Сыныптан тыс іс-шара "Қызықты грамматика"

Сабақтың тақырыбы: Қызықты граматикалық ойындар сайысы

Мақсаты: Қазақ тілден граматикалақ тапсырмалар беру арқылы оқушылардың білімін кеңейту.

Ой-өрісін жетілдіру, сұрақ- тапсырмалар арылы сөздік қорларын дамыту.

Топ болып бірігіп жұмыс істеуге

Жабдығы: Үлестірмелі парақшалар

Сабақтың түрі: Топтық сайыс

Сабақтың әдісі: Сұрақ-жауап,граматикалық тапсырмалар

Сабақтың барысы: 1 Ұйымдастыру кезеңі.

2. Кіріспе сөз: Сайыс шартымен таныстыру

Сайысымыз 7,8,9 сыныптар арасында өтеді

Сайысымыз 5 кезеңнен тұрады

1-кезең « Бәйге» /сұрақ- жауап/

2-кезең «Алфавит» Ойыны

а/ алдыңғы екі дыбысын тап ә/Кім көп сөз жасай алады?

3-кезең. Кім дұрыс түсіндіре алады?

4-кезең «Терминдерді табайық» /ойын/

5-кезең Бес жолды диктант

1-кезең «Бәйге»

Барлық сыныпқа ортақ 10 сұрақ қойылады . Әр жауап берген топтың жауабы жұлдызшамен есептелінеді.Қай топ көп жұлдызша жинаса,сол бойынша ұпай беріледі.

1. Кім?не? сұрағына жауап беретін сөз табын ата.

2. Кімнің? Ненің? қай септіктің сұрағы?

3. Қазақ тілінде неше септік бар? Атап бер.

4. Тұрлаулы мүшелерді ата?

5. Екінші үшінші сан есімнің қай түрі?

6. Зат есім, сан есім , сын есімнің орнына жұмсалатын сөз табын ата

7. «Аю»сөзінде неше дыбыс,неше әріп бар?

8. Бірден жетіге дейінгі сандар жататын сан есімнің түрін ата

9. «Аласа» сөзіне мағынасы қарама-қарсы сөзді ата?

10. Адамның көңіл күйін білдіретін сөйлем түрі?

2-кезең «Алфавит»ойыны

1-тапсырма Кім көп сөз жасай алады?

Дыбыстарды тиісінше тіркестіріп сөз жасаңдар.

1/ р о б; 2/ т,р, е, м; 3/ а, ш, а, ғ; 4/ а, б, л, ы, қ; 5/ қ, ы, а, з, қ;

2- тапсырма Әрқайсысына екі дыбыс қосып ,сөздерді кім тауып жаза алады?

. . рт

. . рт

. . рт

. . рт

. . рт

. . рт

. . рт

. . рт

. . рт

. . рт

«Өнер алды -қызыл тіл»дейді халық. Сол өнердің де білімнің де алды, негізі, қоғамдық қарым –қатынастың құралы болып табылатын тіл. Тілде талай-талай қызық ,алуан түрлі сыр бар. Сырт қарағанда оны бірден байқап қою оңай да емес. Өйткені сөйлескенде.сырласқанда айтылып жатқан сөздерге мән бере бермейміз.Тереңірек үңіліп қарасақ , біздің ана тіліміздің сөздік қоры бай, мағынаға мол, оралымды тіл екенін көреміз. Елең –алаңда ,Таң сәріде сөздері бір ұғымды білдіреді. Әрі бұл сөздер әрі ұтымды әрі көркем жасалумен қатар аз сөзбен көп мағына аңғартады.

3-кезең Кім дұрыс түсіндіре алады?

Кестенің бірінші бағанында тұрақты сөз тіркестері берілген.Кестедегі екінші бос бағанына тұрақты сөз тіркесінің тура мағынасын тауып жазу керек.

7-сыныпқа

Су жүрек -

Қой аузынан шөп алмас -

Көзді ашып жұмғанша -

Төбе шашы тік тұру -

8-сынып

Қас пен көздің арасында –

Үріп ауызға салғандай-

Жүрек жұтқан-

Саусақпен санағандай-

9- сынып

Жерден алып, жерге салу-

Көзге түртсе көргісіз-

Қуанышы қойнына сыймау –

Ер жүрек –

4-кезең «Терминдерді табайық» ойыны

Ғылым мен техниканың әр түрлі салаларында ғана қолданылатын термин сөздер бар. Терминдер ғылымның қай саласына қатысты болса, сол салада

қолданылып қалыптасқан. Жалпы халыққа түсініксіз. Математика, география, қазақ тілі, физика ғылымына қатысты термин сөздерді айтамыз. Сендерде термин сөздермен таныссыңдар. Күнделікті бұл сабақтарды оқып жүрміз. Олай болса ,тапсырмаға кезек берейік.

7«А»сынып Қазақ тіл біліміне қатысты термин сөздерді жазады

8«А»сынып математика пәніне қатысты термин сөздерді жазады.

9«А»сынып География пәніне қатысты термин сөздерді жазады

5-кезең Бес жолды диктант

Әр сыныпқа бір бір сөз беріледі . 1.Сол сөзден сөз тіркесін құрайды.

2. Сол сөзді қатыстырып сөйлем құрайды. 3.Құрамында сол сөз кездесетін мақал-мәтел жазады 4. Сол сөзді қатыстырып тілек айтады.

Мысалы:

Сөз : Гүл

Сөз тіркесі: Қызыл гүл

Сөйлем: Жазда есік алдына гүл ектім.

Мақал-мәтел: Қыз өссе елдің көркі, гүл өссе жердің көркі.

Қорытынды