Презентация Ильванлар (украшения крымских татар)

ильванлар

Азырлады: къырымтатар тили ве эдебият оджасы Мусаева А.Р.

Макъсатлар

• талебелерге ильванлыкъ

акъкъында малюмат берюв;

- къырымтатар халкънынъ медениет ве санатнен таныштырув;

-Ана тилимизни огренювге

меракъ ашлав

• XIX ас. Къырымда «чильтер» (филигрань) буюк усталыкъны къазанды.
• Къырымтатар къадын-къызларнынъ ильванларнынъ сырасына сыргъалар, къушакълар, билезликлер, чешит боюнлы ве кокюсли ильван кире. Олар алтын, кумюш, бакъырдан ве ай, йылдыз, кунеш шеклинде ясала эди.

СЫРГЪАЛАР

Къырымтатар усталары сыргъа-ларны ай, «чарх» (тёгерек), 3-5 тёгерек бир-биринен бурулгъан, «купе-къанатлы», «купе-фенер», бадем ве юзюм япракълары шекиллеринде ясай эдилер.

БОЮН ИЛЬВАНЛАРЫ

Къадын-къызларнынъ

боюнны

«боюнджакъ» (бусы),

«инджили-алтын»

киби ильванлар

яраштыра эдилер.

Боюн ильваны янында «ГЕРДАНЛЫКЪ» (нагрудник) такъыла эди. О къырымтатар къадыннынъ кокюсиндеки оюкъны (вырез) къапата ве яраштыра эди. Чешитлери: «МЕРДЖАН-ГЕРДАНЛЫКЪ, «КЪАФЕССИ», «КЕРГИ».

Къушакъ

Урба бол олгъаны ичюн, къушакъ кийиле эди. Олар маденден (металлические), териден я да къадифеден (бархат) ола биле эди. Къушакъ башы (пряжка) мытлакъкъа олмалы. Къадынларнынъ къушакълары 400гр. къадар агъыр эди. Яш къызларындакилернинъ исе, индже эди. Къушакъ башы юзюм япрагъы, чешит чечеклернинъ япракълары я да чечеклер шеклинде ясала эди.

Билезлик ве юзюклер

Къырымтатар къадын ве къызларнынъ

эллерини билезлик ве юзюклер яраштыра

эди.