Учитель музыки

--

Кылаанньа «Кыым»

хаһыаты кыбыммытынан

( Чабырҕахтаан субурутуох)

Кылааһынньыссам

Кылаанньа кыыс

Кыыһа Кыыдааналыын

Кырыымчык кэмҥэ

'Кыым ' хаһыаты

Кыл-мүччү тутан

Кыбынан иһэн

Кыыбаҕаланан,

Кыбдьыгырыы-кыбдьыгырыы

Кыбычаал сиринэн

Кыбылла-кыбылла

Кыбыстар диэн суох

Кыбыытыгар киирэн

Кыыгынаан ылла да

Кыдыйбыт отун

Кыдамалаан барда.

Кылаанньа обургу

Кыйаханара бэрдиттэн

Кыыһа ыксаан ийэтигэр

Кыыһырбыт аатыран

Кыҥкыйданан барда,

Кылап-халып көрө-көрө,

Кыдьыктарын көрдөрөн

Кыйбаҥнаатаҕыын!

Кыламан быыһынан

Кылдьыылаах хараҕынан

Кылардыы көрө-көрө

Кыланнаҕа сүрүн!

Кыыһын буойан

Кылаанньа кыыһырбытыгар

Кыыспыт буолуохсут

Кылаана да кыларыйбата

Кылгас атаҕынан

Кыпсыҥныы-кыпсыҥныы

Кылыс оту үргүүр да үргүүр,

Кытарыар диэри

Кымырдаҕас курдук үлэлиир.

Кыл - мүччү

'Кыым' хаһыаты кытта сууламмыт

Кыынньа сылдьар

Кымыһын таһааран

Кылк гына ыймахтыыр,

Кый ыраахтан

Кынтаччы туттан туран

Кыраҕы кыра хараҕынан

Кынчарыйан ыла-ыла

Кыҥастаһан көрөр ийэтин

Кыҥынайарын быыһыгар

Кыҥнайа-кыҥнайа

Киҥинэйэн ыллыы сырыттаҕына

Кыырай халлаан кырсытынан

Кыырт көтөр кыырайан кэлэн,

Кыраман ыраахха

Кыыһар былыт быыһынан

Кыыраай көтө турда,

Кырдаайы саҕа буолуор диэри

Кыыдаана одуулаһан турда

Кылаанньа көрдөҕүнэ

Кыыһа таах халлааҥҥа хантайан

Кыҥастаһа турар курдук.

Кыһалҕаҕа кыһарыйтаран

Кыстыыр отун буларга

Кыһана сатыыр да,

Кыыһа аахайбаттыы истэриттэн

Кыыһыран-абаран

Кымньыылаан биэриэн санаталыыр.

Кыһыытыгар кыыһын

Кыһыл тылынан үөҕэр,

Кытаанах-кытаанахтык

Кытарчы көрөн олорон

Кытыйаҕа кымыһын кутунна.

Кыратык уоскуйа таарыйа

'Кыым' хаһыатын хостоон

Кыҥастаһан ааҕа олорон,

Кыараҕас тигиилээх

Кыабакалаах ыстаана

Кыаһыланарын абааһы көрөн

Кыптыый булан кырыйда да,

Кыахтаах баҕайытык туттан

'Кыым' хаһыатын хонноҕор

Кыбына уктан

Кыыһынаан Кыыдааналыын

Киҥир-хаҥыр саҥарса- саҥарса

Киирэн дьиэлэрин диэки

Кынталдьыйа турдулар.

