Жалбырак жана осумдук тиричилиги

Тема: Жалбырак жана өсүмдүк тиричилиги

Жалбырактын кызматы

Бардык жандуу организмдер,анын ичинде өсумдуктөр да өзү үчүн зарыл болгон органикалык зат жалбырактын клеткасындагы хлоропластта хлорофилл данекчесинде түзүлөт.

Жалбырактын сырткы бети аркылуу суунун бууланышы менен осмос басымы пайда болот.

Жалбырактын сырткы т үзүлүшү

Жалбырак сабынан,пластинкасынан,негизинен жана кошумча жалбыракчалардан турат.Жалбырак пластинкасынын жазы бөлүгү ичкерип,жалбырак сабын пайда кылат да,сабакка бекийт.Ал жерди негизи дейбиз.

Айрым өсүмдүктөрдүн жалбырак сабы болбойт.Мисалы:жалбыз,буудай,жүгөрү,сабиз ж.б.

Тропикалык өсумдуктөрдун жалбырактары жазы жана ири болот.М:пальманын жалбырагы 5-10м болот. Эн чон жалбырак Амазонка дарыясында өсүүчү виктория-региянын жалбырагы дм 2м чейин жетет.Эн кичинекей жалбырак суу котуру адамдын тырмагына 4-5сү батат.

Жалбырак

Ж өнөкөй

Татаал

Жалбырактын формалары

Жалбырак формасына карай да айырмаланышат:тегерек жалбырак(топчу гулд ө),суйру тегерек (чалканда),узунча(камыш,жугөру,ажырыкта)

Жалбырактын тарамыштанышы

Торчо

Жарыш

Дого сымал

Ачаланып тарамыштануу

Жалбырактын эн сырткы катмары-кабыгы «эпидермис» деп аталат.Анын астында жалбырактын ичин б үт ээлеген жумшак негизги ткань же мамыча ткань д.а.Мамыча клеткаларда жалбыракка жашыл түс берген хлорофилл пигменти бар.Жалбыракта клетка аралык боштуктар бар. Аларды клетка аралык зат жана аба ээлеп турат да ал борпон ткань д.а. Жалбырак тарамышы –бул өткөрүүчү ткань.