2022-2023-nji okuw ýyly üçin VIII synpda biologiýa dersinden geçiljek sapaklarynyň ýyllyk senanamalaýyn okuw çyzgydy.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

T/b

Sapaklaryň temasy.

Sag-at sany.

Senesi.

Sapagyň görnüşi.

Sapakda ulanylýan okuw-gör-kezme esbaplar, sanly serişde-ler (kompýuter, interaktiw tagta, telewizor, lingafon enja-my, laboratoriýa, sport enjam-lar, aýdym-saz we zähmet gu-rallar we paýlama maglumat-lar (barlagnama, reňkli surat-lar, tanyşdyrmalar, tablisalar, tema degişli soraglar, çyzgyç) hem-de goşmaça maglumat-lar (edebiýatlar) anyk görke-zilmelidir.

Bellik.

I-çärýek (14 sagat).

I. HAÝWANAT DÜNÝÄSI BARADA UMUMY MAGLUMAT (1 sagat).

1.

1.

Zoologiýa haýwanlar baradaky ylymdyr.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Zoologiýa degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

II. BIR ÖÝJÜKLI HAÝWANLAR ÝA-DA ÝÖNEKEÝJELER (6 sagat)

2.

1.

Bir öýjükli haýwanlaryň bedeniniň gurluşy we ýaşaýyş aýratynlyklary.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Kompýuter, bir öýjükli haý-wanlarA degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

3.

2.

Bir öýjükli haýwanlaryň köpdürlüligi.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Bir öýjükli haýwanlaryň köp-dürlüligine degişli düşündiriş-li ýazgylar we reňkli suratlar.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

4.

3.

Ýönekeýjeleriň esasy tipleri.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Ýönekeýjeleriň esasy tipleri degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

5.

4.

Bir öýjükli haýwanlaryň tebigatda we adamyň ýaşaýşynda tutýan orny.

Görkezmeli: janly köwuşjik şekilli infuzori-ýany, Kompýuter prezenasiýalarynyň üsti bilen ýönekeýjelerden taýýarlanylan preparatlary.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Interaktiw tagta, bir öýjükli haýwanlara degişli düşündi-rişli ýazgylar we reňkli surat-lar.

6.

5.

Ýönekeýjeleriň adamlarda we haýwanlarda mugthorlyk edip ýaşaýan görnüşleri.

Tejribe işi 1: Adaty amýobanyň hem-de köwüş-jik şe-killi infuzoriýanyň daşky gurluşyna we hereketine gözegçilik etmek.

1.

Bilimleri barlamak we bahalandyrmak sapagy.

Interaktiw tagta, ýönekeýjele-re degişli düşündirişli ýazgy-lar we reňkli suratlar.

7.

6.

Türkmenistanda duş gelýän ýönekeýjeler.

1.

Bilimleri, ba-şarnyklary we endikleri ber-kitmek sapagy.

Ýönekeýjelere degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

III. BOŞIÇEGEÝALYLAR TIPI (5 sagat).

8.

1.

Boşiçegeýalylaryň bedeniniň daşky gurluşy we ýaşaýyş aýratynlyklary.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Boşiçegeýalylara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

9.

2.

Boşiçegeýalylaryň bedeniniň öýjükli gurluşy we olaryň ýaşaýyş işjeňligi.

Görkezmeli: Boşiçegeýalylar tipine degişli mik-ropreparatlary.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Interaktiw tagta, boşiçegeýa-lylara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

10.

3.

Köp öýjükli haýwanlaryň öýjüginiň gurluş aý-ratynlyklary.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Köp öýjükli haýwanlara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

11.

4.

Boşiçegeýalylaryň nerw ulgamy. Refleks. Iý-mitleniş. Regenerasiýa. Köpeliş.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Kompýuter, regenerasiýa degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

12.

5.

Boşiçegeýalylaryň sistematikasy, olaryň esasy klaslary.

1.

Bilimleri, ba-şarnyklary we endikleri ber-kitmek sapagy.

Boşiçegeýalylaryň sistematikasyna degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

IV. ÝASY GURÇUKLAR TIPI (4 sagat)

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

13.

1.

Ýasy gurçuklar we olaryň köpdürlüligi.

Görkezmeli: prezentasiýalaryň üsti bilen ýasy gurçuklaryň mugthor görnüşlerinden taýýarla-nylan mikropreparatlaryny.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Ýasy gurçuklara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

14.

2.

Ýasy gurçuklaryň bedeniniň daşky örtügi we myşsalary.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Kompýuter, ýasy gurçuklara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

II-çärýek (18 sagat).

15.

3.

Mugthor ýasy gurçuklaryň köpeliş-ösüş aýra-tynlygy.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Mugthor ýasy gurçuklara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

16.

4.

Ýasy gurçuklar tipiniň esasy klaslary.

1.

Bilimleri, ba-şarnyklary we endikleri ber-kitmek sapagy.

