Элет элинин «эл мугалими» наамына арзыган мугалим-Гапыр Мадаминов
Бугункунун Дуйшону-Гапыр агай.Тупкурдогу айылга гимназия ачып,окуучуларына оз колу менен тамак жасап,билим берген мугалимдин баяны.
- Коомчулук тарабынан ага “Бугункунун Дуйшону”, “Эл мугалими”, “Элеттик илимпоз”, “лейлектин Герродоту”, “Биздин Макаренко”, “Кыргыздын Сухомлинскийи” деген наамдар эчак берилип сыймыктануу менен айтылып келет
“ Эсимде,эртен менен туруп талаа иштерин жасап,анан эшегимди минип,кетменимди куржунга салып алып,сабакка келчумун”.
Түпкүрдөгү бул айылдык мектептин бүтүрүүчүлөрүнүн 95%ы бюджеттик орундарга илинишет
Улуттук тест жана бутуруучулордуе ЖОЖго отуу жыйынтыктары
ТУР
Бутур саны
Анын ичинен
2004-2005
23
2005-2006
Артыкчылык аттестат менен буткон
2006-2007
23
2
Бюджеттик болум
19
20
3
Контракт-тык болум
2007-2008
18
4
4
21
2008-2009
15
5
5
2009-2010
27
16
21
5
4
2010-2011
4
2011-2012
23
2
18
13
32
2012-2013
2
3
16
2
3
2013-2014
21
22
28
2014-2015
4
0
20
0
3
19
2015-2016
11
2
0
21
5
16
0
4
20
1
АЭМ сабагын окуу тарбия иштерине пайдаланып,№3-гимназия мугалимдер жамааты жетишкен ийгиликтер.
№ 3-гимназия олимпиадалык жыйынтыктары.
ТУР
РАЙОН
ОРУН
I
2003-2004
II
2004-2005
7
2005-2006
2
Область
III
9
8
6
I
2
2006-2007
4
II
3
2007-2008
10
3
5
4
Республика
3
2008-2009
13
1
III
1
1
1
I
2009-2010
1
1
15
II
3
2010-2011
2
1
2
12
3
1
1
14
2011-2012
III
6
2
3
2
1
3
1
1
10
3
2012-2013
1
12
3
1
2
2013-2014
3
2
1
1
9
2014-2015
5
1
1
2
2
2
2015-2016
2
1
7
4
2016-2017
2
9
3
3
4
1
6
2
2
9
1
1
1
1
1
1
1
1
2
3
1
3
1
2
2
1
1
1
1
«Карангыны тилдегенден коро анын бир бурчуна шам жак» !
Гапыр агайдан сабак алуу үчүн ар тараптан мектеп директорлору, мугалимдер атайын айылга келишет
КР эмгек синирген мугалими: Г.Мадаминовдун АЭМ китебинин баалуулугун жана анын тийгизген таасирин билишип,бугунку кундо англис,турк тилдерине которулуп,дуйно элдерине кулачын жайды.
Ибрахим Туркхан: «Кыргыз Билим беруусунун жана педагогикасынын чон ийгилиги! Г.Мадаминовдун АЭМ китебинен турк тилине котордум (Уйронууну уйронуу)деген ат менен Англияда CRAB PUBLiSHiNG басмасынан электрондук китеп болуп,бут дуйного тарады» .
Эл аралык Ата Турк Ала Тоо университетинин ректору Санжарбек Эрдолатов: «Акыл эмгегинин маданияты китебин негизи буткул адамзат окуш керек деген ойдобуз.Ошол максатта автордун уруксаты менен Алимжан Закиров агай баш болгон мугалимдер тобу АЭМ китебин The Culture of Intellectual labor деп англис тилинде которушту”.
Эл аралык Ата Турк Ала Тоо университетинин ректору Санжарбек Эрдолатов: “Англисче котормонун электрондук версиясын дуйнонун ар тарабынан келген студенттерибиз окусун деп университетибиздин сайтына жуктоп койдук”.
