Васіль Цяпінскі

Васіль Цяпінскі

(1530-я ці пач. 1540-х гг., Полаччына – 1599 ці 1600) , гуманіст-асветнік, пісьменнік, кнігавыдавец, прадаўжальнік гуманістычных і культурна-асветніцкіх традыцый Ф. Скарыны

Многае з жыцця Васіля Цяпінскага (Амельяновіча) застаецца нявысветленым да нашага часу. Ёсць меркаванні, што ён нарадзіўся ў вёсцы Цяпіна Чашніцкага раёна ў 1530-я г. у сям’і дробнага баярына Мікалая Амельяновіча. Упершыню імя Цяпінскага сустракаецца ў дакументах 1560-х гг.

Ёсць даведкі, што ён скончыў універсітэт у 1567 г., служыў малодшым афіцэрам коннай роты аршанскага старасты Ф. Кміты Чарнабыльскага. Маюцца вельмі сціплыя звесткі пра лёс і дзейнасць В. Цяпінскага ў 1558–1583 гг. Вядома толькі, што ў гэты перыяд ён удзельнічаў у Лівонскай вайне.

Даследчыкі сведчаць, што ў Цяпіне, у сваім радавым маёнтку ён заснаваў друкарню, выдаўшы тут у 1580 г. з асветніцкімі мэтамі перакладзенае ім на старабеларускую мову Евангелле . Два экзэмпляры «Евангелля» цудам захаваліся і зберагаюцца ў Дзяржаўнай публічнай бібліятэцы імя М. Салтыкова-Шчадрына ў Санкт-Пецярбургу і Архангельскім краязнаўчым музеі. Кніга па тым часе вельмі добра аформлена, упрыгожана арнаментам, што сведчыць пра клопат выдаўца не толькі пра змест, але і знешні прывабны выгляд. Гуманіст і паслядоўнік праваслаўя выкарыстаў Евангелле для азнаямлення людзей са сваімі поглядамі на асвету, грамадскае ўсталяванне, рэлігійнае выхаванне грамадзян Вялікага княства Літоўскага.

Перакананы гуманіст, асветнік і палітычны мысліцель, В. Цяпінскі з’яўляецца прыхільнікам Адраджэння, рэнесанснага руху на Беларусі, спрыяючы захаванню лепшых традыцый славянства.

Застаючыся вялікім дзеячам і палітычным мысліцелем сваёй эпохі, В. Цяпінскі падзяляў утапічныя ідэалы сваіх папярэднікаў са старажытнай Грэцыі і старажытнага Рыма адносна ўдасканалення вышэйшай магнацкай знаці Вялікага княства Літоўскага.