Презентация Брейн - ринг на тему: «Дика хьанна хаьа нохчийн мотт?» 8 класс

Брейн - Ринг

«Дика хьанна хаьа

нохчийн мотт?»

Оцу 1уьйранна а, дешаран шо д1адолалучу хьалхарчу дийнахь санна: «Дика дешалахь, хазаниг!» - бохуш, т1аьхьа мохь а бетташ, школе вахийтира Забус Ханпаша. Школе иза д1акхаьчча, Зайбулина ца карийра цунна т1ехь ала х1ума. Ц1ена дара юхь-куьг а, лергина хиларе терра, куьцехь бара корта а. Къаьсттина товш яра цунна т1ера селхана Забус тегна коч а, цу т1ехула дихкина доьхка а. Шена улло иза охьахиъча, цкъа а ца гича санна, цуьнга къайлаха кест-кеста хьожура Малика а, когашкара коьрте кхаччалц. «Селхана оццул холчу вахана хилла х1ара тахана, шек а воцуш, сапарг1ат ма ву»,- бохуш, шен дагахь ойла еш 1ара Малика.

Хьалхара урок оьрсийн меттан хила езаш йоллушехь, класса чу велира географи хьоьхуш волу классан куьйгалхо Якубов Асланбек. Урок д1айолаяле классехь дийцаре х1оттийра Ханпашин дешаран а, низаман а г1уллакх.

Ирсе к1охцал.

Цхьана хьуьнхахь ехаш-1аш яра зу. Цуьнан к1охцалех цхьаъ ирсе хилла, дикачу адамашна беркат дохьуш. Иза луларчу юьртарчу нахана хезна. Амма цхьанне а хууш ца хилла, ирсе к1охцал муьлханиг ду. Т1аккха уггаре а сутарчу стага аьлла: «Вай и зу схьалоцур ю. Цуьнан к1охцалш дерриш а схьа а даьхна, х1оранна цхьацца д1алур ду. Иштта а хуур ду ирсениг муьлха ду».

Цул т1аьхьа нах зу лаха бахна, цхьаъ воцург. «Садолу х1ума ен а йийна, даьккхина ирс суна ца оьшу», - аьлла, ц1ахь 1ийна иза.

Цхьана дийнахь дечке вахана и миска стаг. Наха лоьху зу т1ееана цунна. Адамийн маттахь йистхилла иза:

– Хьан догц1ена ойланаш а, хьанал дахар а девза суна. Сайн ирсе к1охцал ас хьуна д1ало. Зуламечу нахана со карор яц, - аьлла, к1охцал д1а а делла, д1аяхана зу.

Караде 20 г1алат

Дайн орамашкара дуйна схьадохуш цхьа г1илакх ду нохчий – стаг верг а, стаг воцург а шен дашца къастош.

Цигар схьадялла ду «Хьай багах схьа далазчу дешан эл ву хьо, багах схьадяллачу дешан лай ву хьо» боху киц.

Нахалахь айхьа маьл аьллачу дашах жоьпалла ву бохург ду и. Дала а, нахана а гергахь дез, силахь ду адамо ше метан доладар йа багах схьа маьл долучу деша оьздангалла ларъяр.

Оьрсийн маттара вайн матте а, вайн маттара оьрсийн матте а яха дийнатийн ц1ераш

Ягненок Буьхьиг

Зверь Виргомаш

Барсук Лу

Кабан Набард1ама

Тигр Ц1окъ

Оьрсийн маттара вайн матте а, вайн маттара оьрсийн матте а яха диттийн ц1ераш

Тополь База

Сосна Балл

Тутовник Мах

Ольха Наж

Бук Дакх

2 . Шуна цхьагучу х1окху дешнашна ялае антонимаш:

УЛЛОХЬ_

Г1ЕНАХ-

НАГГАХЬ-

ЛАЦА-

САХУЬЛУ-

МАЛХБАЛЕ-

ЮТКЪА -

Тхьамданийн къовсам

Массарна а баркалла !