Урок "Причастийын значенийжым ушештарымаш"

Теме: Причастийын значенийжым иктешлымаш.

Цель: Причастийын значенийже нерген шинчымашым пеҥгыдемден иктешлымаш.

Задаче-влак:

• Причастийым, тудын тӱшкаже-влакым пален, лончылен, тӱрлӧ пашаште кучылт моштымо навыкым вияҥдаш.

• Кутырымо да возымо йылмым лывырташ.

• Илышын тӱрлӧ йогыныштыжо шкем кучен мошташ кумылаҥдаш.

Личностный УУД:

- тунемме темым иктешлыме годым тӱрлӧ паша гоч шкеныштым аклен, сай ден осалым ойырен моштымышт;

- темым илыш деке конден моштымышт;

- марий йылмын поянлыкыштыже причастийын вержым муын моштымышт.

Регулятивный УУД:

- литературный йылмын нормыжо-влакым кучылт моштымышт;

- марий йылмын моторлыкшым арален, чын кучылт моштымышт;

- шомакын вийжым шижын моштымышт;

- причастий-влакым лексикын тӱрлӧ ужашлаштыже кучылт моштымышт;

- марий йылмым тунеммаште вес предметын вержым ужын, кучылт моштымышт;

- правил-влакым палымыштым келшыше пример-влак дене пеҥгыдемден моштымышт.

Коммуникативный УУД:

- чын мутланен моштымышт;

- урокышто икте-весым пагален, аклен моштымышт;

- шке шонымашым радам дене почын пуэн моштымышт.

Урокын эртымыже

1. Орг. момент.

Поро эр.

Ойлат, пуйто кӧ шуко воштылеш, тудо йоҥылышым шагал ышта, сандене сай отметкым чӱчкыдын налеш. Айста меат икте-весынам ончалын, ваш шыргыжалына да тыгай кумылнам урок мучкылан кодена.

Таче мемнан урокышто уна-влак улыт. Айста нунылан тыгак шыргыжына, порын саламлалтына.

1. Тунемше-влакым уроклан ямдылымаш. Слайд 1.

Урокын темыжым палашлан ик пашам ышташ кӱлеш. Алфавитын кажне букваж йымалне цифр возалтын, цифрлан буквам келыштарен возен лукташ кӱлеш.

19,20,10,28,1,21,22,10,11,32,15

9,15,1,28,6,15,10,11,8,32,14

23,29,6,29,22,1,20,32,14,1,29

(Причастийын значенийжым ушештарымаш) Слайд 2.

1. Уроклан задачым шындымаш.

Тугеже таче урокышто ме могай цельым шындена? (Вашмут-влак)

• причастий нерген ушештараш; (ЮЛИЯ)

• причастий нерген шинчымашым пенгыдемдаш; (НАТАША)

• причастийым чын возен мошташ. (ЕГОР)

Слайд 3. Тачысе урокышто причастий нерген тунеммым иктешлен, пеҥгыдемден кодышаш, возымо да кутырымо йылмылаште тудын чын кучылт да возен моштымаш мастарлыкнам шуарышаш улына.

Ончылныда оценочный лист кия. Урок мучко тушто кажне этапыште кузе тыршымыланда оценкым шындеда (0 гыч 5 марте).

Почна терадьым, возена тачысе числам, урокын темыжым.

1. Причастий нерген тунеммым ушештарымаш да пеҥгыдемдымаш.

Слайд 4.

1-ше паша – мöҥгö пашам тергымаш «Чын але чын огыл». Тыште причастийын ойлымаш ужаш ойыртемже-влакым рашемдышаш улына. Чын ойым возымо але чын огыл?

1. Причастий – самостоятельный ойлымаш ужаш.(Чын огыл-глаголын посна формыжо)

2. Причастий могай? йодышлан вашмутым пуа. (Чын)

3. Лӱм мут ончылно шогымыж годым причастий вашталтеш.(Чын огыл)

4. Шкетын кучылталтмыж годым причастий вочмык да лица дене вашталтеш.(Чын)

5. Ойлончышто причастий эре рашемдык (определений) лиеш.(Чын)

6. Марий йылмыште 4 тӱрлӧ причастий уло.(Чын)

7. Действительный причастий вес предметын ыштыме действий гыч лийше палым ончыкта.(Чын огыл-предметын шке действий гыч лийше палым ончыкта)

8. Страдательный причастийын суффиксше-влак: -ме, -мо, -мӧ, -ыме, -ымо, -ымӧ.(Чын)

9. Шушаш жап причастийын суффиксше-влак: -дыме, -дымо, -дымӧ, -ыдыме, -ыдымо, -ыдымӧ. (Чын огыл -шаш,- ышаш)

10. Шӧрымӧ причастий ышталтдыме действий гыч лийше палым ончыкта. (Чын)

Оценкым шканда шындаш ида мондо.

2-шо паша - Причастийын значений тӱшкаже. Слайд 5.

Экранысе причастий-влак тӱшка гыч утыжым кораҥдаш. (тетрадьыш возат уто мутшым)

1) тунемдыме, умылыдымо, илыше, ӱшаныдыме.( шӧрымӧ причастий-влак)

2) аклыше, йӧратыше, ӱшаныше, тунемме, тыршыше.(действительный)

3) тунемшаш, аралышаш, тыршышаш, умылышаш, аклыдыме.(шушаш жап)

Слайд 6. Айста ынде терген налына. Тетрадьнам ваш вашталтена да слайд почеш тергена. Оценкым йолташланна шындена да огына монда пашанам аклаш.

- Эше могай причастийым рашемдыме огыл? Кузе тудо лиеш? (страдательный причастий).

Физкультминутка

(колым кучымаш) -кол шойылно причастий-влак возалтын, нуным значений тӱшкаш чын верандаш кӱлеш, таблице доскаш серыме)

3-шо паша – пырля пашам ышташ тӱҥалына. (карточке дене паша)

Пуымо причастий-влак кудо значений тӱшкаш пурат стрелке дене ончыкташ (Слайд 7-8)

Оценкым шканда шындаш ида мондо.

4-ше паша - книга дене паша. 246-шо паша.

Оценкым шканда шындаш ида мондо.

1. Урокым иктешлымаш. Рефлексий.

Урокна мучашке шуо, урокнам иктешлена.

Урок туналтыште могай цельым шынденна ыле? Тиде цель-влакым ме шуктышна?

Причастийым возымо чотышто йодыш: кунам -ы буквам возаш кӱлеш?

-молан южо причастийыште кок Д буквам возыман?

А ынде отметкыдам шотлен лукса. (кöн могай отметке?)

1. Мöҥгö паша.

236-шо паша.

Пагыт кодеш гын: вис-вис пеледышым погымаш, доскаште ужыда сар тыртышым, кöргыштыжö причастий манылтын, ӱстелыште мут-влак, тиде мут-влак кокла гыч причастийым муын тыртыш воктек пыжыкташ кӱлеш.

Кайык-влакын лӱмыштым возаш кӱлеш.