Раздатачны матэрыял да ўрока ў 9 класе па тэме "Бяззлучнікавы складаны сказ"

Бяззлучнікавыя складаныя сказы

ЗАДАННІ

І. Перабудуйце бяззлучнікавыя складаныя сказы ў злучнікавыя:

1. На сярэдзіне ракі пачаў трашчаць мост: не вытрымаў ён карэту з чацвёркай коней.

2. З дзяцінства памятаю: ніколі не прапускалі мы гэтай чароўнай асенняй пары.

3. Хочаш многа знаць – трэба мала спаць.

4. Няма лёсу – няма жыцця.

5. Яшчэ пару рыўкоў – сініца будзе ў руцэ.

6. Выкінь адно звяно – усё распадзецца, знікне.

ІІ. ”Закончы сказ”. Дапішыце, каб атрымаўся бяззлучнікавы складаны сказ. Пастаўце неабходныя знакі прыпынку.

1 варыянт

Раптам чуюць…

Мы ведалі…

Так з таго часу і пайшло…

Жывеш ты …

2 варыянт

Мы былі рады …

Прыйдзеш увечары …

Увесь час мне рупіла думка …

Так і чакай цяпер …

ІІІ. “Выберы мяне”. Выпішыце нумары сказаў, дзе трэба паставіць двукроп’е.

1 варыянт

1. Скажу проста гэтая крынічка, напэўна, частавала вадою яшчэ нашых дзядоў.

2. Гарачыня, парнасць дабіліся свайго у адзін дзень неба густа зацягнулася хмарамі.

3. Бягуць у мурашнік без грузу чакай дажджу ці навальніцы.

4. Звычайна мурашы мітусяцца нехта прыбірае з дарогі ігліцу хтосьці ўсцягвае яе на мурашнік.

5. Дрэы як дрэвы трава як трава.

6. Каля ганка растуць кветкі задуменныя яліны ўзніаюць у неба сіняватыя кроны.

2 варыянт

1. Ёсць лета і зіма ёсць дзень і ноч усход і заход сонца.

2. Але дзівіць іншае зярняты прараслі і далі ўсходы.

3. Валя апусціла ражок з хлебам і салам над агнём сала пачало ліцца тлушчам на вогнішча.

4. Гэтыя істоты выглядаюць дужа смешна вушы ў іх малыя, пярэднія канечнасці зменены ў крылы.

5. Хату, дзеткі, у чысціні трымайце зранку і ўвечары падмятайце.

6. Косы сонца не прабіваліся скрозь сучча бяроз або шырокія лапы хвой густы цень ляжаў на дарозе.

ІV. “Карэктар”. Выпраўце памылкі. Адрэдагаваны варыянт запішыце ў сшыткі.

1.Глянуў у акно – над вёскай стаяла цёмная хмара.

2. Сышоў снег ; зелянелі пагоркі ; прыляцелі птушкі.

3. Усе былі заняты справай : Саша капаў ямкі, Косця садзіў дрэўцы.

4. Адзін раз зманіш – другі раз не павераць.

5. Косця вельмі перажываў, дрэўцы раслі слаба.

V . “Падарунак”:

1. Умеў памыліцца – умей і паправіцца.

2. Дабро прыносіш добрым людзям – дабром адплацць і табе.

3. Кінеш спераду – знойдзеш ззаду.

4. Шануй бацьку з маткаю: другіх не знойдзеш.

5. Рана ўстанеш – многа зробіш.

6. Сёння зробіш – заўтра знойдзеш.