"Тау жыныстары"

«Тау жыныстары және минералдардың жіктелуі»

Термин сөздермен танысу. 2 мин 1.Магмалық-грекше магма- былғама, қойыртпақ 2.Метаморфтық-грекше метаморфоза - өзгеру

Топпен жұмыс жасау.

Постер қорғау.

1 топ: Тау жыныстары.

2 топ: Магмалық

3 топ: Шөгінді

4 топ: Метаморфтық

5 – топ Минерал

Топтардың бағалауы.

Критерийлер:

3

Постерді безендіруі

2

Түстердің қанық болуы

1

мазмұндылығы

Сұраққа толық жауап бере алуы

• Бекіту. «Инверт»

т

ш

м

а

г

ө

і

ы

м

е

т

г

т

у

қ

н

а

д

м

қ

м

н

ж

і

и

м

р

т

р

а

е

о

ф

л

ы

а

а

л

р

н

ы

д

• Логикалық сұрақтар В деңгейіндегі оқушы бақыланады.
• Тау жыныстарын ата

2.Магмалық жыныстар жер бетіне қалай пайда болады.

3.Шөгінді жыныстардың пайда болу жолы және олар нешеге бөлінеді

4.Кесек шөгінділердің пайда болу жолы

5.Химиялық шөгінділердің пайда болу жолы

6.Органикалық шөгінділердің пайда болу жолы

7.Метаморфтық тау жыныстарының ерекшелігі

• Логикалық сұрақтар В деңгейіндегі оқушы бақыланады.

1.Тау жыныстарын ата-Олар 3 бөлінеді(қатты, сұйық,газ)-

гранит,құм,әктас,тұз,көмір,мұнай

2.Магмалық жыныстар жер бетіне қалай пайда болады-Жер астынан балқып шыққан заттардан пайда болған тау жыныстары магмалық тау жыныстары деп аталады.Жердің терең қойнауында жоғары температура мен үлкен қысым жағдайында түзілетін,газға бай, балқыған отты қоймалжың зат.Ол жер қыртысының астында немесе мантияның жоғарғы қабатында орналасады.

3.Шөгінді жыныстардың пайда болу жолы және олар нешеге бөлінеді-Жер қыртысының бетінде су,жел,мұздық, т.б сыртқы күштер әсерінен пайда болған жыныстар шөгінді тау жыныстары деп аталады.

4.Кесек шөгінділердің пайда болу жолы-үгітілген кесектер сумен ағып немесе желмен ұшып көл,теңіз, т.б су түбіне жиналады,мұндай тұнба жыныстар кесек шөгінділер деп аталады.

5.Химиялық шөгінділердің пайда болу жолы-суға түрлі заттар араласып,ериді.Теңіз немесе көл тартылғанда олар тұнып, жер қабатына қосылады.мыс.тұз

6.Органикалық шөгінділердің пайда болу жолы-судағы және құрлықтағы өсімдіктер мен жануарларлың қалдықтары органикалық шөгінділерді құрайды.

Мысалы:өсімдіктердің шірімей және көміліп қалған қалдықтарынан- шымтезек,таскөмір, теңіздің майда жәндіктерінен бор құралады.

7.Метаморфтық тау жыныстарының ерекшелігі-олардың жаншылып, тақталанған немесе магманың ыстық лебіне ұшыраған өзгерістері арқылы байқалып тұрады.

Қорытындылау.

1.Тау жыныстары- жер қыртысын толтырып жатқан табиғи денелер,минерал – тау жыныстарын құрайды.

2.Магмалық-жер астынан балқып шыққан заттардан пайда болған тау жыныстары

3Шөгінді-Жер қыртысының бетінде су,жел, мұздық, т.б.сыртқы күштер әсерінен пайда болған жыныстар шөгінді тау жыныстары деп аталады.

4.Метаморфтық-магманың ыстық лебінен қайта балқиды және шөгінді жыныстарды су ерітінділері біріктіріп қатырады.Соның нәтижесінде пайда болған тау жыныстары метаморфтық деп аталады.

5.Минералдар-тау жыныстарын құрайтын заттарды минерал деп атайды.минералдың 3000 түрі бар, тау жыныстарының 1000 түрі бар.