Слайд сабақтың 1111

Бөлім 4: Әлеуметтік география

Бөлімше: 4.1 -бөлім: Геодемография

Сабақтың тақырыбы : Ұдайы өсудің түрлері

Ой шақыру

• Халық қалай көбейеді?
• Көшіп қону адамдардың көбеюіне әсер ете ма?

Туу-табиғи жолмен халықтың көбеюі

ЭТНОГЕОГРАФИЯ – адамдардың шығу тегін, мәдениеті мен тұрмысын зерттейтін ғылым. ДЕМОГРАФИЯ – халықтардың ұдайы өсуін, қозғалысын, орналасуын зерттейтін ғылым.

Халықтың ұдайы өсуі – адамзаттың үздіксіз жаңарып, ауысып отыруын қамтамасыз ететін туу мен өлу және табиғи өсу көрсеткіштерінің жиынтығы.

Демографиялық жарылыс – халықтың шамадан тыс күрт өсуі.

Демографиялық саясат – елдің демографиялық проблемаларын шешу мақсатында мемлекет тарапынан табиғи өсуді реттеуге бағытталып, жүргізетін шаралардың жиынтығы.

Демографиялық дағдарыс ( депопуляция ) - әлеуметтік, экономикалық, табиғи ықпалдардың әсерінен белгілі бір аймақтағы халықтың ұдайы өсуінің тежелуі.

Демографиялық жарылыс

Халық санының жылдам артуы демографиялық жарылыс деп аталады

ТАБИҒИ ӨСІМ

Формулаcы

ТӨ=Т-Ө

ТӨ- табиғи өсім

Т- туылған бала саны

Ө- өлім саны

Табиғи өсім көрсеткішін анықтаңыз..

Көрсеткіштер

туу

Еуропа

11

Азия

өлу

24

Африка

11

табиғи өсу

40

8

Латын Америкасы

14

25

Солтүстік Америка

15

7

Аустралия

9

19

8

Көрсеткіштер

туу

Еуропа

өлу

11

Азия

табиғи өсу

11

24

Африка

Латын Америкасы

0

8

40

Солтүстік Америка

25

14

16

26

7

15

Аустралия

18

9

19

6

8

11

Жастық -жыныстық пирамида

Халықтың ұдайы өсуінің I типі (Жапония)

Дамыған елдерде пирамиданың төменгі жағы тар болып келеді. Бұл халықтың жастық құрылымындағы балалардың үлесінің төмендігін және қарттардың үлесінің жоғары екендігін көрсетеді.

Халықтың ұдайы өсуінің II типі (Йемен, Венесуэла)

Дамушы елдерде пирамиданың төменгі жағы кең, бұл дамушы елдердегі туудың жоғары екендігін және халықтың жастық құрылымындағы балалардың үлесі жоғары екендігін көрсетеді.

Жастық жыныстық пирамида

прогрессивті стационарлы регрессивтік

Топтық жұмыс тапсырма 2

1 топ

Жапония елінің демографиялық өсу типін анықтап, өз жауаптарыңызды негіздеңіздер.

2 топ

Конго елінің демографиялық өсу типін анықтап, өз жауаптарыңызды негіздеңіздер

3 топ

Бразилия елінің демографиялық өсу типін анықтап, өз жауаптарыңызды негіздеңіздер

4 топ

Қазақстан елінің демографиялық өсу типін анықтап, өз жауаптарыңызды негіздеңіздер

.

Сергіту сәті: «Картоп егу»

Оқушылар бір-бірінің арқасына картоп егеді

– Жер жырту

– Жерді тегістеу

– Картоп егетін шұңқыр қазу

– Картоп түйнегін егу

– Шұңқырды жабу

Бағалау

• Әр жұп өз жұмыстарын көрші жұпқа береді, келесі жұп критерийлерге қарап отырып, бағалайды
• Бағалау критерийлеріне қараймыз.

Бағалау

• Бағалау критерийі:

• Елдің өсу типін анықтай алады;
• Жауаптарына негіз айта алады.

Рефлексия: «Парталас көршіңе 1 пікір таңдаңыз»

– Жарайсың!

– Мен сабақтағы сенің жұмысыңа ризамын.

– Сен бұдан да жақсы жұмыс жасай алар едің.

– Бүгін сен «жұлдызсың».

– Сен мен үшін ең білгір доссың.

Үйге тапсырма :

Жекелеген мемлекеттердің ұдай өсу типтері бойынша анықтап, мәлімет жинап келу.

Сабаққа белсенді қатысқандарыңыз үшін

рахмет !!!

Сәттіліктер тілеймін!!!!!!!!