Сайттар жана социалдык тармактар

Чо ң-Алай райондук балдардын чыгармачылык борбору «Компилятор» ийрими Шарипова Айдана Кожалиевна

2019-2020-окуу жылы

• 5-класс
• 3-тайпа

Тема: САЙТТАР ЖАНА СОЦИАЛДЫК ТАРМАКТАР

Сабактын максаты:

• 1. Сайттар жана социалдык тармактар боюнча маалымат ала алуу
• 2. Социалдык тармактарды пайдаланууну үйрөнүү. Алынган теориялык түшүнүктөрдү практика жүзүндө колдоно билүү
• 3. Социалдык тармактарды туура колдонуу

Сабактын планы:

• Уюштуруу
• Жаңы тема

( Сайттар жана социалдык тармактар)

• Бышыктоо

(поле чудес оюну)

• Үйгө тапшырма

Сайттар жана браузер менен ишт өө

• Сайт-бул китеп, бирок жөнөкөй эмес, электрондук китеп, кадимки китеп сыяктуу эле веб-сайт-барактардан турат. Алар веб-барактар деп аталат. Сайттын барактарын ачып окуу үчүн веб-барактын элементтери колдонулат, аларды чычкан менен басууда сайттын башка бетине өтүүгө болот. Бул элементтер гипершилтемелер деп аталат жана сайттын курамына кирген бардык беттерде болот. Тексттин бөлүктөрү да (сөз же бир канча сөз), графикалык сүрөттөлүштөр да (сүрөттөр жана фотографиялар) гипершилтеме боло алат. Биринчи учурда гипершилтемелерди түзүү үчүн текст колдонулгандыктан, мындай гипершилтеме тексттик гипершилтеме деп аталат. .

Браузер

• Браузер-бул веб-барактарды кароо үчүн программа. Веб-сайттар браузер деп аталган атайын программалардын жардамы менен ачылат. Браузердин терезесинде дарек сабы жайгашкан, ага биз баргыбыз келген веб-барактын аты жазылат.

Социалдык тармактар

• Интернетте атайын сайттар бар, алар адамдарды бириктирет. Алар аркылуу кат алышууга, жеке жаңылыктары, окуялар жана пикирлери менен бөлүшүүгө, сүрөттөрдү алмашууга, музыка угууга, видео көрүүгө, оюндарды ойноого болот. Мындай ресурстар «социалдык тармактар» деп аталат.
• Социалдык тармактардын негизги өзгөчөлүгү – аларды маалыматтар менен колдонуучулар өздөрү толтурушат. Мисалы, силер каникул учурунда ата-энеңер менен бирге Ысык-Көлгө барып, ал жактан көптөгөн кооз сүрөттөрдү алып келдиңер дейли.
• Аларды досторуңарга же башка шаарлардагы туугандарыңарга көрсөткүңөр келет. Социалдык тармактар муну абдан тез жасаганга мүмкүндүк берет: силер сүрөттөрдү социалдык тармактагы жаңы бетке жөн гана кошосуңар, силер көргөзгүңөр келген адамдар аларды дароо көрүшөт.
• Белгилүү социалдык тармактар

Санариптик жарандык

• Көпчүлүк социалдык тармактар жана форумдар ачык мейкиндик болуп саналат. Ачык мейкиндик – бул көптөгөн адамдар топтолуп, баары өз ара ачык баарлаша ала турган мейкиндик. Башкача айтканда, силер каалаган социалдык тармакка маалыматты жайгаштырганда, аны баары көрө алгыдай кылып коёсуңар, алар бул маалыматты көрөт жана ага кандайдыр бир реакция кыла алышат. Лайк, эмодзи жана түшүндүрмөлөрдүн жардамы менен эмоцияларын билдиришет.

• Лайк (англисчеден которгондо «жагат») — бул бир баскычты басуу менен, материалды же колдонуучуну колдогонун шарттуу билдирүү. Лайкты бир баскыч менен алып коюуга да болот.
• Эмодзи (япончодон которгондо - «сүрөт», «белги», «символ») — бул электрондук маалыматтарда жана веб-барактарда колдонулган сүрөттөрдүн жана быйтыкчалардын (смайликтердин) тили. Бул графикалык тил, анда сөздөрдүн ордуна сүрөттөрдүн айкалышы колдонулат, ал Японияда пайда болуп, бүтүндөй дүйнөгө таркап кеткен.
• Комментарий (бул интернетте окулган материал боюнча өзүнүн пикирин, ой жүгүртүүсүн же сын пикирин билдирүү.

Санариптик жаран – бул

• интернет тармагында коопсуз, жоопкерчиликтүү жана сыйлоо менен аракеттенген адам.
• Интернетте окугандын же көргөндүн баары эле чындык эмес.
• Силер интернеттеги социалдык тармактарга жайгаштырган маалымат силерге каршы, анын ичинде жеке кызыкчылык жана кылмыштуу максаттарда колдонулушу мүмкүн. Мындайды болтурбоо үчүн интернетте баарлашуу эрежелерин колдонуу керек.

БАЛДАР, ЭСИҢЕРГЕ ТУТКУЛА!

• МААНИЛҮҮ!
• 1. Социалдык тармактарга өз фотографияларыңарды коёрдун алдында, ата-энеңерден уруксат сурагыла!
• 2. Интернетке жайгаштырылган маалыматтардын баарына эле ишене берүүгө
• болбойт.
• 3. Кайсы маалыматтарды интернет тармагындагы ачык мейкиндикке жайгаштыруу, ал эми кайсы маалыматтарды жарыялоонун кереги жоктугун түшүнүү керек.
• 4. Ачык жеткиликтүүлүктө тааныш эмес адамдарга телефонуңардын номерин
• жана үй дарегиңерди эч качан берүүгө болбойт. Бул кооптуу болушу мүмкүн.

Интернет тармагында баарлашууда анын төмөнкү эрежелерин сактагыла:

• өз ара сылык болгула;
• баарлашып жаткан адамдын көз карашын сыйлагыла;
• тааныш эмес, агрессивдүү жана шек жараткан колдонуучуларга жооп бербегиле;
• маалыматтарга орой жооп бербегиле, алар да силерге ошондой жооп бериши мүмкүн;
• досторуңардын жеке маалыматтарын алардын уруксаты жок жайгаштырбагыла;
• өзүңөрдүн жеке маалыматыңарды (үй дарек, телефон номер, мектептин номери, класс, сүйүктүү сейилдөө орду, үйгө кайтып келүү
• убактысы, атаңардын же апаңардын иштеген жери, паролдор ж.б.) интернетке жайгаштырбагыла.

Поле чудес оюну

Е

Фотографияларды жана видеолорду алмашуу үчүн социалдык тармак эмне деп аталат?

А

П

И

К

Н

В

М

А

Ч

Л

Р

Ю

С

О

Т

Г

У

А

А

Ф

Я

Суроолорго жооп беребиз:

• 1) Эгерде социалдык тармактагы досуңдун сүрөтү сага жакса, сен бул тууралуу ага кантип маалымдай аласың?
• 2) Кандай социалдык тармактарды билесиң? Алардын окшоштуктары жана айырмачылыктары эмнеде?
• 3) Социалдык тармактарда кайсы маалыматтар менен бөлүшүүгө болбойт

Кайсы социалдык тармактарды, эмне максатта колдоноруңарды жазып келгиле

Саламатта калгыла!