайлы бұрыш жасап беру қажет, ол жер кітап, қалам, қарындаштарын қоюға келетіндей кең болуы тиіс, оқулықтары мен сөздіктері оңай алынатын және жақын жерде болғаны жөн .

Балада қағаз, дәптер және жазба жабдықтары жеткілікті болуына көп көңіл бөлу керек. Бірақ, бұл заттарды алуды баланың өзіне жүктеу қажет, бұл баланың жауапкершілігі мен дербестігін арттырады.

Сабаққа дайындалған уақытта теледидарды сөңдіріп қойыңыз. Үй тапсырмаларын орындауға отырғанда теледидарды қосуға болмайды деген қағиданы ұстаныңыз. Теледидар баланың сабақ оқуына кедергі келтіреді.

Радио мен музыкамен не істеу керек .

Кейбір музыкалық шығармалар (ауыр рокты қоспағанда) материалды тез қабылдауға көмектесетіндігі дәлелденген болатын, сондықтан сүйікті радиостанция бөгет етпей, керісінше үй тапсырмасын орындауға көмектессе, онда балаға музыка тыңдауға рұқсат берген жөн.

Жүйелілік – маңызды фактор.

Егер сіздердің кешкі астарыңыз бен түстіктеріңіз бір уақытта болса жақсы болар еді. Балада нақты бағдар қалыптасады, ол барлық сабақты кешкі асқа дейін немесе кешкі астан кейін орындайтын дағдыға ие болады. Балаға дем беру үшін үй жұмысының әр бөлігін орындаған сайын баланы қолдап отыруды ұмытпау керек.

Көрнекілік.

Үлкен күнтізбе сатып алыңыз немес е өзіңіз қолдан істеп беріңіз, ол күнтізбеге оқудағы маңызды оқиғалар туралы, тоқсанның аяғына дейін қанша уақыт қалғандығы туралы, емтихандардың уақыты туралы ескертпелерді белгі ле п отырған жөн. Бұл балаға көрініп тұрған ескерту ретінде қызмет етеді

Балаға тест алдында қобалжымауды үйрету қажет. Ең бастысы балаға бақылау болатын күннің алдында, түнде бақылауға дайындалмай, жақсылап ұйқысын қандыру керектігін есте ұстау қажет. Бақылауға артық қалам, қарындаш және қағаз алып барса, өте жақсы болады. Бала қобалжитын болса, бірнеше рет терең дем алу керектігін түсіндіріңіз.

Үй тапсырмасын орындаған уақытта баланың жағдайын бақылап отырыңыз. Егер бала шаршаса, тапсырманың ұзақ және қиын болуына өкпелі болса және бұл бірнеше рет қайталанса, мүмкін балаға бүгінгі күнге жеткілікті деп үзіліс беру тиімді.

Ата-аналар балаларға үй тапсырмасын орындауға көмектесу керек пе? Әр түрлі жағдайда әр қилы істеу керек. Ата-аналар балаларға сөйлемдерді немесе сөздерді айта отырып , сөзді дұрыс жазуға үйретуге, математикалық қиын тапсырмаларды орындауға көмектесуге болады.

Егер тапсырма оңай болса, оны шешуді баланың өзіне қалдырып , араласпаған жөн, ал ды мен тексеруге көмектесейін деп ұсыныс жасау керек. Сондай-ақ баланың өтінішін қуанышпен қабылдау керек. Баланың үй тапсырмасын тексерген кезде немес е орындауға көмектескен жағдайда балаға жағымды түсініктер жасау қажет. Балада тапсырманы дұрыс орындамасам маған ұрсады деген қорқыныш сезім болмауы тиіс .

Процесті қадағалап отырыңыз. Баладан мектептегі істері туралы сұраңыз, бірақ оған бітпейтін жағымсыз сұрақтар қоюдан аулақ болыңыз. Мысалы мынадай сұрақтар қоюға болады: «Математика сабағынан өткен бақылау жұмысы қалай өтті?», «Тарихтан берген рефераттың жағдайы не болды? Менің көмегім қажет пе?» және т.б. Баланың алған бағасына көңіл аударыңыз,.

М ұғалімнің ескертпелеріне көңіл аударған дұрыс. Бұның барлығы баланың сол немесе басқа пәндер бойынша істің қалай жүріп ж атқанды ғын көрсетеді. Сіз сонымен қатар мұғаліммен кездесіп сөйлесе аласыз, бірақ оны баланың келісімімен жасаңыз, өйткені балада сіз оның ісіне араласып жатыр деген сезім қалып қою мүмкін .

• Баланың оқу үлгерімі, тәртібі, денсаулығы жөнінде психолог, дәрігер, мұғаліммен кеңесіп отырыңыздар.