АЭМ “Эне мектебинин”,инсан таануу сабактарынын таасири менен 74 бала мед академияга 64 бала чет мамлекетте окуп иштеп жатышат.
АЭМ,инсан таануу, “Эне мектебинин”таасири менен ЖРТда орточо балл 173 балл болуп, “АЛТЫН СЕРТИФИКАТ”алып,РЕСПУБЛИКАЛЫК олимпиадаларга чыгып жатышат.
Ж.Каныметов: “Гапырдын китептерин жакшы коруп калдым.АЭМге кызыгам жакшы кором”.
“ Акыл эмгегинин маданияты”китебинде акыл менен кошо адепти тарбиялоонун уникалдуу усулдары,эрежелери айтылган.Мындай асыл эмгек ары-бери,бир кундо,керек болсо бир жылда да жасала койбойт. Гапыр агай сыяктуу асыл инсандарды кадырлап-кастарлай билуу да маданият экенин эми биз андайлы. .. Н.Кадырбеков
АЭМдин мага абдан жаккан жери тексттин негизин болуп окуу болуп саналат.Мен дагы ушул ыкманы оз тажрыйбамда колдоном деп пландаштырам.Бул китеп убакытты туура пайдаланууну,план тузуп билимин жогорулатууну уйротот. Дуйшон Шаматов Назарбаев университетинин профессору
“ Менин Москвада окуп калышыма дал ушул АЭМ себепчи”. АЭМ сабагы озу аты айтып тургандай эле,акылымдын маданиятын,ойлоо жондомду остурууго чон салым кошкон. М.Турдиев.
“ АЭМ сабагы адамдын осуп онугуусуно опол тоодой таасири бар.Жашоодо максат коюп жашап,бир нерсеге жетишкенге чон туртку боло турган сабак деп айтмакчымын”. Б.Алымкулов Германия Эрфрут университетти
Окуп укканда негизгисин бөлүп алуу
- Көбүнчө окуучулар теманы окуп укканда түшүнбөй калуусунун себеби - негизгиси эмне аны кантип бөлүп алат,эстеп калат ж.б. ошолорду билбейт. Ошол себептүү темага түшүнбөйт, кыйналат.Негизгисин бөлө албаган окуучу баарын бирдей: бир четтен түшүнбөй окуп, угуп,эстеп калууга аракет кылат. Аны мээ кабыл албайт.Түшүнбөй ачууланып таштап коёт. Окуудан тажап көңүлү калат,билими тайкы, кругозору тар, рухий жарды адам болуп калышы мүмкүн.
- Демек,биз билим алууда эң алгач негизгиси эмне,аны кантип таап, бөлүп алабыз ж.б. мына ушуларды билүүбүз зарыл. Негизинин мүнөздүү белгилери: Негизи - бул ошол теманын мазмун, маанисин,себеп-натыйжасын, мүнөзүн,ачып берген башкы ой, идея, эреже, закон,окуя, корутунду ж.б.
Ага төмөнкүлөр кирет:
- 1. Эреже, закон, теорема,аныктама, формула.
- 2. Себеп, өбөлгө.
- 3. Касиети, белгиси, өлчөмү.
- 4. Окшоштугу, айырмасы.
- 5. Карама-каршылыгы.
- 6. Байланышы
- 7. Окуя, кубулуш процесстин- башталышы, жүрүшү,багыты, натыйжасы.
- 8. Аты,заты, түзүлүшү. Составдык бөлүктөрү.
- 9. Жылы,мезгили, салмагы, өлчөмү,саны, көлөмү.
- 10. Таасири
- 11. Баш каармандын максаты, мүнөзү, проблемалары ж.б.
- 12. Мисалдар, далилдер.
- 13. Корутунду,жыйынтык.
- 14. Түзүлүшү,бир бүтүндү түзгөн бөлүктөрү.
Негизинин түрлөрү:
- 1. Ар бир теманын жалпы негизи, өзөгү.
- 2. Бөлүмдөрүнүн негизи.
- 3. Кичи темаларынын негизи.
