Жугуштуу эмес оорулар

№ 27 XXIV ПАРТСЪЕЗД ОРТО МЕКТЕБИ

ЖҮГҮШТҮҮ ЭМЕС ООРУЛАР

ТЕМА:

Аткаруучулар: Сатимбоева Сабрина

Төлөгөн кызы Сабира

Группа: ФМО(б)-1-22

Адамзат өз өнүгүшүндө жугуштуу оорулар менен күрөшүп, инфекциялык илдеттерден өлүм азайган чакта башка коркунуч жаралды дешет медиктер.

Ал жугуштуу эмес оорулар. ЖЭО-бул адамдан адамга жукпайт урган өнөкөт оорулары. Дүйнө жүзүндө, анын ичинде Кыргыз Республикасында да адамдар эң көп жугуштуу эмес оорулардан каза болууда. Адистер бирок аны азайтуу же өмүрдү узартуу адамдын колунда дешет.

Жэо өлкөдөгү өлүмдөрдүн бардык учурларынын 80 пайызын жугуштуу эмес оорулардын кесепети түзөт.

ЖЭО

ЖҮГҮШТҮҮ ЭМЕС ООРУЛАР

Дүйнөлүк саламаттыкты сактоо уюмунун эсебинде (ДСУ) 2015-жылга карата Кыргызстанда өлүмгө алып келген жугуштуу эмес оорулардын төрт тобу бар:

1. Жүрөк-кан тамыр оорулары

2. Рак

3. Кант диабети

4. Респиратордук оорулар

Начар тамактануу жана физикалык аракетсиздик төмөндөп кетиши мүмкүн:

• Кан басымы

• Кан глюкозасы

• Кан липиддери

• Семирүү

Бул шарттар жүрөк-кан тамыр ооруларына чалдыгуу коркунучун жогорулатат. Кээ бир адамдар (генетикалык жактан алдын-ала мүнөздүү) жүрөк-кан тамыр оорулары менен төрөлөт.

Жүрөк-кан тамыр оорулары жугуштуу эмес оорулардын өлүмүнүн негизги себеби болуп саналат.

ЖҮРӨК-КАН ТАМЫР ООРУЛАРЫ

ДИАБЕТ

Кант диабетинин айрым таасирлерине жүрөк оорулары, көрүүнүн начарлашы жана бөйрөк жаракаттары кирет. Эгер кандагы канттын деңгээли көзөмөлгө алынбаса, диабет убакыттын өтүшү менен денедеги башка органдарга жана системаларга олуттуу зыян келтириши мүмкүн.

Кант диабети организм кандагы кантты (глюкозаны) жөнгө салуучу гормон инсулинди жетиштүү деңгээлде өндүрө албай калганда пайда болот. Дене өзү өндүргөн инсулинди эффективдүү колдоно албаганда дагы пайда болушу мүмкүн.

Диабеттин эки негизги түрү бар:

1-типтеги диабет.Көп учурда балалык же жаш бойго жеткенде диагноз коюлат. Бул иммундук системанын бузулушунун натыйжасы.

2-типтеги диабет. Көбүнчө кийинчерээк бойго жеткенде алынат. Бул адатта туура эмес тамактануунун, аракетсиздиктин, семирүүнүн жана башка жашоо образынын жана экологиялык факторлордун натыйжасы.

ЖЭО

Өнөкөт респиратордук оору

Өнөкөт респиратордук оорулар - дем алуу жолдоруна жана өпкө структураларына таасир этүүчү оорулар. Бул оорулардын айрымдарынын генетикалык негизи бар.

Бирок, башка себептерге жашоо мүнөзүн тандоо, мисалы, тамеки чегүү жана айлана-чөйрөнүн абасы, абанын булганышы, абанын сапаты жана желдетүү сыяктуу чөйрөлөр кирет.

ЖҮГҮШТҮҮ ЭМЕС ООРУЛАР

Жугуштуу эмес оорулардын көптөгөн тобокелдиктеринин алдын алууга болот. Бул тобокелдик факторлоруна төмөнкүлөр кирет:

1)Тамактануу

2) Алкоголь

3)Тамеки

4)Физикалык активдүүлүк

№ 27 XXIV ПАРТСЪЕЗД ОРТО МЕКТЕБИ

КӨҢҮЛ БУРГАНЫҢЫЗДАР ҮЧҮН РАХМАТ!

Аткаруучулар: Төлөгөн кызы Сабира

Сатимбоева Сабрина

ФМО(б)-1-22