Өзгөн району. Ж. Абжапаров атындагы орто мектеби .тарых мугалими Н. Абдыкеримова.9-класс. Кыргызстан тарыхы тема : Кыргызстанда тоталитардык режимдин массалык жазалоолору.

САБАКТЫН КУНДОЛУК ПЛАНЫ.

САБАКТЫН ТЕМАСЫ: Кыргызстанда тоталитардык режимдин массалык жазалоолору.

Классы,предмети: 9-класс. Кыргызстан тарыхы.

САБАКТЫН МАКСАТЫ :

А) билим беруучулук : рерпессия мезгилиндеги Кыргызстанда болгон тарыхый кайгылуу окуялар менен алгач жолу окуучуларды тааныштыруу.

Б) тарбиялоо : бул окуяларды окуп маалымат алуу менен бирге окуучуларды туура сын коз караш менен мамиле жасоого тарбиялоо.

В) онуктуруу: репрессия мезгилиндеги окуялар жонундогу жана келип чыгыш себеби ж.б.билимдерин онуктуруу.

Сабактын усулу : интерактивдуу.

Сабактын тиби : жаны сабак.

Предмет аралык байланыш : жаран таануу.

Сабактын жабдылышы : окуу китеби. Доска, бор. Терминдер жазылган баракча.

САБАКТЫН ЖУРУШУ :

Уюштуруу мезгили : саламдашуу, класстын сабакка даярдыгын байкоо. Окуучулардын маанайын которуу.

Сабактын максаты : кыргыз элинин тарыхындагы оор, кайгылуу барак болгон репрессия жоундо билимдерин калыптандыруу.

Отулгон теманы кайталоо : уй тапшырмасын суроо.

ЖАНЫ ТЕМА : коллективдештируу мезгилинде жана бай –манаптарды кулакка тартуу мезгилинде большевиктер тарабынан коп каталар кетирилген, аларды жазалоо сургунго айдоо чарбанын кыйрашы оор экономикалык абал, интелигенттерди ойлонууга алып келди.алар оздоруна жашыруун ат алып оппозициялык ойлорду эми гана болушо баштаган болчу, м: А. Сыдыков “Манас “ деген ат алган. Бул уюм СТП тузуло электе эле бир мучосу чыккынчылык кылып айтып койгон. 1933-ж СТПнын жетекчилери камакка алынды.алардын программасы жонундо эч жерде маалымат жок сурактагы протоколдордон гана билууго болот. Канчасы чын жалган экенин эч ким билбейт.максаты томондогудой болгон :

1. Соц-ди 1 олкодо куруу мумкун эмес , буткул дуйнодо гана болсо болот. Экономикалык, маданий жактан аркада калган мурдагы Россиянын колонияларында эл жакырданып кетет.

2. Бай-манаптарга жургузгон иштер олкону ,чарбаны кыйроого гана алып келди.

3. Мам-к кызматтарга билими жок дыйкан,жумушчулардын келиши башкаруудагы баш аламандыкты гана пайда кылды.ошондуктан аларды ишке коюу, которуу принцибинен баш тартуу керек.

4. Лениндин улут саясаты туура болгону менен иш жузундо такыр башкача болуп жатканын айтышкан.

“басмачылыр деп айыпталып жаткандар элдин ишенген уулдары экенин ,3 мин жылдык тарыхы бар Кыргыз эли колония мезгилинде да мындай оор абалда жашабаганын, оздорунун алдына 2 милдет коюшкан : 1-олкону партиялык жол баш чылар башкарууга итйиш эмес 2--- 1 дагы тап артыкчылык укукка ээ болбогон социализмди тезиреек куруу, ал эми фермерлер СТПнын таянычы болот мам-ти эл шайлаган президент башкарат аксакалдар комитети---президенттин чечимин жокко чыгаруу укугуна ээ болот. СТПнын мучолору оор сурак кыйноолорду башынан откоргон, Сыдыков , Курманов, Шабдановдор атылып , калгандары турдуу моонотко камалып ошол жакта дайынсыз жок болушкан. 1934-ж 1.12. Ленинградда Кировдун олтурулушу репрессиянын жаны толкунун баштаган. 10 кун ичинде кунолуулор табылып сотсуз, сураксыз атыла турган болду.1937-ж Сталин “ партиялык иштеги кемчиликтер жана Троцкийчилерди эки жуздуулорду жок кылуу жонундо талап кылды НКВДга жогорку сотко ынгайлуу абал тузулду. Эми окумду окуганга зорго улгурушту 1ден эмес 100дон адамды бир нече минутта окумду зорго окуп улгуруп куноолошту.1937-жыл репрессиянын туу чокуга чыккан жылы болду.эл душмандарынын бети миндеп ачылып жатты.каралаган каттар жамгырдай жаады. Чын жалганын эч ким териштирбеди. 1938-ж 6-8 октябрда 137 мам-к партиялык ишмерлер Бишкектен 25 км алыс чон-таш лыжа базасында атылды кыш бышыруучу мештерге комулду.2чи очогу Ош шаарынын Ак-Буура дарыясынын жарлары ,3чу очогу Ысык-Колдун Тондогу жарларында бар. Бул окуялар жонундо “ 1937-жыл” ж.б китептерден кенири окусанар болот.40 мин адам репрессияланган(2млн) 13 мини акталган. “ата-бейит” эстелиги бар.

Теманы бышыктоо : суроолор –жооптор. Окуучуларды топко болуп.

Баалоо: формативдик

Уйго тапшырма: окуп эссе , ыр же мини чыгарма , сурот ж.б. ар ким тандоосуна жараша даярданып келуу.

1. 1930-жылдары өнугуунун альтернативдуу жолунун тарапкерлери кимдер болгон? Алардын кийинки тагдыры кандай болду?

2. Массалык жазалоолор кимдерге каршы багытталган жана ал саясат кандай максатты көздөгөн?

3. Массалык жазалоолор коомдун өнугушунө кандай таасир тийгизди жана анын натыйжалары кандай болду?.

4. 1930-жылдардагы коомдук кырдаалга кандай анализ берет элең? Сенин жеке оюң?

Репрессия--- мыйзамсыз соттоо, массалык атуу, калктын айрым бөлугун, айрым элдерди куугунтуктоо.

Тоталитаризм -----тигил же бул максаттар учун коомдук турмуштун бардык чөйрөсун жана ар бир адамдын турмушун көзөмөлдуккө алууга умтулган саясий система.

Реабилитация---укугунан айрылган адамды укугуна кайра ээ кылуу.

Реквизиция---жеке адамдын менчик байлыгын пайдалануу учун мамлекеттин зордук менен (акысын төлөп) тартып алышы.