- 4. Беттин,барактын негизи.
- 5. Абзацтын негизи.
- 6. Сүйлөмдүн негизи.
- 7. Сөздүн негизи.
Башкысы, негизин кантип бөлүп алабыз?
- 1. Эмне жөнүндө сөз болоорун теманы окуп,ойлон.
- 2. Кириш сөз, бөлүмдөрун,подтема, беттери, эреже, закондору менен окуп акырына чейин таанышып чык. Акырына чейин таанышып чыгуу өтө маанилүү. Себеби АЖППОКту толук көрүп,таанышсак ошондо негизги мазмуну жөнүндө түшүнүк ой пайда боло баштайт.
- Көбүнчө окуучулар тема менен толук таанышпай,1 бетти,1 абцазты өзүн зордоп ,эптеп окуйт, түшүнбөйт,анан таштап коёт. Ошол себептүү түшүнбөсөк да бир ирет таанышуу үчүн толук көз жүгүртүп окуп чыгуу керек. Ошондо алгач негизи бөлүнө баштайт. Теманын бөлүмдөрүн, бөлүктөрүн таанышып билүү - бул өзү негизгисин бөлүүнүн, түшүүнүн башталышы.
Түшүнүү - бул өзү негизин бөлүү.
- 3. Таанышкандан кийин,баш көтөрүп ойлон,эмнелер жөнүндө сөз болот экен? Кайсы кичи тема, маселе, проблема, окуялар айтылат экен? Кайсы ырааттуулукта, тартипте?
- 4. Башталышы,ортосу, акырында эмне болот экен? Анын себеби мааниси.
- 5. Издеп тап. Алардын астын сызып,белгилеп, оюңда кайтала. Керек болсо ар бирин анализ синтез кыл.
- 6. Эми китеп темадан баш көтөрүп, өзүнчө кайталап,ой жүгүртүп, айтылгандардын өз ара байланышын ырааттуулугун аныкта тап!
Кыргыз адабияты«Молдо Кылычтын өмүр
- баяны, чыгармачылык таржымалын толугу менен тактап аныктап көрсөтүү мүмкүн эмес. Анткени алар жонундо оз учурунда жазылып калган эч нерсе жок. Бирок ошого карабастан кыргыз маданиятынын тарыхында Молдо Кылычтын ысмын өлбөс адамдардын катарына койгон окуя, бул. 1911-жылы Казан шаарында жарыкка чыккан «Кысаи зилзала» деген ыр казалы. Бул кыргыз тилинде китеп болуп чыккан биринчи корком чыгарма. Аны жазган жараткан кишиси, автору белгилүү биринчи корком чыгарма. Ошондуктан, дал ушул учурдан тартып кыргыз жазма адабияты өз тарыхын баштайт, аны биринчи баштаган Молдо Кылыч дешке толук негиз бар».
- Тексте 88 соз болчу, анын негизгисин бөлүп алганыбызда 27 соз калды башкача айтканда 61 сөзго кыскарды.Тексттин кыскартылган варианты:«Молдо Кылычтын 1911-жылы Казан шаарында чыккан
- (Кыргыз адабияты 10-кл. 24-бет. 2-абзац).
2) География
- «Урбанизация процессинин эн жогорку звеносу мегаполистер бири-бирине жакын жайгашып, өз ара кошулуу тенденциясы бар агломерациялар менен шаарлардын гиганттык жыйындысы.Аларга АКШНЫН тундук.O чыгышындагы Бостондон Вашингтонго (мегаполис Босваш) чейинки бири-бирине кошулуп жаткан узун тилкеде 40 млн киши жашайт».Текстеги 39 создон 19 сөз калды б.а. негизгисин бөлгенде 20 сөзге кыскарды. Тексттин кыскартылган варианты:Мегаполистер тенденциясы агломерациялар менен шаарлардынжакын жайгашкан, өз ара кошулуу жыйындысы. Мис: АКШнын Босваш мегаполисинде 40 млн киши жашайт.(География 10 кл. 33-бет. 7-абзац).