«Юрын ба тусхайта юумэнэй нэрэнүүд»

Темэ

«Юрын ба тусхайта юумэнэй нэрэнүүд»

Класс

6

Хэшээлэй тγхэл

Шэнэ мэдээсэл ололгын хэшээл

Хэшээлэй зорилго

1. Һургалгын:

а)ойлгуулгын: юумэнэй нэрын удха шанар ба грамматическа шэнжынь ойлгуулха, географиин, түүхын, хэлэнэй талануудаар hурагшадай шэнжэлгын, юумэ бүридхэн ойлгохо дадал хүгжөөхэ, интернет сооhоо, сахим номhоо материал оложо, согсолхо шадабаритай болохо;

б) Практическа: карточка дээрэхи даабариhаа юумэнэй нэрэнүүдые оложо, тэдэнэй залгалтануудые тэмдэглэжэ, илгажа, зүб бэшэжэ, хэлэлгэдээ зүб хэрэглэжэ шадаха;

в) Шалгалтын: багшын асуудалнуудта дүүрэн харюу үгэлгэ, даабаринуудые дүүргэлгэ;

2. Хүгжөөлгын: үгтэhэн материал нэгэдхэжэ, юумэнэй нэрэнүүдые илгажа, сахим ном хэрэглэжэ, тобшохон найруулга бэшэжэ, шухала тобшолол гаргалга, үхибүүдэй ухаан бодол, ухаа мэдээ болон хэлэлгэ дэбжүүлгэ;

3) хүмүүжүүлгын: ород, буряад ба бусад яhатанай эб найрамдал ба географическа хэлсээтэ тэмдэгүүдээр хани барисаа, Буряад ороной эрхэтэнэй патриотическа мэдэрэл түрүүлэн хүмүүжүүлгэ;

Темын шухала удха, поняти, терминууд:

Причастна , деепричастна түхэл

Образовательна ресурснууд

презентаци, экран, компьютер, ном,дэбтэр.

Этап

Багшын хγдэлмэри

Һурагшадай хγдэлмэри

Эмхидхэлэй үйлэ

Сайн байна! Һуугты.

- муноодэр бултадаа бэрхые харуулая. Би танда туhалхаб, таанад намда туhалхат.

- Мγнѳѳ дэбтэрээ нээгээд hара, γдэрѳѳ бэшэгты.

Сайн байна!

Һара, γдэрѳѳ бэшэнэ.

Мэдэсыень шухалалга

I. Эмхидхэлэй үе.

II. Гэрэй даабари шалгалга.

III. Практическа хүдэлмэри

1) (Сахим номhоо тусхайта юумэнэй нэрэнүүдые түүжэ бэшэхэ: Буряад хэлэн→Морфологи→Юумэнэй нэрэ→Жиирэй ба тусхайта юумэнэй нэрэнүүд→Дасхал 5,6.

2) Тусхайта юумэнэй нэрэнүүд доогуур зураха.

3) Интерактивна самбарта бэшэгдэhэн хүсэнэгөөр хүниие ба хүнhөө бэшэ, тусхайта юумэнэй нэрэнүүдэй илгарал харуулха

IҮ. Һурагшадай бүлэг бүлэгөөр найруулга зохеолго. Географическа хэлсээтэ тэмдэгүүдээр сахим номhоо (Буряад юртэмсэ→Эхэ нютаг→Аймагууд→Ивалгын аймаг) тусхайта юумэнэй нэрэнүүдые хэрэглэжэ, амаралтын «Туяа»лагерь аяншалаад ерэхэ.

Ү Бүлэг бүхэн зохеолгоео бэе бэедээ уншалга.

ҮI. Шалгалта.Сэгнэлтэ табилга.

ҮII. Дүн гаргалга.

Багша: Г/д шалгалга (5 мин)

Тобшолол. Урдахи темэеэ яhала hайн ойлгонхойгоо харуулбат.

Багша: -Зай мүнөө самбарта харагты даа… Хэн намда гараа үргөөд хэлэхэб, эндэ ямар юумэнэй нэрэнүүд бэшээтэй байнаб? (1-дэхи хүсэнэгөө харуулна):

Yхибүүд харюусана…(хүниие ба хүнhөө бэшэ юумэ тэмдэглэдэг юумэнэй нэрэнүүд)

Багша: Харин энэ хүсэнэгтэ ямар юумэнэй нэрэнүүдые бэшээд байнабииб?...

-Энэ хүсэнэгтэ мүнөө юу нэмэбэбииб?

- Эдэ хоер юумэнэй нэрэнүүд юугээрээ илгаатайб?

Тобшолол: -Зүб даа, юумэнэй нэрэнүүд юрын ба тусхайта боложо илгардаг. Яагаад эдэниие бэшэг соо илгахаб?

Тобшолол: Бэшэхэдээ тусхайта юумэнэй нэрэнүүд томо үзэгөөр бэшэгдэнэ, харин газетэ, ном, журналай нэрэнүүд хаалта соо абтана.

-Багша: Мүнөө сахим бэшэг соо юумэнэй нэрын юрын ба тусхайта гэhэн бүлэг соохи дасхал дүүргэнэбди:

Нарhан бүлэг-5-дахи дасхал үнгэргэнэ.

Шэнэhэн бүлэг- 6-дахи дасхал дүүргэнэ.

Тобшолол. Бидэ дээрэ хүсэнэгтэ hургуулиингаа тусхайта нэрэнүүд дээрэ тогтообди. Мүнөө «Туяа» лагерь руугаа аяншалаад ерэе. Зундаа манай амардаг газар Ивалгын аймагта оршодог. Географиин хэшээлдэ оршон тойронойнгоо түсэб, хэлсээтэ тэмдэгүүдые гараhан байнат. Би таанадта эдэ тэмдэгүүдые хубаанаб, таанар эдэ тэмдэгүүдээр сахим номой карта хэрэглэн, «Туяа»лагеряа аяншалжа, тусхайта юумэнэй нэрэнүүдые хэрэглэн, мэдүүлэлнүүдые зүб зохеожо, найруулга бэшэхэ ёhотойт. Харгыдатнай элдэб бэрхэшээлнүүд дайралдаха, тиибэшье ошоод ерэнэгта тэндээ үлэнэгта-танай дуран.

Эгээл удхатайгаар зохеоhон бүлэгтэ эрхим сэгнэлтэ табинаб.

Yхибүүд даабарияа дүүргэнэ.

Багша үхибүүдэй зохеоhон найруулга уншуулна…

Г/Д: Эжы абынгаа түрэhэн, үдэhэн нютагай(аймагай)сахим номой карта дээрэhээ тусхайта юумэнэй нэрэнүүдые - гол горходой, нютаг нугын нэрэнүүдые дэбтэртээ бэшэжэ абаха.

Тобшолол.( юумэнэй нэрэнүүд юу тэмдэглэдэг бэ, хайшан гэжэ илгардагынь hурагшад сэсэгэй дэльбэ дээрэ харуулна).

Багша: Сэгнэлтэ табилга.

Хэшээл дүүрээ. Баяртай!