Дьаамсык Харытыана 'Кыым' хаһыаты тириэрдиитэ

(Чабырҕахпыт )

Халлаан хатаан турдаҕына,

Хараҥаран эрдэҕинэ,

Харытыана барахсан

Хас эмэ көстөөх сиргэ

Хахсааттаах тыаллаах

Хаар-куус быыһынан

Хаһыҥҥа хаарыйтарымаары

Хаттыктык таҥнан

Хайдыбатах хаатыҥкатын

Ханньаччы анньынан

Халыҥ баайыы ыстааннанан,

Халадаайын таһынан

Харыһыйа сылдьыбыт

Хас эмэ былааттанан,

Халтаҥ сонун таһынан

Хара саһыл саҕынньахтанан,

Харчытын-аһын хомунан,

Хамаҕатык барар бэртээхэй

Хаһыаты 'Кыымы'

Хам-тум тутан

Хаарбах хааһаҕыгар

Харайан уурунна.

Хамсатын ылан

Хампарай хаҕыгар

Харыстыы уган

Хапсыйан хаалбыт

Халаабыһыгар хаалаата

Хаҥаабытын үрдүнэн

Харамыгар хампыаты

Халаабыһын хаҥас сиэбигэр

Ханыылыы симтэ да

Хам баайан кэбистэ.

Хаппыт тириинэн бүрүллүбүт

Халҕанын аанын хайа быраҕаат,

Халыан тымныыга

Хайыһарын кэтэн

Халтарыта турда.

Халдьаайы, сыһыы устунан

Халтырыта тэбинэн

Хайалары уҥуордаан,

Хаалбыт үүтээҥҥэ

Хонон сынньанан уутун хана утуйда.

Халлаан сырдыыта

Хааһыланан аһаат-сиэт

Хас эмэ күннээх айаҥҥа турунна.

Хабытайданан, тиэтэйэн

Халлаан былыта

Халбарыйарын саҕана

Хайысхатын уларыппакка

Хара көлөһүнэ аллыар диэри

Хойуу ойуур быыһынан,

Хара тыа саҕатынан

Хаста эмэ сынньанан

Хоолдьуга хоҥнуор диэри хаамта.

Хата ол иһэн хомоҕой тылын холбоон

Хоһоонноон хой баһын туойа

Хомурах үрдүнэн сыыйылыннаран истэ.

Хомурҕана ыарыйдар,

Хоҥхочоҕо бэргээтэр да

Хорсунун, хоһуунун киллэрэн,

Хараҥаҕа муммакка

Хахсаат тыалга үрдэрбэккэ

Хата кэллим ыалларбар

Хаһыаттарын тириэртим диэн

Харытыана барахсан

Хайдахтаах курдук үөрдэний?!

Хаһыат таһааччы дьаамсык,

Хайҕаллаах ыанньыксыт

Хомуньууска бэрдэ

Харалаампый кыыһа Харытыана.

Х' буукубабар хара сыстым.

Хара төрүөхпүттэн

Хас эмэ сыл харыстаан

Хааһахпар кистээммин

Хаһаана сыппыт

Хаарыан тылларбын

Хостоон таһааран,

Ханыылыы тутаммын,

Харахпар оҥорон көрө-көрө,

Хас да чааһы быһа

Хат -хат хатылыы-хатылыы

Хоһуйа сатаатым.

Хата ол олорон 'Х' буукубабар

Хара сыһан

Хаарыаннаах хатан куоласпын

Хайыта сыстым…

Хата, баҕар, хайгыы көрөн

Хайытан уурунаҕа бырахпакка

Хап-сабар хаһыакка

Хас да хоһуйуубун таһаардаллар

Хараҕым уота сырдаан

Халлааҥҥа тиийэ дайыах эбиппин…

Ымыйа ыллыыр ырыата

Былыргы дьыл быыһын сэгэтэн

Балаҕан иһигэр киирэн кэлэбин,

Бастыҥ мааны астаах сандалы

Баай аһыттан амсайан ааһабын.

Чоҕочу хото астаммыт,

Чоҥку олоччу ууруллубут,

Чохоон арыы ытыллыбыт,

Чороҥҥо кымыс кутуллубут.

