Презентация чеченский язык

Хьехарсахьтан ц1е:

Предложенин цхьанатайпанарчу меженашкахь хуттургаш.

1алашонаш:

1аморан: дешархойн хаарш зер, 1амийнарг

карладаккхар;

кхиоран: цхьанатайпанарчу меженех лаьцна кхетам

балар, предложенин цхьанатайпанара меженаш

а, амма, ткъа бохучу хуттургашца а, хуттургаш

йоцуш а; хаа деза, цхьанатайпанара меженаш

муьлхарш йу; цхьанатайпана меженаш йуккъехь а

йолуш, предложенеш х1итто хаар;

кхетам – кхиоран: нохчийн матте болу безам

к1аргбар.

Билгалбаьхна кхиамаш: берашна йевзар йу цхьанатайпанарчу меженашца лела хуттургаш, йозанехь царех пайда эца хуур ду. Берашна хуур ду хьехархочун хаттаршан жоьпаш даларца къамеле бовла, учебниках пайдаэца.

Догдаийтаран мур.

Х1етал – металш:

• Ша шайх а вац, маж йу.
• Ша йеса йу, амма т1е х1ума тоьхча,

г1овг1а йоккху.

• Мотт бац, амма и хиллачохь

Дерриг бохург керланиг хууш хуьлу.

Нийса дуй талла.

Х1етал – металш:

1. Бож.

2. Вота.

3. Газета.

Дешархойн долчу хаарийн актуализаци йаран мур.

Ц1ахь 1амийнарг хотту.

1. 1амайе 33 аг1он т1ера бакъонаш.

2. Кхочушде белхан тептар т1ера № 3 - г1а шардар

йа шардар № 56.

1амийнарг карладаккхар:

- Предложенин муьлха меженаш хуьлу

цхьанатайпанара?

- Муха билгалйоху предложенин цхьанатайпанара

меженаш?

Керла коьчал йовзийтар.

• Муьлха хаттар ду вайна тахана 1амо билгалдаьккхинарг?

Д1айеша бакъо.

Хьехархочун дош.

Уьн т1ехь хьалххе д1айазйо лахара предложенеш:

1. Т1екхечи дашо , токхе гуьйре .

2. Ч1ег1ардиган кхача бу чуьркаш , мозий.

3. Ахьмад школехь доьшуш ву, ткъа Юсуп гимназехь.

4. Бераш дог1анах девдира , амма дашийра .

5. Нанас йо1ана тетрадаш а, басарш а, къоламаш а ийцира.

Т1едиллар.

Предложенин цхьанатайпанара меженаш бохучу дешнийн цхьаьнакхетарехь цхьанатайпанара боху дош муха кхолладелла? (цхьана + тайпанара – ши дош вовшахтохарца).

• Муха ду цу дешан лексически маь1на? (цхьатерра,

цхьанакепара, вовшех тера, цхьанатайпана дешнаш).

Д1айазйе предложенеш тетрадаш т1е:

• Карор йарий шуна оцу предложенехь цхьанатайпанара

меженаш?

• Муьлхачу дашах йозуш йу уьш? Цхьана хаттарна жоп

лой цара?

- Предложенин муьлха меженаш йу уьш?

Бакъо т1ехь болх бар.

Предложенин цхьанатайпанара меженаш вовшашца

йозайелла хуьлу интонацица а, а, амма, ткъа

хуттургашца а.

Кластер.

Хуттургаш

ткъа

а

амма

Йозанан болх.

Кхочушдо шардар № 61 (1 - ра абзац), аг1о 35.

• Текст т1ера схьайазйе. А хуттургаца йозайелла

цхьанатайпанара меженаш шайца йолу предложенеш

схьалаха.

Сада1аран мур.

Цхьана дашах – маситта:

Зурманча.

Нийса дуй талла:

Зурманча (зу, у, зурма, ча, чан, нар, мача,

рузма, рама, зама, мар, мар, чам, ан).

Рузма – календарь.

1амийнарг т1еч1аг1дар.

Д1айазйе предложенеш:

• Гумс а, Соьлжа а Терках д1акхеташ ду.
• Асет школехь доьшуш йу, ткъа Марем – гимназехь.
• Орга чехка ду, амма сирла дац.

- Хуттургаш билгалйаха.

Жам1 дар.

1. Дийца предложенин цхьанатайпанарчу меженех лаций.

2. Цхьанатайпанарчу меженашкахь муьлха сацаран

хьаьркаш х1иттайо? Даладе масалш.

• Муьлхачу интонацица йоьшу уьш? Даладе масалш.

Рефлекси йар:

Суна хии…

Суна хазахийти…

Со ца кхийти…

Ц1ахь кхочушдан дезарг.

• 1амайе бакъо аг1о 34.
• Кхочушде шардар № 61 (2 - г1а абзац).

Массарна а даггара баркалла!!!