Ուղիղ, հատված, ճառագայթ, անկյուն

Դեռևս մ. թ. ա. II հազարամյակի սկզբին եգիպտացիներին հայտնի էին երկրաչափական պարզագույն հասկացություններն ու կանոնները, որոնք, սակայն, համակարգված չէին և խիստ գործնական բնույթ ունեին: «Երկրաչափություն» բառն ինքը նշում է այդ գիտության ծագման հիմքերը: Եգիպտացիներին այդ գիտությունը պետք էր հատկապես Նեղոսի վարարումներից հետո առանձին ընտանիքների պատկանող հողամասերի չափերը վերականգնելու համար:

1. Ի ՞ նչ է ուղիղ ը:

2. Ի ՞ նչ է ճառագայթ ը:

3. Ի ՞ նչ է հատված ը:

4. Ինչպե ՞ ս են դրանք

նշանակվում :

Այն ուղիղ գիծը, որն չունի ոչ սկիզբ, ոչ էլ վերջ, կոչվում է ուղիղ:

Այն ուղիղ գիծը, որն ունի սկիզբ, բայց չունի վերջ, կոչվում է ճառագայթ :

Ուղղի այն մասը, որը երկու կետերով սահմանափակված է, կոչվում է հատված:

Հետևյալ պատկերներից առանձնացնել .

• Ո ւղիղները

• Ճառագայթները

• Հատվածները

ՀԱՏՎԱԾ

1

7

6

5

4

3

2

8

10

11

1 2

1 3

ՀԱՏՎԱԾ

ՃԱՌԱԳԱՅԹ

ՃԱՌԱԳԱՅԹ

ՈՒՂԻՂ

ՈՒՂԻՂ

ՈՒՂԻՂ

ՈՒՂԻՂ

ՈՒՂԻՂ

9

ՀԱՏՎԱԾ

Քանի ՞ ուղիղ կարելի է տանել ա) մեկ կետով,

բ) երկու կետով:

Քանի ՞ ընդհանուր կետ կարող են ունենալ երկու ուղիղները:

Մեկ կետով կարելի է տանել անթիվ բազմությամբ ուղիղներ

Ցանկացած երկու կետով կարելի է տանել ուղիղ , այն էլ միայն մեկը

Երկու ուղիղները կարող են ունենալ միայն մեկ ընդհանուր կետ,

կամ ընդհանուր կետ չունենալ

ա)

բ)

a

A

B

P

G

C

Q

E

V

D

H

O

K

T

N

M

F

Ճիշտ պատասխանը

G Є a, C Є a, Q Є a

E Є OD, V Є OD, K Є OD

M Є AB, P Є AB

1

2

3

1

4

2

5

3

6

4

7

5

8

6

9

7

10

8

11

9

12

10

13

11

14

12

15

13

14

15

A

P

K

O

O

B

Անկյունը երկրաչափական պատկեր է, որը կազմված է կետից և նրանից ելնող երկու ճառագայթից:

A

O

Այդ ճառագայթները կոչվում են անկյան կողմեր:

B

Այդ ճառագայթների ընդհանուր սկզբնակետը կոչվում է անկյան գագաթ:

Ճ առագայթ և անկյուն

P

C

Արտաքին

տիրույթ

D

A

B

Ն երքին տիրույթ

Q

E

A, B և C կետերը ընկած են անկյան ներքին տիրույթում , D և E կետերը՝ անկյան կողմերի վրա , P և Q կետերը` արտաքին տիրույթում:

OC ճառագայթը AOB անկյունը բաժանում է երկու մասի`

∠ AOC և ∠ COB

B

C

C

A

O

O

B

A

Ո ՞ ր պատկերներն են կոչվում հավասար

Ի ՞ նչ է հատվածի միջնակետը:

Ո ՞ ր ճառագայթն է կոչվում անկյան կիսորդ:

Հատվածի այն կետը, որը կիսում է այդ հատվածը, կոչվում է հատվածի միջնակետ:

A

B

C

A

Անկյան գագաթից ելնող ճառագայթը, որն այն տրոհում է երկու հավասար անկյունների, կոչվում է անկյան կիսորդ:

B

O

C

Խնդիր 1

Տրված է՝

C € AB

AC=CB

AB=18 սմ

AC–?

A

B

C

Պատասխան

AC = CB = AB : 2 = 18 : 2 = 9 սմ

A

Տրված է՝

o

Խնդիր 2

B

O

76 o

C

Պատասխան

o : 2 = 38 o

ՏՆԱՅԻՆ ՀԱՆՁՆԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆ 87, 88, 91

ՇՆՈՐՀԱԿԱԼՈՒԹՅՈՒՆ ՈՒՇԱԴՐՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱՐ

ԿՐԿՆՈՂՈՒԹՅՈՒՆԸ ԳԻՏՈՒԹՅԱՆ ՄԱՅՐՆ Է