-
Авыз балда – майда булу - Как сыр в масле кататься.
-
Авызы пешкән – өреп капкан – обжегшись на молоке, и на воду дуют.
-
Авызыннан ана (әнисе) сөте кипмәгән – молоко на губах не обсохло.
-
Авырткан җиргә ( сөялгә) басу(кагылау)- наступить на больную мозоль.
-
Авыру баштан сәләмәт башка – с больной головы на здоровую.
-
Агач атка атландыру – обвести вокруг пальца.
-
Ай күрде, кояш алды – только его и видели.
-
Акыллы үзе белән – семь пятниц на неделе.
-
Вәгдә- иман - уговор дороже денег.
-
Елан аягын кискән нәрсә – прошедший огонь и воду
-
Идель күрми, итек салмыйлар – не зная брода, не суйся в воду.
-
Иелгән башны кылыч кисми – повинную голову меч не сечет.
-
Ике күзе дүрт булу – глаза на лоб полезли
-
Ике сыңар- бер кием – два сапога пара.
-
Ике ятып бер төшкә керми – не горит да не варит.
-
Ике куянны берьюлы тоту – одним выстрелом двух зайцев.
-
Ил авызына иләк капламассың – на всякий роток не накинешь платок.
-
Ил төкерсә, күл була – с миру по нитке – голому рубашка.
-
Иманнан качкан шайтандай – как черт от ладана.
-
Имә белгән ике ананы имгән – ласковый теленок двух маток сосет.
-
Инә дә бүләк,дөя дә бүләк – не дорог подарок , дорого внимание.
-
Инәдән дөя ясау – из мухи делать слона.
-
Ипи корсак эзлими – хлеб за брюхом не ходит.
-
Иртә кычкырган күкенең башы авырта – рано пташечка запела, как бы кошечка не съела.
-
Ис-кос: истә- коста булмаганда – неҗданно, негаданно.
-
Ит югында үпке дә тансык – на безрыбье и рак рыба.
-
Ит яхшылык , көт явызлык – за добро не җди добра.
-
Иш ишкә куш – два сапога пара.
-
Ишек ачык, юл такыр – вот тебе бог , вот тебе порог (скатертью дорога).
-
Кирякле кишер яфрагы – пятое колесо в телеге.
-
Корыны бушка аудыру – переливать из пустого в порожнее.
-
Кыл да кыймылдартмау- палец о палец не ударит.
-
Кышт көне кар бирмәс - зимой снега не выпросишь
-
Күз күрсә дә, кул җитми- видит око да зуб неймет.
-
Күркә кебек кабарына – надулся как индюк.
-
Ни чәчсәң, шуны урырсың – что посеешь, то и пожнешь.
-
Ни үзенә, ни кешегә – ни себе, ни людям.
-
Ничә әйтсәң дә бер сүз – что в лоб, что по лбу.
-
Песи кебек, песием генә – тише воды, ниже травы
-
Сабанда сайрашмасаң, ындырда ыүгырашырсың – летний месяч год кормит.
-
Сабыр төбе – саф (сары) алтын – терпение золото.
-
Сазлы – сазында, юкәле – күлендә - кто что имеет,тот тем и промышляет.
-
Сайлаган – сазга, очраган тазга – кто выбирает, тот век измеряет.
-
Сакланганны саклармын дигән – береженного бог бережёт.
-
Санаулы ат югалмас – мера всякому делу вера.
-
Сиңа яраган миңа ярамый – на вкус и цвет товарищей нет.
-
Соравына күрә җавабы – каков привет, таков ответ.
-
Сунарчы сунарчыны ерактан таный – рыбак рыбака видит издалека.
-
Сәнәктән көрәк булган – из грязи, да в князи.
-
Сөйләвең – көмеш, тик торуың – алтын – молчание золото.
-
Сөт тә юк, йон да юк – ни молока ни шерсти.
-
Тартар теленнән табар – язык мой – враг мой.
-
Таяк ике башлы – палка о двух концах.
-
Теләсәң ела, теләсәң көл - хоть песни пой, хоть волком вой.
-
Тере дисәң – санда юк, үле дисәң – гүрдә юк – ни богу свечка, ни черту кочерга.
-
Терсәк якын да – тешләп булмый – близок локоть да не укусишь.
-
Тимерне кызуында сук – куй железо пока горячо.
-
Тинтәккә акыл төштән соң төшәр – задним умом и дурак догадлив.
-
Тушы булса да, ушы юк – вырасти вырос, а ума не вынес.
-
Тымызык күлне корт басар – в тихом озере черти водятся.
-
Тычканга- үлем, мәчегә – көлке – кошке – игрушка, мышке - слезы
-
Тышы ялтырай, эче калтырый – снаружи мило, а внутри гнило.
-
Төкермә коега, суын эчәрсен – не плюй в колодец, пригодится воды напиться.
-
Урман артындагын күрә, бүрек астындагысын күрми- в чужом глазу сучок видим, а в своем бревна не замечаем.
-
Утлы табага бастыру – показать, где раки зимуют
-
Хайван дисәк – йоны юк, адәм дисәң- коны юк – ни рыба ни мясо.
-
Хак сүзгә җавап юк – против правды не попрёшь.
