Кыргызстандын аймагындагы таш жана коло доору

Байыркы мезгилде  адамдар жапайы жаныбарлардан  коргонуу жана аларга  анчылык кылуу максатында үйүр-үйүр болуп жашашкан жана кырдуу таштар  жана жер казуучу  союлдар менен куралданышкан. Байыркы адамдардын алгачкы  кесиби жыйноочулук жана аңчылык болгон.  Суроо: Мындан 2, 5 млн жыл мурда  адамдар айбандар  дүйнѳсүнѳн бөлүнүп чыккандан кийин  кандай коомдо жашаган? 

Адамзат тарыхында б.з.ч 1-мин жылдыкта  темир доору  Алдынкы Азияда  башталган.  Ал эми дыйкандардын эн байыркы  мезгилде отурукташкан  жерлери кайсылар? 

Алгачкы жамааттык коомдун  эн узакка  созулган мезгили  таш доору болуп саналат. Таш доору үчкɵ бɵлүнɵт.  Жана ар биринин ɵзүнүн ɵзгɵчɵлүктɵрү бар.1. Байыркы таш доору( палеолит) 2.Ортонку таш доору ( мезолит) .3. Жаны таш доору ( неолит) Суроо: Кыргызстандын аймагында табылган  алгачкы адамдардын  издери  кайсы таш дооруна тиешелүү болуп саналат?

Кыргызстандын аймагынан табылган эн жɵнɵкɵй таш куралдары  б.з.ч 800-10 мин  жылдыктарга таандык.  Таштан жасалган эн байыркы буюмдар  Кыргызстандын кайсыл аймактарынан табылган?

Кыргызстандын түндүк аймагында  алгачкы таш куралдары  Нарындагы Он Арча суусунун боюнан табылган.Ал эми  Кыргызстандын түштүгүндɵ  таш доорунун эстеликтери кайсы жерден табылган?

Окумуштуулардын айтуусу боюнча  ɵздɵштүрүү чарбадан ɵндүрүштүк  чарбага ɵтүү  неолиттик революция деп аталат.  Неолит доорунун негизги айырмачылыгы эмнеде?

.  Тɵмɵн жакта келтирилген окуялардын  кайсынысынан неолит  доорундагы алгачкы  жамааттык түзүлүштүн ыдырашы башталган?

Палеолит доорунда  адамдар анчылыкка үйүр-үйүр болуп чыгышкан.Ал эми мезолит  доорунда эмненин пайда болушу  менен адамдар жалгыз анчылык кыла башташкан?

Палеолит доорунда  адамдар анчылыкка үйүр-үйүр болуп чыгышкан.Ал эми мезолит  доорунда эмненин пайда болушу  менен адамдар жалгыз анчылык кыла башташкан?

Ок атычуу куралдар кайсыл доордо пайда болгон?

.  Тɵмɵндɵгү сүрɵттүн аталышы кандай?

. Б.з.ч 2-мин жылдыкта  Кыргызстанды мекендеген уруулар  табият күчтɵрүнɵ жана касиеттүү жаныбарларга сыйынышып,  бул үчүн ташка чегилген сүрɵттɵрдү  петроглифтери бар атайын  сыйынуучу жайларды жасашкан.  Суроо:  Кыргызстандын Жалал-Абад аймагында  кайсы атактуу петроглиф жайгашкан?

Саймалуу-таш аска бетиндеги  галерея коло дооруна таандык. Дал ушул коло доорунда  Кыргызстандын аймагында эки маданият ɵнүккɵн.  Кыргызстандын түндүк аймактарында  Андрон маданияты,  түштүк аймактарында Чуст маданияты  ɵкүм сүргɵн.  Андрон урууларынын негизги кесиби  мал чарбачылык болуп кой,  уй жылкы багышкан.  Ал эми Чуст маданиятындагы уруулардын  негизги кесиби дыйканчылык болгон.Суроо: Тɵмɵндɵгү табылгалардын кайсынысы  Андронов маданиятындагы элдерге таандык эмес?

. Кыргызстандын аймагында коло дооруна тиешелүү кайсы турак жай  байыркы Фергананын маданий  идеологиялык борбору болуп эсептелген?

Неолит доорунда адамдар ɵздɵштүрүүдɵн ɵндүрүштүк  чарбага ɵтүшкɵн. Суроо: Өндүрүүчү чарбада кандай кесиптер пайда болду?

. Кочкор айылынын тургуну  үй куруп жатып коло буюмдарды таап алган.  Окумуштуулар ошол табылгаларды  5 мин жыл мурун кɵмүлгɵнүн аныкташкан.  Табылган буюмдар Кыргызстандын аймагындагы  кайсы археологиялык маданиятка   таандык жана качан колдонулган?

Дал келтиргиле:

. Сүйлɵмдү толуктагыла:

Ош тургун жайынын «жашы»  ороодо сакталып калган кɵмүрдү ……………………………..атайын лабараториядагы …………………….анализден ɵткɵрүүнүн натыйжасында    аныкталган.

Кыргызстандын аймагынан  Чуст маданиятына тиешелүү эн чон табылга кайсы жерден табылган?

. Андронов жана Чуст уруулук  маданий бирикмелеринин ɵкүлдɵрүнүн тышкы кебетеси кайсы рассага таандык?

Дал келтиргиле:

. Доорлорду хронологиялык ирээтте жайгаштыргыла:

1) неолит доору       

2) Палеолит доору

3) Энеолит доору

4) Темир доору

5) Коло доору

6) Мезолит доору

Сүйлɵмдү толуктагыла: Батыш илиминде андронов маданиятынын  ɵкүлдɵрү адата  арийлер деп аталат. Дал ошол легендарлуу  Аркаим шаарын куруп,  биринчи ________ ойлоп табышкан. Алардын маданиятынын издери  Сибирден Индияга  чейинки эбегейсиз зор аймактан кездешет.