Иэҕэн түгэхтээх ымыйаҕа

Иэдьэгэйи хаһааммыттар,

Ийэлэрэ үөрүүтүгэр

Илгэтинэн күндүлээтэ.

Мааны ыалдьыт буоламмын

Матаарчахтан куттулар,

Кыынньар кымыһы иһэрдэн

Утахпын ханнардылар.

Уустаан-ураннаан чочуллубут

Удьурҕайтан оҥоһуллубут,

Кытыытынан кылдьыылаах

Кытыйабар аһаатым,

Тутаах киһи аатыран

Тутаахтаах кытахтан

Ымдааны куппуттарын

Ыймахтаатым астына.

Симиирчэххэ суораппын

Сүгэһэрдэнэн кэлбиппин,

Сытыам эрэ иннигэр

Симинэммин үссэнним.

Ол сытаммын нуктаатым

Уубар ылларан бардым.

Арай.ол сытан түһээтим.

Биитэр илэ иһиттим.

Дьэ нохолоор!

Ымыйа иһиттэн

Тохтор тойук кутулунна,

Ылбаҕай ырыа ытылынна.

Дьэ-буо!

Уйгулаах сайыммыт

Уруйданан кэлиитэ,

Куйаас күннэрбит

Кудай орто дойдуга

Күөлэһийэ түһүүтэ

Ханнык эрэ уус киһи

Хатыҥ мастан чочуйан

Оҥон ылан оһуордаан

Олустук мындырдаан,

Кытыыларбын кылдьыылаан

Түгэхпин тиит маһынан

Иэҕэн оҥорон таһаарда,

Туустаах ууга оргутта,

Тупсаран ойуулаата,

Ынах иһин сыатынан

Испин-таспын кичэйэн

Иҥиэр диэри сотто.

Сүөгэй, арыы хаһаанарга

Сүмэһиннээн бэлэмнээтэ

"Саха дьоно аһыыр

Мааны иһиттэрэ буол",-диэн

Анаан туран ааттаата

Ымыйа диэн сүрэхтээтэ.

Кылаанньа «Кыым»

хаһыаты кыбыммытынан

( Чабырҕахтаан субурутуох)

Кылааһынньыссам

Кылаанньа кыыс

Кыыһа Кыыдааналыын

Кырыымчык кэмҥэ

'Кыым ' хаһыаты

Кыл-мүччү тутан

Кыбынан иһэн

Кыыбаҕаланан,

Кыбдьыгырыы-кыбдьыгырыы

Кыбычаал сиринэн

Кыбылла-кыбылла

Кыбыстар диэн суох

Кыбыытыгар киирэн

Кыыгынаан ылла да

Кыдыйбыт отун

Кыдамалаан барда.

Кылаанньа обургу

Кыйаханара бэрдиттэн

Кыыһа ыксаан ийэтигэр

Кыыһырбыт аатыран

Кыҥкыйданан барда,

Кылап-халып көрө-көрө,

Кыдьыктарын көрдөрөн

Кыйбаҥнаатаҕыын!

Кыламан быыһынан

Кылдьыылаах хараҕынан

Кылардыы көрө-көрө

Кыланнаҕа сүрүн!

Кыыһын буойан

Кылаанньа кыыһырбытыгар

Кыыспыт буолуохсут

Кылаана да кыларыйбата

Кылгас атаҕынан

Кыпсыҥныы-кыпсыҥныы

Кылыс оту үргүүр да үргүүр,

Кытарыар диэри

Кымырдаҕас курдук үлэлиир.