Ýasy gurçuklar tipiniň esasy klaslaryna degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

V. TOGALAK GURÇUKLAR TIPI (3 sagat).

17.

1.

Togalak gurçuklaryň umumy häsiýetnamasy. Olaryň köpdürlüligi.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Tema degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

18.

2.

Togalak gurçuklaryň bedeniniň gurluşy we ýaşaýyş aýratynlyklary.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Kompýuter, Togalak gurçuklara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

19.

3.

Adamyň we haýwanyň bedeninde mugthorlyk edip ýaşaýan togalak gurçuklar.

1.

Bilimleri, ba-şarnyklary we endikleri ber-kitmek sapagy.

Mugthorlara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

VI. HALKALY GURÇUKLAR TIPI (4 sagat).

20.

1.

Halkaly gurçuklar tipiniň esasy klaslary. Ýagyş gurçugynyň daşky we içki gurluşy, ýaşaýyş şertleri. Beden boşlugy, iýmit siňdiriş ulgamy.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Halkaly gurçuklara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

21.

2.

Köpgyldyrganlylar ýa-da polihetler klasy.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Kompýuter, polihetlere degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

22.

3.

Azgyldyrganlylar ýa-da oligohetler klasy. Be-den gurluşy, ýaşaýşy. Tebigatdaky we adamyň ýaşaýşyndaky ähmiýeti.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Azgyldyrganlylara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

23.

4.

Sülükler klasy. Sülükleriň gurluşy, ýaşaýyş aý-ratynlyklary. Peýdasy we zyýany.

Tejribe işi 2: Ýagyş gurçugynyň we lukmançy-lyk sülüginiň daşky gurluşyna, hereketlenişine, gyjyndyryjylaryň täsirine jogap berişlerine gö-zegçilik etmek.

1.

Bilimleri barlamak we bahalandyrmak sapagy.

Interaktiw tagta, sülükler klasyna degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

VII. ÝUMŞAK BEDENLILER ÝA-DA MOLLÝUSKALAR TIPI (5 sagat).

24.

1.

Adaty howdançynyň mysalynda ýumşak beden-lileriň daşky gurluşynyň aýratynlyklary, ýaşaý-şy, ýaýraýşy.

Görkezmeli: janly we spirtde ýa-da formalinde saklanylýan ýumşak bedenlileri.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Interaktiw tagta, howdançyla-ra degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

25.

2.

Ýumşak bedenlileriň içki gurluşynyň, köpeli-şiniň we ösüşiniň aýratynlyklary.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Ýumşak bedenlilere degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

26.

3.

Ýumşak bedenliler tipiniň esasy klaslary.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Ýumşak bedenlilere degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

27.

4.

Ýumşak bedenlileriň tebigatda we adamyň ýa-şaýşynda tutýan orny.

Tejribe işi 3. Ýumşak bedenlileriň balykgulak-laryny tapawutlandyrmak we olary öwrenmek.

1.

Bilimleri barlamak we bahalandyrmak sapagy.

Interaktiw tagta, ýumşak bedenlilere degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

28.

5.

Merjen, onuň tebigatda duş gelýän ýerleri we emeli öndürilişi.

1.

Bilimleri, ba-şarnyklary we endikleri ber-kitmek sapagy.

Tema degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

VIII. BOGNAÝAKLYLAR TIPI (40 sagat) .

29.

Bognaýaklylaryň bedeniniň daşky gurluşy.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Kompýuter, Bognaýaklylara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

30.

Bognaýaklylaryň içki gurluşynyň aýratynlyk-lary. Olaryň iýmitleniş.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Bognaýaklylara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

31.

Bognaýaklylaryň Jyns ulgamy we köpelişi.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Bognaýaklylara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

32.

Leňňeç şekilliler klasy. Leňňeç şekillileriň daşky we içki gurluşynyň aýratynlyklary, ýa-şaýan gurşawy.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Interaktiw tagta, leňňeç şekillilere degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

III-çärýek (20 sagat).

33.

Leňňeç şekillileriň köpdürlüligi.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Leňňeç şekillilere degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

34.

Gury ýer leňňeç şekillileri (eşekýassyklar).

1.

Bilimleri, ba-şarnyklary we endikleri ber-kitmek sapagy.

Gury ýer leňňeç şekillilere degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

35.

Möý şekilliler klasy. Möý şekillileriň bedeni-niň daşky we içki gurluşynyň, ýaşaýşynyň aýra-tynlyklary.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Kompýuter, möý şekillilere degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

36.

Möý şekilliler we olaryň köpdürlüligi.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Möý şekillilere degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

37.

Onaýakly leňňeçler (derýa leňňeçleri, krewet-kalar, krablar).

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Onaýakly leňňeçlere degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

38.

Süýji suwlarda we deňizlerde ýaşaýan beýleki leňňeç şekilliler

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

leňňeç şekillilere degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

39.