-
Хәерчегә якты чырай күрсәтсәң, ямаулык сорый - дай с ноготок – просит с локоток.
-
Эшләми, шул ашамый – кто не работает, тот не ест.
-
Ыжламый да, ыжлап та бирми – и в ус не дует, и ухом не ведет.
-
Эткә печән чабып йөрү – переливать из пустое в порожнее.
-
Я үләсең, я каласың – либо пан, либо пропал.
-
Ялганларга да күп алмый – соврет – недорого возьмет.
-
Яман хәбәр озын колаклы( аяклы)- добрая слава лежит, а худая по свету бежит.
-
Яңгырдан соң су кирәкми – после драки кулаками не машут.
-
Ятып калганчы атып кал – лучше поздно, чем никогда.
-
Яше күп тә, акылы юк – летами ушел, а умом не дошел.
-
Авызың кыек булса, көзгегә үпкәләмә - если рот кривой, не пеняй на зеркало.
-
һәр атка да авызлык кидереп булмый - не каждой лошади можно надеть удила.
-
Агач - җимеше белән, адәм - эше белән - дерево славится плодами, человек - своими делами.
-
Ашап тормыйм, акчалата гына алам. - Есть не буду, возьму деньгами.
-
Акыл яшьтә түгел - башта. - Ум не в годах, а в голове.
-
Акылсыз булса да, тәмлене белә.- Хоть и глупый, а вкус понимает.
-
Нәрсә бар алда хыялдан башка? - что есть впереди , кроме мечты.
-
Алдан эшлә, аннары мактан. - сначала делай, потом хвастай.
-
һәр эштә үзенең алымнары була. - В каждом деле свои приемы.
-
Эшли белсәң, эшләргә дә ансат. - умеющим работать, выполнить не трудно.
-
Аң матдәгә карата өстәнрәк ахырысы - Сознание выше материи.
-
Тырыш эшлә һәм аңгыра булма. - Старайся работай, не будь бестолковым
-
Тел - кешеләрнең аралашу чарасы. - Язык - средство человеческого общения.
-
Ул эшли - эшли, ә бурычлары арта бара.- Он все работает, а долги все растут.
-
Артык акча булмый, чикләнгән фантазия була.- Денег лишних не бывает, бывают ограничения фантазии.
-
Болыт артыннан куып җитеп булмый.- за облаком не угонишься.
-
Арулык кечкенәдән ук тәрбияләнә. - опрятность воспитывается с детства.
-
Ары-бире йөргәнче, үзеңә эш тап, - чем бродить без пользы, найди себе работу.
-
Арыслан -җәнлекләр патшасы. - Лев- царь зверей.
-
Кеше хезмәте - донья асылы. - человеческий труд - основа Мира.
-
Бер бармагы белән зурагачны аудырган.- одним пальцем свалил дерево.
говорили: одной спешкой дела не сделать.
считаться писателем.
-
Әҗәткә алмагыз, бурычка бирмәгез - В долг не давай, и в долг не бери.
-
Эшләсәң, әлбәттә эшлә. - Работаешь, работай как следует.
-
Бу дөньяда вакыт бик әз, аны бик бәрәкәтле тотарга кирәк.- В этом мире очень мало времени, его надо расходовать экономно.
-
Әллә яңгыр ява, әллә яшьләр тама - То ли дождь идет, то ли слезы капают.
-
Әрем файдалы да була ала. - Полынь может быть и полезным.
-
Болытны куып тотып булмый - облака не догонишь
-
Ватанга хезмәт итү - безнең бурыч. - Служить Родине - наш долг.
-
Ватык чүлмәкне ябыштырып булмый. - нельзя склеить разбитый горшок.
-
Гомер итү - кырны узу гына түгел. - Жизнь прожить, не поле перейти.
-
Егеткә җитмеш җиде һөнәр дә аз. - Юноше и семьдесят семь профессий мало.
-
Җәннәткә юл күтәренке хыяллар һәм зур эшләр белән башкарылган. - Дорога в рай вымощена высокими мечтами и большими делами.
-
Туган җирне сакларга кирәк, аны яратып кына булмый. - Родную землю надо сохранить, а не просто любить.
-
Зирәклек туганнан ук бирелми, аны тәрбияләргә кирәк.- Сметливость не дается от рождения, ее надо воспитывать.
-
Һәр кешенең гомерендә максат булырга тиеш. - У каждого человека должна быть цель в жизни.
-
Һәр сүзнең мәгънәсе булырга тиеш. - у каждого слова должно быть значение.
-
Үзенең милләтен оныткан, башка милләтләрне дә хөрмәт итмәс. - Забывший свой народ, не сможет уважать и другие нации.
-
Күл сай була, ә диңгез тирән.- Пруд бывает мелким, а море глубоким.
-
Язмыштан узмыш юк, диләр. - Говорят, от судьбы не уйдешь.
-
Утырып утын ярып булмый шул.- Нельзя сидя колоть дрова.
-
Без ашау өчен яшәмибез, яшәр өчен ашыйбыз. - Мы живем не для того, чтобы есть, а едим для того, чтобы жить".
-
Рәхәтен күргәч, михнәтен дә күр – любишь кататься, люби и саночки возить.
-
Төсне табакка куймыйлар – с лица воду не пить.