Презентация по татарскому языку "Виды сложных предложений"

Кушма җөмлә төрләре

җөмлә

Гади җөмлә

Кушма җөмлә

Иярченле кушма җөмлә

Катлаулы кушма җөмлә

Тезмә кушма җөмлә

1. Тезүче теркәгечләр.

1.Мөнәсәбәтле 1.Кушымча-

2. Интонация.

сүзләр. лар.

2.Ияртүче тер 2.Бәйлекләр.

кәгечләр.

3.Интонация. 3.Янәшә килү.

Барлык бәйләүче чаралар

җөмлә

Кушма җөмлә

Гади җөмлә

Иярченле кушма җөмлә

Катлаулы кушма җөмлә

Тезмә кушма җөмлә

1. Тезүче теркәгечләр.

1.Мөнәсәбәтле 1.Кушымча-

2. Интонация.

сүзләр. лар.

2.Ияртүче тер 2.Бәйлекләр.

кәгечләр.

3.Интонация. 3.Янәшә килү.

Барлык бәйләүче чаралар

Бәйләүче чаралар

Аналитик чаралар

Синтетик чаралар

1. Мөнәсәбәтле сүзләр (относительные слова): шул(то), шул вакытта(тогда), шундый (такой), ...

1. Кушымчалар (аффиксы): килеш, шарт фигыль, хәл ф., сыйфат ф., исем ф., инфинитив, -дай/-дәй, -тай/-тәй, -ча/-чә, -лы/-ле, ...

2. Ияртүче теркәгечләр һәм теркәгеч сүзләр (подчинительные союзы и союзные слова): чөнки(потомучто), ки(что), әгәр(если), ягъни(то есть), ...

2. Бәйлекләр һәм бәйлек сүзләр (послелоги и послелоңные слова): белән(с); кебек, төсле, шикелле(как); өчен,хәтле, кадәр, чаклы(до), саен(по), аркыллы(через), ...

3. Аныклау һәм көттерү интонациясе (интонация ожидания и пояснения): (1)Мин беләм: (2)ул киләчәк.

3. Янәшә килү (примыкание): (1)Ул әйткән (2)сүз дөрес.

Схемалар 1) 2) 3)

()Б.җ.

() Б.җ.

() Б.җ.

2

1

1

шуңа карамастан

чөнки

интонация

() И.җ.

() И.җ.

() И.җ.

1

2

2

Гади җөмләләрдән кушма җөмләләр ясагыз

Кем укый, шул белә.

Сез мәктәпкә килгәч, дәрес башланыр.

Әгәр без яхшы укысак, киләчәктә безгә җиңел булыр.

Син татар телен яхшы беләсең, шуңа сине олимпиадага җибәрәләр.

• Кем укый.
• Сез мәктәпкә килерсез.
• Без яхшы укырбыз.

• Ул белә.
• Дәрес башланыр.
• Киләчәктә безгә җиңел булыр.
• Сине олимпиадага җибәрәләр.
• Уку-бик мөһим.

• Син татар телен яхшы беләсең.
• Мин мәктәпкә барам.

Мин мәктәпкә барам, чөнки уку-мөһим.