Разработка открытого урока на тему "Кальций ж?не оны? ?осылыстары"

Тақырыбы

Кальций және оның қосылыстары(оксиді, гидроксиді, тұздары)

уақыт

Білімділік:

дамытушылық:

тәрбиелік:

• оқушыларға кальций және оның қосылыстары(оксиді, гидроксиді, тұздары) туралы толық мәлімет беру;

• оқушылардың ойлау, есте сақтау қабілеттерін дамыту, кальций металының химиялық қасиеттеріне есептер шығару;

• оқушыны жан-жақты, білімді болуға тәрбиелеу.

Сабақ типі:

Жаңа сабақ.

Сабақ өткізілу түрі:

Топтық жұмыс, жаттығулар орындау, әңгімелесу, дәптермен жұмыс;

Құралдар мен реактивтер:

Кітап, дәптер, ХЭПЖ, хабарлама , реактивтер мен ыдыстар

Ұйымдастыру

кезеңі:

Амандасу, түгелдеу, тренинг арқылы топқа бөлу.

Тренинг

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

1.Металдардың периодтық жүйедегі орны?

2. металдардың физикалық қасиеттері?

3. Тығыздығы бойынша металдар бөлінеді?

4. электрөткізгіштігі бойынша?

5. Қаттылығы бойынша?

6. Балқу температурасы бойынша?

5-7

Қызығушылықты ояту

«Кальций » видеоролик көрсету

Мағынаны ашу

Тақтаға тақырыпты жазамын.

3 топқа тақырыпты бөліп беремін. Бір топ қорғап жатқан кезде қалған топтар сол жауап беріп жатқан топтың жауптарынан 1 мәлімет жазып отырады.

II топтың негізгі топшасынбастап тұрған элементтер s-элементтерге жатады. Бериллий-екідайлы эелемент. Одан әрі металдар: магний, кальций, стронций, барий, радий орналасады. Осы элементтердің әртүрлі периодта орналасатынын ескере отырып, ұқсастығын еске түсіреді.

Екінші топ элементтерінің ең сыртқы энергетикалық деңгейінде 2 электрон бар екенін, электрондық және графиктік формуласына сүйене отырып, кальцидің тотығу дәрежесі +2 екенін түсіндіру:

Ca⁰ - 2ē – Ca⁺²

Тотығу дәрежесі +2 болатын қосылыстары СаО, Са(ОН)₂, және кальций қосылыстарының химиялық қасиеттерін кесте құрып жаздыруға болады. Төмендегі тірексызбаны пайдалана отырып, түзілетін өнімдерді жазып, аттарын атайды:

кальций кальций оксиді

⁺ О₂→ ⁺ Н₂О→

⁺ S→

Ca CaO ⁺ H₂S₄→

⁺ Cl₂→ ⁺ SO₂→

⁺ H₂→

кальций гидроксиді

⁺ HCl→

Ca(OH)₂ ⁺ CО₂→

⁺ H₂CО₃→

Өнеркәсіпте кальциді тұздарының балқымасын электролиздеп алады.

Кальцидің қолданылуын айта келіп, қосылыстарының ішінде кальций оксиді СаО мен кальций гидроксидіне Са(ОН)₂ ерекше тоқталу керек. Техникада СаО сөндірілмеген әк, Са(ОН)₂ әк сүті деп аталады. Әк сүтін әктеуге жәнеқұммен қосып кірпіш қалағанда және сылағанда байланыстырушы зат ретінде жұмсайды. Бұл қоспа біртіндеп «ұстасып» қатая бастайды.

Реакция теңдеуі:

Са(ОН)₂ + СО₂ = CaCO₃ + H₂O

Кальций тұздарының құрылыстағы мәні зор. Олардың сумен химиялық байланысып, кристалгидраттар түзетін қабілеті бар. Мысалы, табиғи гипс CaSO₄ * 2H₂O, алебастр (CaSO₄)₂ * H₂O. Алебастр ұнтағын суға араластырса, тез қатаятын қоймалжың масса түзіледі. Қатаюы суды қосып алғанда жүреді:

(CaSO₄)₂*H₂O + 3H₂O = 2(CaSO₄*2H₂O)

Әрі қарай судың кермектігі қарастырылады. Кальций және магний тұздары судың кермектігін тудырады. Кермектіктің екі түрі болады, Суда Mg, Ca гидрокарбонаттары болса, уақытша немесе карбонаттық кермектік, ал сульфаттар хлоридтер болса, тұрақты, яғни бейкарбонатты кермектік деп аталады. Кермектікті жою, яғни суды жұмсарту «әдістерімен таныстырады.

15-20

Рефлексия

№1 Химиялық саты

І топ

Кальций оксидінің CaO салыстырмалы молекулалық массасын есепте?

ІІ топ

Кальций хлоридінің CaCl₂ салыстырмалы молекулалық массасын есепте?

ІІІ топ

Кальций нитридінің Са₃N₂ салыстырмалы молекулалық массасын есепте?

№2 Химиялық саты

І топ

Кальций оксидінің CaO құрамындағы барлық элементтердің массалық үлесін есепте?

ІІ топ

Кальций хлоридінің CaCl₂ құрамындағы барлық элементтердің массалық үлесін есепте?

ІІІ топ

Кальций нитридінің Са₃N₂ құрамындағы барлық элементтердің массалық үлесін есепте?

№3 Химиялық саты

І топ

Массасы 80 грамм кальций оттекпен әрекеттескен кезде түзілетін кальций оксидінің масассын есепте?

ІІ топ

Массасы 120 грамм кальций хлормен әрекеттескен кезде түзілетін кальций хлоридінің массасын есепте?

ІІІ топ

Массасы 160 грамм кальций азотпен әрекеттескен кезде түзілетін кальций нитридінің массасын есепте?

13-15

Қорытындылау

• Не білдім? - Не білемін? - Не білгім келеді?

Кері байланыс

«Бүгінгі сабақтан қандай әсер алдыңыздар?» стикер таратып, сол бетке әр оқушы сабақ туралы бір түйін жазады

2-3

Үйге тапсырма беру

Кальций және оның қосылыстары(оксиді, гидроксиді, тұздары)

Бағалау

жетон арқылы бағалау