Түрк кагандыгы жана анын жиктелиши

САЛАМАТСЫНАРБЫ УРМАТТУУ ОКУУЧУЛАРЫМ!

Жагымдуу маанай

• Балдар сиздер, 1,2,3,4,5 сандардын каалаганын тандап алсаныздар!

ЖООБУ

1.Ордунан турат

2.Отуруп колдорун чабат

3. Ордунан туруп кол чабат

4.Колдорун эки жолу чабат

5. Баарын кайталайт

АЗАМАТСЫЗДАР!

Б ʏгʏнкʏ сабактын темасы:

Т ʏрктѳрдʏн кѳчмѳн цивилизациясы

139-бет .

Сабактын максаты:

• Билим бер ʏʏчʏлʏк: Берилген темада Турк кагандыгынын негиздоочусу Бумын каган жана турк кагандыгынын тарыхы боюнча маалымат аласынар.
• Ѳнʏктʏрʏʏчʏлʏк: Текст менен иштѳѳ, маанилʏʏлѳрʏн тандай билʏʏ, ылдам жооп таба билʏʏ, таанып билʏʏчʏлʏк жѳндѳмʏнѳ р ѳ н ʏ г ѳ т.
• Тарбия берʏʏчʏлʏк: Тʏрктѳрдʏн кѳчмѳн цивилизациясы жѳнʏндѳ окуп таанышуу аркылуу сиздер шыктануу менен патриоттуулукка тарбияла насыздар

Т ʏрк каганатынын картасы

Бумын-Т ʏрк кагандыгынын негиздѳѳчʏсʏ

• Б.з.VIк.Ашина уруусу бийлеген Алтайдагы т ʏрктѳрдʏн ѳз алдынча мамлекети негизделген.Ал мамлекет бара-бара кʏчтʏʏ империяга айланган.Бул империя тарыхта Тʏрк кагандыгы деп аталат.Аны Ашина уруусунан чыккан Бумын каган негиздеген.

Бумын озуно “ЭЛ КАГАН” деген наам алган. Бумын каган ѳлгѳн соң анын ордуна баласы Кара каган(Ысык каган) кыска мѳѳнѳткѳ бийлик жʏргʏзгѳн.553-жылы Бумындын экинчи уулу Мукан каган(553-557жж.)бийликке келет.Мукан каган Чыгышка карай жортуул уюштуруп,монгол тилдʏʏ кидандарды багындырган.

Босфор,Крым,Тундук Кытай,Византияга чейинки аймакты ээлеген Турк кагандыгы 553-581-жылдары гулдоп онугуунун эн жогорку тепкичине жеткен.Чарбасы жагынат чындалып турктор басып алган жерлерге бут турк эли,маданияты тараган.Улуу Жибек жолу толугу менен турктордун козомолундо болгон.582-603-жылдары ич ара чыр-чатактардын кесепетинен Батыш Турк кагандыгы жана Чыгыш Турк кагандыгы деп экиге мамлекетке болунгон.

К ѲНΥГΥΥ ИШТѲѲ

Адашкан даталарды дал келтири ңиздер

• Мукан каган. Истеми каган. Ысык каган.
• Бумын каган. Экинчи Чыгыш Т ʏрк кагандыгы. Батыш Түрк кагандыгы. Капаган каган.

679-ж.Тан империясында кризис башталган .

552-ж.мамлекетти негиздеген . 553-572-ж.башкарган. 569-ж Иранга кол салган . 704-ж.Түргөш кагандыгына кошулган. 716-ж.башкарган. 552-553-ж.кыска убакытта башкарган .

Туура жооптору

• 679-ж.Тан империясындагы кризистин негизинде Экинчи Чыгыш Турк кагандыгы тузулгон.
• 552-ж. Бумын каган олгон.
• 553- 572-жж. Мукан каган башкарган.
• 569-ж. Истеми каган Иранга кол салган.
• 704-ж.Батыш Турк кагандыгы,Тургош кагандыгына кошулган.
• 716-ж.Капаган каган кагандыкты башкарган.
• 552-553-жж. Ысык каган аз моонотко бийликти башкарган.

Азаматсыңар !

Т ʏрк Кагандыгынын жиктелиши

• Батыш Т ʏрк кагандыгы

• Чыгыш Т ʏрк кагандыгы

АЗАМАТСЫЗДАР!

:

Кополок кармоо оюну менен отулгон теманы кайталамакчыбыз (мисалы:1,2,3..) . Артына суроолор жазылат: ар-бир топтон бирден окуучу чыгат. : мугалим «4» деп айтса 4-номердеги кополокту кармап келет да, артында катылган суроолорго жооп берет, жооп бере албаса оз тобундагы окуучулар жардам

берсе болот. Кайсы топ кополокту коп кармаса , ошол топ женишке жетишет.

АЗАМАТСЫЗДАР!

Бумын каган

+

-

Жыйынтыктоо:

Бугунку сабакта мен озумо эмне ала алдым.

Сабакка катышкан окуучуларды баалайбыз!

Сандарды танданыздар!

№ 1,№2,№3,№4,№5,№6

№ 1.

Азаматсыз!

Сиз абдан активдуу катыштыныз! « 5»

№ 2.

Азаматсыз1

Сиз жакшы аракет кылдыныз! «4»

Сандарды танданыздар!

№ 1,№2,№3,№4,№5,№6

№ 3.

Азаматсыз!

Сиз канаагаттандыраар- лык аракет кылдыныз !

№ 4

.Капа болбонуз!Сиз да жакшы катыштыныз !

БААЛОО

№ 5.

Дагы аракет кылыныз!Бирок жаман эмес!

№ 6.

Капа болбонуз!Кийинки сабакка жакшы даярданып келиниз!

Υйгѳ тапшырма 139 бет,Пар.12-13 окуу

Сабакка катышканы ңыздарга чоң рахмат!