Оксиддер. Жалпы мүнөздөмөсү. Классификациясы. Физикалык касиети.

Сабакка чейин

Сабактын темасы: Оксиддер. Жалпы мүнөздөмөсү. Классификациясы. Физикалык касиети.

Сабактын методу: көрсөтмөлүү

Сабактын тиби: Аралаш

Сабактын формасы: түшүндүрүп берүү

Күтүлүүчү натыйжа:

• Оксиддердин жалпы формуласынын негизинде айрым оксиддердин формуласын түзүп, аларды атап бере алышат;

• жалпы мүнөздөмөсү;

• Классификациясы;

• физикалык касиети;

• жаратылышта таралышы;

колдонулушун айтып бере алышат;

• Зат;

• жөнөкөй жана татаал зат;

• кычкылтек;

• оксиддер;

• заттын касиеттери;

• химиялык формула;

• химиялык теңдеме боюнча алган билимине таянуу менен оксиддерди классификациялап, ал оксиддердин алынышын химиялык теӊдеме аркылуу жазып бере алышат.

Сабактын мотивациясы (бул сабак эмнени берет): Оксиддердин алынышын,касиеттерин жана жалпы формуланын негизинде оксиддердин химиялык формуласын жана теӊдеме түзүүгө үйрөнүшөт.

Сабактын ѳбѳлгѳсү (Окуучунун априордук билими (мурунку билими)): Зат,жөнөкөй жана татаал зат, заттын касиеттери (физикалык жана химиялык), валенттүүлүк,индекс,химиялык формула,химиялык теңдеме боюнча түшүнүгү бар.

Сабактын жабдылышы: Слайддар, сүрөттөр, моделдер, анимация колдонулат.

Убакыт: 45 минута

Убакытты бѳлүштүрүү:Чакыруу этабы:6-8мин

Түшүнүү этабы(сабактын негизги бѳлүгү):22-25 мин

Ойлонуу этабы (сабакты бышыктоо):12-12 мин

Сабак

Сабактын жүрүшү:

Чакыруу этабы:

Сабактын чөйрөсү: Саламдашуу,класстын тазалыгына кѳз салуу,тактоо.

Жагымдуу маанай түзүү:

Арыз жазуу

Мисалы:

А.Молдокулов атындагы

УКГнын химия мугалими

Мусаева Элизатка

Арыз

Мен арыз жазуумдун себеби “эӊ мыкты окуучу” деп таануӊузду суранам.

Арыз ээси:_______________

Үй тапшырмасын текшерүү жана ѳтүлгѳн теманы кайталоо:

1. 1,5 моль HCl канча молекула бар? а) 24,08·10²³ б) 60,2·10²³ в) 6,02·10²³ г) 9,03·10²³

Түшүнүү этабы(сабактын негизги бөлүгү):

Элементтердин кычкылтектик бирикмелери оксиддер деп аталат:

Li₂O, Na₂O, K₂O, Rb₂O, Cs₂O, Fr₂O, Cu₂O, CuO, Ag₂O, BeO, CaO, SrO, BaO, ZnO, FeO, Fe₂O₃, Al₂O₃, CO, CO₂, SO₂, SO₃, P₂O₅, N₂O, NO, N₂O₃, N₂O₄, NO₂, Cl₂O, ClO, Cl₂O₃, ClO₄, Cl₂O₅, ClO₃, Cl₂O₇, Br₂O, BrO, Br₂O₃, Br₂O₅, BrO₃ ж.б.

Эки элементтен турган жана бири кычкылтек болгон кошулмалар оксиддер деп аталат.

Оксиддердин алыныштары.

Оксиддер тузду пайда кылуучу жана тузду пайда кылбоочу деп бөлүнөт. Тузду пайда кылуучу оксиддер негиздик, кислоталык жана амфотердик болуп бөлүнүшөт. 1.Оксиддер, элементтердин кычкылтекте күйүшүнөн пайда болот:

4Li + O₂ = 2Li₂O

2Ca + O₂ = 2CaO

4Al+ 3O₂ =2Al₂O₃

C + O₂ = CO₂

S + O₂ = SO₂

4P + 5O₂ = 2P₂O₅

2. Оксиддер, кээ бир кычкылтектүү кислоталар жана негиздер, жана кычкылтек кармаган туздар ажыраганда пайда болот:

H₂CO₃ = H₂O + CO₂ ↑

Cu(OH)₂ = CuO + H₂O

CaCO₃ = CaO + CO₂ ↑

2. Оксиддер, кээ бир бирикмелер кычкылданганда (күйгөндө) пайда болот:

CH₄ +2O₂ = 2H₂O + CO₂ ↑

C₆ H₁₂O₆ (глюкоза) +O₂ = 6H₂O + 6CO₂ ↑

Ойлонуу этабы(сабакты бышыктоо):

Үйгѳ тапшырма:

1.Теңдеме түзгүлө

NaOH + P₂O₅ =

2.Айланууну аткаргыла:

1) S→SO₂→H₂SO₃→Na₂SO₃

Баалоо: