Прэзентацыя "Азначэнне"

Азначэнне. Дапасаваныя і недапасаваныя азначэнні

• Мэта: фарміраванне ўмення знаходзіць азначэнні ў тэксце.
• Задачы: адрозніваць дапасаваныя і недапасаваныя азначэнні, вызначаць спосабы іх выражэння; выкарыстоўваць у маўленні азначэнні для характарыстыкі прадмета, з’явы як сродка выразнасці маўлення; выхоўваць любоў да роднай мовы.
• Тып урока: урок тлумачэння новага матэрыялу з выкарыстаннем тэхналогіі развіцця крытычнага мыслення.

Дамашняе заданне

На шэрых коціках вербаў клапатліва завіхаюцца працавітыя пчолы .

На шэрых коціках – дапасаванне

На коціках вербаў – кіраванне

Завіхаюцца клапатліва – прымыканне

Завіхаюцца на коціках – кіраванне

Працавітыя пчолы – дапасаванне

Арфаграфічная хвілінка

• Запішыце словы па-беларуску, падбярыце да іх прыметнікі.

Правер сябе:

Восеньская апенька (ж.р.);

Духмяная півоня (ж.р.);

Прыгожы бэз (м.р.);

Зялёная таполя (ж.р.).

Метад «Лаві памылку»

• Азначэнне – гэта даданы член сказа, які абазначае прымету прадмета, яго якасць, уласцівасць і адказвае на пытанні які? чый?
• Азначэнне можа быць выражана рознымі часцінамі мовы.
• Азначэнні бываюць дапасаваныя і недапасаваныя.
• Дапасаваныя азначэнні звычайна стаяць перад паяснёным словам і звязваюцца з ім спосабам дапасавання.
• Недапасаваныя азначэнні стаяць пасля паяснёнага слова і звязваюцца з ім спосабам кіравання або прымыкання.

Метад «Лагічны ланцужок»

• Азначэнне

• даданы член сказа

• Дапасаванае азначэнне

• выражаецца прыметнікам, займеннікам, дзеепрыметнікам, лічэбнікам і дапасуецца да паяснёнага слова

• выражаецца назоўнікам, інфінітывам, прыслоўем, дзеепрыслоўем, прыналежным займеннікам, нескланяльным прыметнікам, спалучэннем слоў.

• Недапасаванае азначэнне

Фізкультхвілінка

М.Багдановіч «Слуцкія ткачыхі»

Ад родных ніў, ад роднай хаты

У панскі двор дзеля красы

Яны, бяздольныя , узяты

Ткаць залатыя паясы.

І цягам доўгія часіны,

Дзявочыя забыўшы сны,

Свае шырокія тканіны

На лад пярсідскі ткуць яны.

А за сцяной смяецца поле,

Зіяе неба з-за акна, –

І думкі мкнуцца мімаволі

Туды, дзе расцвіла вясна;

Дзе блішча збожжа ў яснай далі,

Сінеюць міла васількі,

Халодным срэбрам ззяюць хвалі

Між гор ліючайся ракі;

Цямнее край зубчаты бора

І тчэ, забыўшыся, рука,

Заміж пярсідскага узора,

Цвяток радзімы васілька.

Утварыце спачатку дапасаваныя азначэнні, а потым недапасаваныя

• дом + афіцэр – афіцэрскі дом, дом афіцэра;
• аловак + Пеця – Пецеў аловак, аловак Пеці;
• Пошчак + салавей – салаўіны пошчак, пошчак салаўя;
• музей + Віцебск – віцебскі музей, музей Віцебска;
• лісце + бяроза – бярозавае лісце, лісце бярозы;
• хата + бабуля – бабуліна хата, хата бабулі.

Метад “Карусель”

• Групавая праца.

Праблемнае пытанне: вызначце ролю азначэнняў у тэксце?

Напішыце , калі ласка, SMS-паведамленне адзін аднаму ці

настаўніку аб тым, як прайшоў урок, ацаніце як плённа вы

працавалі.

Дамашняе заданне, выстаўленне і каменціраванне адзнак.

§ 22, практыкаванне 135 (8-9 балаў), практыкаванне 134

(5-6 балаў)