Кыл - мүччү

'Кыым' хаһыаты кытта сууламмыт

Кыынньа сылдьар

Кымыһын таһааран

Кылк гына ыймахтыыр,

Кый ыраахтан

Кынтаччы туттан туран

Кыраҕы кыра хараҕынан

Кынчарыйан ыла-ыла

Кыҥастаһан көрөр ийэтин

Кыҥынайарын быыһыгар

Кыҥнайа-кыҥнайа

Киҥинэйэн ыллыы сырыттаҕына

Кыырай халлаан кырсытынан

Кыырт көтөр кыырайан кэлэн,

Кыраман ыраахха

Кыыһар былыт быыһынан

Кыыраай көтө турда,

Кырдаайы саҕа буолуор диэри

Кыыдаана одуулаһан турда

Кылаанньа көрдөҕүнэ

Кыыһа таах халлааҥҥа хантайан

Кыҥастаһа турар курдук.

Кыһалҕаҕа кыһарыйтаран

Кыстыыр отун буларга

Кыһана сатыыр да,

Кыыһа аахайбаттыы истэриттэн

Кыыһыран-абаран

Кымньыылаан биэриэн санаталыыр.

Кыһыытыгар кыыһын

Кыһыл тылынан үөҕэр,

Кытаанах-кытаанахтык

Кытарчы көрөн олорон

Кытыйаҕа кымыһын кутунна.

Кыратык уоскуйа таарыйа

'Кыым' хаһыатын хостоон

Кыҥастаһан ааҕа олорон,

Кыараҕас тигиилээх

Кыабакалаах ыстаана

Кыаһыланарын абааһы көрөн

Кыптыый булан кырыйда да,

Кыахтаах баҕайытык туттан

'Кыым' хаһыатын хонноҕор

Кыбына уктан

Кыыһынаан Кыыдааналыын

Киҥир-хаҥыр саҥарса- саҥарса

Киирэн дьиэлэрин диэки

Кынталдьыйа турдулар.

Дьаамсык Харытыана 'Кыым' хаһыаты тириэрдиитэ

(Чабырҕахпыт )

Халлаан хатаан турдаҕына,

Хараҥаран эрдэҕинэ,

Харытыана барахсан

Хас эмэ көстөөх сиргэ

Хахсааттаах тыаллаах

Хаар-куус быыһынан

Хаһыҥҥа хаарыйтарымаары

Хаттыктык таҥнан

Хайдыбатах хаатыҥкатын

Ханньаччы анньынан

Халыҥ баайыы ыстааннанан,

Халадаайын таһынан

Харыһыйа сылдьыбыт

Хас эмэ былааттанан,

Халтаҥ сонун таһынан

Хара саһыл саҕынньахтанан,

Харчытын-аһын хомунан,

Хамаҕатык барар бэртээхэй

Хаһыаты 'Кыымы'

Хам-тум тутан

Хаарбах хааһаҕыгар

Харайан уурунна.

Хамсатын ылан

Хампарай хаҕыгар

Харыстыы уган

Хапсыйан хаалбыт

Халаабыһыгар хаалаата

Хаҥаабытын үрдүнэн

Харамыгар хампыаты

Халаабыһын хаҥас сиэбигэр

Ханыылыы симтэ да

Хам баайан кэбистэ.

Хаппыт тириинэн бүрүллүбүт

Халҕанын аанын хайа быраҕаат,

Халыан тымныыга

Хайыһарын кэтэн

Халтарыта турда.

Халдьаайы, сыһыы устунан

Халтырыта тэбинэн

Хайалары уҥуордаан,

Хаалбыт үүтээҥҥэ

Хонон сынньанан уутун хана утуйда.

Халлаан сырдыыта

Хааһыланан аһаат-сиэт

Хас эмэ күннээх айаҥҥа турунна.

Хабытайданан, тиэтэйэн

Халлаан былыта

Халбарыйарын саҕана

Хайысхатын уларыппакка

Хара көлөһүнэ аллыар диэри

Хойуу ойуур быыһынан,

Хара тыа саҕатынан

Хаста эмэ сынньанан

Хоолдьуга хоҥнуор диэри хаамта.

Хата ол иһэн хомоҕой тылын холбоон

Хоһоонноон хой баһын туойа

Хомурах үрдүнэн сыыйылыннаран истэ.

