СТУДЕНТТЕРДІ? САУАТТЫ ЖАЗУ ДА?ДЫЛАРЫНА ?АЛЫПТАСТЫРУ

Жо?ары о?у орнында?ы орыс тілді топтарда ?аза? тілін о?ыту ?дістемесіні? ма?саты – ?аза? тілін екінші тіл ретінде о?ытуды? ?зіндік ерекшелігін ме?герту, т?рлі ?діс-т?сілдеріні? тиімді жолдарымен таныстыру, студенттерді ?аза?ша с?йлеуге ж?не сауатты жазу?а да?дыландыру. Сонды?тан да, ?р о?ытушы ?з іс-?рекетінде ?ажетті ?згерістерді, ?р т?рлі т?жірибелер ж?ніндегі ма?л?маттарды, жа?а ?діс-т?сілдерді дер кезінде ?абылдап, д?рыс пайдалана білу ?ажет.

О?ытушы ?з практикалы? ж?мысында дидактикалы? тапсырмаларды ?сынып, ?рбір міндеті мен ша?ын ма?сатын д?л бейнелей алатын ?атысымды? жатты?улар ж?йесін ??растыруы ?ажет.

Студенттерді сауатты жазу?а ?алай ?йрететінімді бірнеше жыл бойы жина?тал?ан материалдардан ж?не ?з т?жірибемнен алын?ан ?дістемелерімді ?сын?ым келеді. Саба? беру барысында, ?сіресе сауатты жазу?а ?йреткенде, студенттер н ж?не ? дыбыстарын б?гінгі к?нге дейін ажырата алмаймыз деген с?ра? мазалауда ж?не оларды? д?рыс жазуын ?олдана білмейміз деп жиі с?рап отырады. Сол себептен б?л да бір ерекше м?селе деп ойлаймын. Студенттер «?ай кезде тек ?ана н, ?ай кезде ? жазылады? Біз оларды жаз?ан кезінде ажырата алмаймыз », деп с?ра?тар беріп, ?з к?м?ндарын білдіруде.Сонды?тан е? алдымен кейбір себептерін аны?тап алу?а тура келді. Олар:

1) екі дыбысты? ??састылы?ы;

2) арнайы ережені? жо?ты?ы;

3) б?л дыбыстар?а ерекше назар аудармауы.

Осы?ан байланысты е? алдымен б?кіл ережелерді с?рыптап, ?алай студенттерге т?сіндірсем екен деген с?ра? туындады. Е? алдымен тек ?ана ? дыбысы ?андай грамматикалы? ??былыстарда жазылатынын, содан со? н жазылуын б?лек алатын болдым. Сонда бір ?атар?а ? жазылады, ал екінші ?атарында тек н жазылады деп бір ереже шы?ар?анмын. Б?л ережені кесте ретінде ?сынатын болдым. Содан со? д?птерлеріне т?сіріп, бірнеше тапсырма т?рін орындайтын болды?. Егер студент тапсырма барысында ?ателер жіберіп жатса, ??растыр?ан кестеге ?арап, оларды д?рыс жазуын талап етіп етемін. Саба? барысында ?немі келесі кестені ?олданып отырамыз:

?орыта айт?анда, сауатты ?рпа?ты о?ытып, педагогикалы? шеберлігімізді ны?айтып, ?аза? тілін о?у?а ?ызу?ышылы?ын, ынтасын арттыруды? ?дістерін ме?геруге, саба? барысында жа?а ?дістерді іздестіру жолын табу?а ?ркез дайын болуымыз ?ажет.

Жо?арыда к?рсетілген т?сілді саба?та пайдалану ар?ылы студенттерді? сауаттылы?ын дамытып, жазбаша да?дысын ?немі ?алыптастырудамын.

Пайдаланыл?ан ?дебиеттер:

1. «О?ушыларды сауатталы??а ?йрету». / ?аза? тілі мектепте, колледжде ж?не ЖОО-да о?ыту/ № 4-5, 2012 ж.

2. «?аза? тілі мен ?дебиеті саба?тарында о?ушыларды? жазу сауаттылы?ын арттыру». / ?аза? тілі мен ?дебиеті орта мектепте. № 12, 2012ж.

3. «Жазу?а ?йрету». / Мектептегі шет тілі / № 4, 2011 ж.