Жай сөйлемге жаттығу жұмыстары

Бекіту:

1. Пән аты: тіл мәдениеті

2. Сыныбы: 8 а

3. Күні, айы, жылы: 11.12. 2017 ж

4. Тоқсан: ІІ

5. Мұғалім: Кусаинова Мадина Сайрановна

Сабақтың тақырыбы: Жай сөйлемге жаттығу жұмыстары

Сабақтың мақсаты:

1)Жай сөйлемнің сөйлем мүшелерінің қатынасына қарай түрлерін таныту, сөйлем, сөйлемнің құрамы, сөйлем мүшелерінің қатынасына қарай түрлері, жасалу жолдары мен сипаты, стильдік қызметі мәні туралы түсінік беру;

2) тірек сызбалар бойынша жұмыс; талдау жұмыстарын жүргізу;

3) адамгершілікке баулу.

Сабақтың түрі: жаттығу жұмыстары

Сабақтың әдісі: баяндау, талдау

Сабақтың көрнекілігі: тірек сызбалар, кесте, тест

Пәнаралық байланыс: орыс тілі,қазақ әдебиеті.

Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру бөлімі.

1.Сыныпты отырғызып, сабаққа дайындықтарын тексеріп қараймын.

2.Бүгінгі сабақтың мақсат-міндетін түсіндіремін.

а) Үй тапсырмасын пысықтау:

Үйге берілген тапсырманы сұраймын. Оқушыларға өткен сабақты қалай меңгергенін байқау үшін бірнеше сұрақтар қоямын

ә)     Жаңа сабақты түсіндіру:

Сөйлем, сөйлемнің түрлері туралы жалпы түсініктерің тексеру.

Жаттығу жұмыстарын орындау.

1. Жаттығу:Жалаң сөйлемдерді бір бөлек,жайылма сөйлемдерді бір бір бөлек көшіріп жазыңдар.

Екуеі жүгіріп ала жүгірді.Күн жылынды. Қар еріді. Сейтен үйде жоқ болып шықты.Жұлдыздар көрінбейді.Әлдеқайдан поезд айқайлайды.Поезд жақындады.Станцияның басы олай-бұлай жүгірген адамдарға толған. Поезд кілт тоқтады. Поездан адамдар түсе бастады. Есігі жабық тұр.Дәулет кітаптарды әсіресе көркем әдебиетті көп оқитын.

2-жаттығу: Жақты және жақсыз сөйлемдерді теріп жазыңыздар.

Бұланбай қозғалған жоқ.Жолшыбай қалың нөсерге тап болдық. Досанның қайтадан тауға барғысы келді. Сені сынайтын жердің орайы жаңа келді.Абайдың да шек сілесі қатты. Әлден уақыттан кейін жұрт аяғы басылды. Үш аттыға көзі тұсті. Қыран балапаны екеуі ұшып жүреді. Бұл екеуі де кішкентай балалар.

3-жаттығу: Толымды ,толымсыз және атаулы сөйлемдерді ажыратыңыз.

Мен күндіз екі кітап алған едім. Мынауың қандай кітап? Сүйіншіні бізге сіз беріңіз. Ал сүйіншіні өздерің қалаңдар.Бізге сіз күй тартып беріңіз.Мен әуелде айдың туғанын байқамай қалдым. Түн. Бұлт астында жылжыған ай. Жаз. Түн.Айсыз ашық аспан.Қажырлы еңбек етуге тура келеді. Онысына Есенай да ыразылық білдірген жоқ. Шыңболаттың өзі жүйрік қасқа айғырға мінбек екен.

б) Сабақты бекіту

1. Қайсысы жақсыз сөйлемнің жасалу жолына жатпайды?

А) –ғы,-гі,-қы,-кі тұлғалы қалау райлы етістік

В) Құрамында бастауыш тұлғалы сөзі бар идиомалар

С) Атау немесе барыс септігіндегі тұйық етістіктен соң    «керек», «мүмкін» сөздерінің тіркесуі

Д) Баяндауышы зат есімнен басталады.

Е) Барыс септігіндегі тұйық етістіктен соң «бол», «жара», «тура», «кел»  көмекші етістіктерінің тіркесіп келуі.

2Жақсыз сөйлемді тап.

А) Бүгін емтиханға дайындалу керек.           В) Жартастың басынан қарауытқан бір нәрселер көрінеді.

С) Ойнап сөйлесең де,ойлап сөйле.       Д) Ауыл маңы тып-тыныш          Е) Оқу—білім бұлағы

1. Жақты сөйлемді тап.

А) Сенің балмұздақ жегің келе ме?            В) Оның айтқандарын түсініп болмайды

С) Бұл оқиғаны енді айтпасқа болмайды    Д) Оның үрейден төбе шашы тік тұрды.Е) Ертең сабаққа келесің бе?

1. Жалаң сөйлем дегеніміз не?

А) Бастауыш пен баяндауыштан ғана құралған сөйлем.

В) Тұрлаулы мүшелерімен қатар,тұрлаусыз мүшелері де бар сөйлем

С) Мазмұны толық берілген сөйлем.  Д) Бастауышы жоқ сөйлем  Е) Бастауышы әрдайым жасырын тұратын сөйлем

1. Жайылма сөйлемді тап.

А) Мен барамын.      В) Айдала         С) Ол—сері жігіт        Д) Үй жап-жарық                 Е) Сендер қараңдар

1. Қай сөйлем түрі екеуара сөйлескенде жиі қолданылады?

А) Толымсыз сөйлем      В) жақсыз сөйлем       С) жалаң сөйлем   Д) атаулы сөйлем     Е) жайылма сөйлем

1. «Кең зал.Құжынаған халық.» -қандай сөйлем?

А) Жақты сөйлем    В) жақсыз сөйлем    С) жайылма сөйлем      Д) атаулы сөйлем   Е) Толымды сөйлем

1. Бастауышы жасырын тұрған сөйлем қалай аталады?

А) жалаң         В) жайылма           С) жақты          Д) жақсыз          Е) толымды

1. Тұрлаусыз мүшелердің болу-болмауына қарай жай сөйлемдер қалай бөлінеді?

А) жақты,жақсыз         В) атаулы       С) толымды,толымсыз         Д) жалаң,жайылма          Е) жай,құрмалас

10.Жалаң сөйлемге жетпей тұрған сөзді көп нүктенің орнына қойыңыз.  «……..оқып шықсын».

А) тез         В) ол             С) оған            Д) сенімен           Е) қайратпен

Білімді бекіту:  Өтілген тақырыпқа байланысты бірнеше сұрақтар қоямын. Түсінбеген сұрақтарына жауап беремін.

Бағалау:  Үй тапсырмасын орындап келгеніне және жаңа сабаққа ынталы қатысып отырғандарын бағалаймын.                   

 Үйге тапсырма:         қайталау.