Презентация по теме "Ижь зэманым адыгэхэм я псэук1ар".

Ижь зэманым адыгэхэм я псэук1ар.

Къэзэнокъуэ Жэбагъы.

• 1684 гъэм Къэзэнокъуэ Жэбагъы- къэхъуащ.Зеикъуэ къуажэм и лъэныкъуэм деж,иджыпсту Къэзэныкъуейк1э щ1ып1э зэджэм .1750 гъэм – дунейм ехыжащ.Пщышхуэхэм ,пщы уэлийхэм я чэнджэщэгъуу щытащ Жэбагъы.

Нэгумэ Шорэ Бэчмырзэ и къуэ.

• Нэгумэ Шорэ Бэчмырзэ и къуэр 1801 гъэм къыщыхъуащ. Нэгумэ Шорэ къызыхэк1а лъэпкъым тхыгъэ я1энымк1э,ц1ыхубэм тхэк1э,еджэк1э ящ1энымк1э,абыхэм я щ1эныгъэм зиужьынымк1э лэжьыгъэшхуэ зылэжьа ц1ыху гъуэзэджэщ.Шорэ итхащ «Адыгэ лъэпкъым я тхыдэ» тхылъыр.

• Нэгумэ Шорэ 1844 гъэм и мэкъуагъуэм дунейм ехыжащ. Бытырбыху деж.

• Афэ – жыр тхьэгъу ц1ык1уурэ зырылъу щ1а джанэ,1эщэм зыщахъумэн папщ1э пасэ зэманым зауэл1хэм зыщат1агъэу щытащ (кольчуга).

• Лъей- лъэдиймрэ лъэгуажьэмрэ щ1игъанэу лъэгупс ф1эк1 лъапэ зыпымыт щыгъын л1эужьыгъуэ (ноговица).

• Гуэншэрыкъ – былымыфэ 1уэтам къыхэщ1ык1а вакъэ (чувяки).

• Къэптал – адыгэ цейм и щ1агъым щ1алъхьэ щыгъын щ1ы1у телъ (бешмет).

• Бащлъыкъ – щыщ1ы1эм ,щыуэлбанэм деж щхьэм ф1апхъуэу, пщэм кърашэк1ыу къагъыныгъуэ (башлык).

• Цей- адыгэ фащэм щыщу щ1ы1утелъ щыгъыныгъуэ (черкеска).

• Джатэ – и лъэныкъуит1ри жану сэшхуэ (сабля).

• Токъмакъ – и пэр тыкъырщ, пасэрей зэманым къагъэсэбэпу щыта 1эщэ хьэлъэ (палица).

• Бжы- пасэрей 1эщэхэм ящыщу зи пэм гъущй папц1э ф1элъ пхъэ яе к1ыхь ( копье, пика).

• Мэ1уху- пасэрей 1эщэхэм пэщ1адзу зэрызрахъумэу щыта гъущ1 папц1э хъурей е пл1имэ(щит).

• 1эщак1уэ- 1эщэм хуэ1эзэ,хуэ1эк1уэлъа-к1уэ ,1эрыхуэу к4ъэзыгъэсэбэп.

• Лъэпкъ къэск1э езым и фащэ и1эжщ.Дэри адыгэ фащэ зэгъэпэща ди1эщ.

• Ц1ыхубз фащэм хохьэ : дыщэ 1уданэк1э хэдык1а пы1эр ,шылэхъарыр.

• Тхыпхъэщ1ыпхъэ дахэхэмк1э гъэщ1эрэщ1а бостей к1ыхь дахэр.

• Бгъэ1улъ.

• Щ1ы1у бгырыпх.

• Пхъэ вакъэ.

• 1эщхьэ пылъ.

• Ц1ыхухъу фащэм хохьэ:хъурыфэ пы1э хъурейр.

• Щ1ак1уэ – бурка .

• Хьэзырыбгъэ – нагрудник с газыри.

• Лъэгупс зэрыт гъуэншэджы.

• Упщ1э вакъэ лъапщэ к1ыхь.

• Къамэ, дыжьын бгырыпх.

• Хьэгъуэл1ыгъуэм къыщагъэсэбэпу щытащ 1эпэпшынэр.

• Накъырэ- горн.

• Шык1эпшынэ- адыгская скрипка .

Фи махуэ ф1ыуэ!!!