Тема: Заттардын түзүлүшү жана абалдары

8-класс

1. Атом жана молекула деген эмне?

2. Диффузия кубулушу деп кандай кубулушту айтабыз?

3.Иондор деген эмне?

1)Заттын бардык касиеттерин ичине камтыган анын эн кичине болугу молекула деп аталат

2)Заттардын озун-озу аралашып кетуу кубулушу.

3)Он же терс заряддары ашыкча болгон атом же молекулалар .

Айланабыз кандай корктуу карасан

Кызык,кызык кубулуш бар санасан.

Танында бар тушто жок

Тагынышып мол мончок

Кун чыкканда жаш тогот

Учуп кетет бууга окшоп???

Шуудурум

Эки булут жакындап

Сузулушсо не болот

Алар алган заряддан

Тарс жарылып куйот от???

чагылган

1 .Заттар,кандай гана абалда(катуу,суюк,газ)болбосун,э н майда бө л ү кчөлөрдөн:атом жана молекулалардан турушат .

2 .Молекула жана атомдор тынымсыз башаламан(хаотикалык)кыймылда болушат.

3 .Молекула жана атомдор арасында өз ара аракеттен үү к ү чтөр ү бар(б.а. тартылышат,т ү рт ү л ү шөт) ..

Заттардын негизинен абалы бар!

алар;

1.Газ

2.Суюктук

3.Катуу

• Бар десем бар эмес,

Жок десем жок эмес. (аба)

• Жеӊил бирок кѳзгѳ кѳрүнбѳйт

Жара чапсам бѳлүнбѳйт

Сууга окшоп бѳлүнбѳйт.

(аба)

Газ. Газ абалынын негизги муноздомолору болуп анын көлөм ү,басымы жана температурасы эсептелет.Газдар озунун коломун да,формасын да сактай албайт.Газдардын формасын да.коломун да озгорто берууго болот.Газдын молекулаларынын ортосундагы аралык бир нече молекулалык диаметрге барабар болот.Алар дайыма оз ара кыймылда болуп кагылышып турат.

Куну туну тынбаган боло чапсан сынбаган ( Суу )

Оюп алсам орду жок

Кесип алсам жаны жок . (суу)

Суюктук: Заттын суюк абалы озунун коломун сактап,формасын сактай албайт.Куюлган идиш кандай болсо.ошол форманы ээлеп калат.Суюктуктардын гнегизги озгочолугу агуучулук касиети болуп эсептелет.Болор –болбос кыйшайтуудан,суюктук энкейиш багытты коздой кыймылга б.а. агууга дуушар болот.Суюктук формасын сактай албайт,ал эми коломун сактайт.Суюктуктун молекулалары газдарга салыштырмалуу тыгызыраак жайланышкан

Алтын акпайт,к ү м ү ш ч ө кп ө йт.

Темирди кызуусунда сок

Катуу: Заттын катуу абалы озунун формасын да, коломун да сактай алат.Ал гана турсун , катуу нерселердин формасын же коломун озгортуу учун чон куч жумшоого же температурасын жогорулатууга туура келет.Катуу нерселердин тыгызыктары суюктуктарга салыштырмалуу бир кыйла чон.

Катуу заттар

Катуу нерселер биздин турмушубузда

Тест.

(Тестти текшерүүдө өз ара текшерүүнү уюштурса болот.Окуучулар дептерге жообун гана жазышат.)

Туура жооптор:

1-а

2-б

3-в

Баалоо критерийи :

6 суроого теӊ туура жооп берсе –“5”

4 суроого туура жооп берсе-“4”

2 суроого туура жооп берсе-“3”.

Суроолор?

1.Катуу,суюк, газ абалдарга тиешелүү касиеттерин к ө рс ө тк ү л ө .

а) Формасы жок, берилген идиштин формасын ээлейт;

б)формасы бар, к ө л ө м ү бар, аз кысылат.

в)Формасы жок, ө з ү н ө берилген к ө л ө мд ү н жарымын ээлейт, кысууга болот.

2.Берилген телонун физико-химиялык касиеттерин сактаган эн кичине б ө л ү кч ө кайсы?

а) Атом; б) молекула; в) ядро; г) атом-молекула.

3.Бир заттын молекулалары бири биринен айырмаланабы? Ар т ү рд үү заттардын молекулаларычы?

а) Айырмаланбайт,айырмаланат; б) баары бирдей;

в) Эк өө д ө тен ар башка;

г) айырмаланат, айырмаланбайт.

4.Бир тамчы майды суунун бетине тамчылатсак ал суунун бетине чексиз жайылабы?

а)Суу менен аралашып кетет;

б) бир орунда калат;

в) жайылат (молекуланын ө лч ө м ү н ө чейин жайылат ).

5 .Катуу телолордо молекулалар кандай жайланышкан жана кандайча кыймылдашат?

а) Молекулалар белгил үү тартипте жайланышкан жана белгил үү абалдын тегерегинде термелип турушат.

б) Молекулалар бири биринен алардын ө лч ө мд ө р ү н ө н кичине аралыкта жайланышкан,эркин кыймылга келишет.

в) Молекулалар молекуланын ө лч ө м ү н ө н чон аралыкта жайланышкан,баш аламан кыймылдайт.

г) Молекулалар бири бирине салыштырмалуу баш аламан кыймылдайт .

6.Катуу,суюк, газ абалдардагы телолордо диффузия болобу?

а) Газдарда гана болот.

б) Катуу телолордо гана болот.

в)Бардык телолордо болот.

г) Суюктуктарда гана болот

Жооптору.

1.в

2.в

3.а

4.в

5.а

6.а

Мына ошентип окуучум,

Сен батасын кызыкка

Физика сага эн керек

Экендигин унутпа!

29.03.20