Үч бурчтуктун түрлөрү

Үч бурчтуктар

• Геометрия 7 класс

Даярдаган: Арапова Кундуз

Сабактын максаты:

• тең жактуу үч бурчтуктун жана элементтеринин аныктамасын үйрөнүшөт;
• Тең жактуу үч бурчтуктун бурчтарынын касиеттери менен таанышышат;
• Көрсөтүлгөн далилдөөлөрдү пайдаланып мисалдарды чыгарышат.

Ребус

Треугольник

Үч бурчтук

• Үч чекиттен тузүлөт\
• Бир түз сызыкта жатпайт
• Үч жактуу
• Үч чокулуу
• Үч кесиндиден турат

Бурчтарына карай үч бурчтуктар төмөндөгүдөй бөлүнөт

• Тик бурчтуу
• Кең бурчтуу
• Тар бурчтуу

эреже чыгарабыз

Үч бурчтуктардын барабардыгы

• Шарттары

1

2

• Үч бурчтук -  - бир түз сызыкта жатпаган үч чекитти (Үч бурчтуктун чокулары) туташтырган үч кесиндиден (Үч бурчтуктун жактары) турган геометриялык  фигура .
• Үч бурчтуктун ар бир жагы калган эки жагынын суммасынан кыска, айырмасынан узун. Каалаган бир жагы негиз деп алынса, анда калган эки жагы каптал жактары деп алынат

Эгерде үч бурчтуктун эки жагы барабар болсо, анда ал тең капталдуу үч бурчтук деп аталат

C

• АС и ВС – каптал жактары

• АВ – негизи
• ے А и ے В – негизинин бурччтары
• С – чокусу
• ے С – чокусундагы бурч

B

A

АС = ВС

Тең жактуу үч бурчтук

• СМК тең жактуу үч бурчтугунда СМ = СК. Негезин жана негизиндеги бурчтарды белгилегиле

(МК, ے М, ے К)

• СОР тең жактуу үч бурчтугу берилген , негизи СР. каптал жактарын жана негизиндеги бурчтарды аталгыла

(СО и ОР, ے С, ے Р)

• Сүрөттө кайсынысы тең жактуу үч бурчтук, эмне үчүн?

Тең жактуу үч бурчтуктун жактарын, каптал кырларын, негизин, негизиндеги бурчтарын жана негизине карама каршы жаткан бурчту атагыла

Бардык жактары барабар үч бурчтук - тең жактуу деп аталат

B

C

A

• АВ = ВС = АС

Жактарына карата класстарга бөлүү:

түрдүү жактуу,

тең капталдуу,

тең жактуу .

Ж актары түрдүү болсо

Каптал жактары барабар болсо

Жактары барабар болсо

• ∆ CDE = ∆ CED болсо, элементтерин көрсөткүлө

• Сүрөткө карап, төмөнкүлөрдү аныктагыла :

а) ∆ CAB = ∆ CBA ;

б) ∆ KMN = ∆ KNM ( ے N = ے M )

C

K

7

8

7

6

N

M

A

10

4

B

Тапшырма

• KBA бурчун тапкыла .

K

B

A

3

2

1

3

2

1

40 

70 

70 

C

A

K

C

B

K

A

B

ے KBA = 110°

ے KBA = 40°

ے KBA = 70°

Тапшырма

• KBA бурчун тапкыла

5

5

6

A

6

4

4

A

C

K

B

B

B

50 

70 

A

E

K

C

K

ے KBA = 90°

ے KBA = 50°

ے KBA = 70°

Тапшырма

• ∆ BAM = ∆ BCN далилдегиле жана ∆ BMN түрүн аныктагыла

Тапшырма

• AFB = ∆ CFD болсо

∆ AFD – тең капталдуу экендигин далилдегиле.

Тапшырманы аткаргыла

• ∆ ABC – тең капталдуу,

∆ BCD – түрдүү жактуу

P ∆ ABC = 40см,

P ∆ BCD = см.

AB и BC тапкыла .

Текшерүүчү суроолор

• Тең капталдуу үч бурчтук деген эмне?
• Кандай үч бурчтук түрдүү жактуу деп аталат?
• Тең жактуу үч бурчтуктун бурчтары кандай болот?

Үй тапшырмасы

• Эрежелерди жаттоо
• Үч бурчтук жасоо
• 4-5-көнүгүүлөр

Ийгилик!