Хомурҕана ыарыйдар,

Хоҥхочоҕо бэргээтэр да

Хорсунун, хоһуунун киллэрэн,

Хараҥаҕа муммакка

Хахсаат тыалга үрдэрбэккэ

Хата кэллим ыалларбар

Хаһыаттарын тириэртим диэн

Харытыана барахсан

Хайдахтаах курдук үөрдэний?!

Хаһыат таһааччы дьаамсык,

Хайҕаллаах ыанньыксыт

Хомуньууска бэрдэ

Харалаампый кыыһа Харытыана.

Х' буукубабар хара сыстым.

Хара төрүөхпүттэн

Хас эмэ сыл харыстаан

Хааһахпар кистээммин

Хаһаана сыппыт

Хаарыан тылларбын

Хостоон таһааран,

Ханыылыы тутаммын,

Харахпар оҥорон көрө-көрө,

Хас да чааһы быһа

Хат -хат хатылыы-хатылыы

Хоһуйа сатаатым.

Хата ол олорон 'Х' буукубабар

Хара сыһан

Хаарыаннаах хатан куоласпын

Хайыта сыстым…

Хата, баҕар, хайгыы көрөн

Хайытан уурунаҕа бырахпакка

Хап-сабар хаһыакка

Хас да хоһуйуубун таһаардаллар

Хараҕым уота сырдаан

Халлааҥҥа тиийэ дайыах эбиппин…

Ымыйа ыллыыр ырыата

Былыргы дьыл быыһын сэгэтэн

Балаҕан иһигэр киирэн кэлэбин,

Бастыҥ мааны астаах сандалы

Баай аһыттан амсайан ааһабын.

Чоҕочу хото астаммыт,

Чоҥку олоччу ууруллубут,

Чохоон арыы ытыллыбыт,

Чороҥҥо кымыс кутуллубут.

Иэҕэн түгэхтээх ымыйаҕа

Иэдьэгэйи хаһааммыттар,

Ийэлэрэ үөрүүтүгэр

Илгэтинэн күндүлээтэ.

Мааны ыалдьыт буоламмын

Матаарчахтан куттулар,

Кыынньар кымыһы иһэрдэн

Утахпын ханнардылар.

Уустаан-ураннаан чочуллубут

Удьурҕайтан оҥоһуллубут,

Кытыытынан кылдьыылаах

Кытыйабар аһаатым,

Тутаах киһи аатыран

Тутаахтаах кытахтан

Ымдааны куппуттарын

Ыймахтаатым астына.

Симиирчэххэ суораппын

Сүгэһэрдэнэн кэлбиппин,

Сытыам эрэ иннигэр

Симинэммин үссэнним.

Ол сытаммын нуктаатым

Уубар ылларан бардым.

Арай.ол сытан түһээтим.

Биитэр илэ иһиттим.

Дьэ нохолоор!

Ымыйа иһиттэн

Тохтор тойук кутулунна,

Ылбаҕай ырыа ытылынна.

Дьэ-буо!

Уйгулаах сайыммыт

Уруйданан кэлиитэ,

Куйаас күннэрбит

Кудай орто дойдуга

Күөлэһийэ түһүүтэ

Ханнык эрэ уус киһи

Хатыҥ мастан чочуйан

Оҥон ылан оһуордаан

Олустук мындырдаан,

Кытыыларбын кылдьыылаан

Түгэхпин тиит маһынан

Иэҕэн оҥорон таһаарда,

Туустаах ууга оргутта,

Тупсаран ойуулаата,

Ынах иһин сыатынан

Испин-таспын кичэйэн

Иҥиэр диэри сотто.

Сүөгэй, арыы хаһаанарга

Сүмэһиннээн бэлэмнээтэ

"Саха дьоно аһыыр

Мааны иһиттэрэ буол",-диэн

Анаан туран ааттаата

Ымыйа диэн сүрэхтээтэ.