Garagurt möýi. Onuň daşky gurluşynyň, iýmit-lenişiniň we dem alşynyň aýratynlyklary.

1.

Bilimleri, ba-şarnyklary we endikleri ber-kitmek sapagy.

Kompýuter, garagurt möýine degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

40.

Çypar içýan. Bedeniniň daşky we içki gurlu-şynyň, ýaşaýşynyň, iýmitlenişiniň hem-de dem alşynyň aýratynlyklary.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Çypar içýana degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

41.

Sakyrtgalar. Sakyrtgalaryň köpdürlüligi.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Sakyrtgalara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

42.

Sakyrtgalaryň daşky gurluşy, ýaşaýşy, köpelişi.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Sakyrtgalar degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

43.

Adamyň gijilewük sakyrtgasy, kerepli sakyrtga we beýlekiler, olaryň zyýanlary.

1.

Bilimleri, ba-şarnyklary we endikleri ber-kitmek sapagy.

Kompýuter, sakyrtgalara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

44.

Mör-möjekler klasy. Mör-möjekleriň daşky we içki gurluşy. Olaryň ýaşaýyş aýratynlyklary.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Mör-möjeklere degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

45.

Mör-möjekleriň öwrülişikli ösüşi – doly we doly däl öwrülişikler.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Mör-möjeklere degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

46.

Metamorfoz hadysasy barada düşünje.

1.

Bilimleri, ba-şarnyklary we endikleri ber-kitmek sapagy.

Kompýuter, metamorfoza degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

47.

Sarygarynjalar otrýady. Sarygarynjalaryň gurluş we ýaşaýyş aýratynlyklary, halk hoja-lygyna ýetirýän zyýanlary we olara garşy göreş çäreleri.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Sarygarynjalara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

48.

Saçakçylar ýa-da tarakanlar otrýady. Gady-my mör-möjekler hökmünde saçakçylaryň be-den gurluşynyň, ýaşaýşynyň, önüp-ösüşiniň aý-ratynlyklary.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Saçakçylara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

49.

Göniganatlylar otrýady. Çekirtgeler, byzaw-lar, çyrlaklar.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Çekirtgelere degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

50.

Türkmenistanda göniganatlylaryň duş gelýän görnüşleri.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Kompýuter, tema degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

51.

Göniganatlylaryň oba hojalyk ekinlerine ýetir-ýän zyýanlary we olara garşy göreş çäreleri.

1.

Bilimleri, ba-şarnyklary we endikleri ber-kitmek sapagy.

Göniganatlylara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

52.

Teneçirler otrýady. Teneçirleriň beden gurlu-şy, ýaşaýyş aýratynlyklary, tebigatdaky we ada-myň ýaşaýşyndaky peýdasy.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Teneçirlere degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

IV-çärýek (16 sagat).

53

Teneçirleriň Türkmenistanyň Gyzyl kitabyna girizilen görnüşleri we olary gorap saklamak.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Teneçirlere degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

54

Deňganatlylar otrýady. Şirejeler, jyzlanlar, akganatlyjalar.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Deňganatlylara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

55

Ýarymgatyganatlylar ýa-da ýasmyklar otr-ýady. Ýorgan-düşek ýasmygy (tagta biti).

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Kompýuter, ýasmyklara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

56

Gatyganatlylar ýa-da tomzaklar otrýady. Tomzaklaryň köpdürlüligi, gurluş we ýaşaýyş aýratynlyklary.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Gatyganatlylara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

57

Şirejeleri iýýän ýedi nokatly tomzagyň peýdasy.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Şirejelere degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

58

On iki nokatly tomzak (kekene) bakja ekinle-riniň zyýankeşidir.

1.

Bilimleri, ba-şarnyklary we endikleri ber-kitmek sapagy.

Tema degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

59

Teňňeganatlylar ýa-da kebelekler otrýady. Kebelekleriň daşky gurluşy, köpelişi we köp-dürlüligi.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Teňňeganatlylara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

60

Teňňeganatlylaryň medeni ösümliklere zyýan berýän görnüşleri, olara garşy göreş çäreleri.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Kompýuter, Teňňeganatlylara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

61

Tut ýüpek gurçugy. Ýüpekçilik, onuň ähmiýeti.

1.

Bilimleri, ba-şarnyklary we endikleri ber-kitmek sapagy.

Tut ýüpek gurçugyna degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

62

Perdeganatlylar otrýady. Öý bal arysy, olaryň maşgalasynyň gurluşy we ýaşaýşy.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Perdeganatlylara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

63

Öý bal arylarynyň önümleri (bal, gül tozanjyk-lary (perga), mum).

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

bal arylaryna degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

64

Perdeganatlylaryň köpdürlüligi. Garynjalar we däneçi (messerler) garynjalar, arylar, çapyksu-warlar.

1.

Bilimleri, ba-şarnyklary we endikleri ber-kitmek sapagy.

Perdeganatlylara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

65

Ikiganatlylar ýa-da siňekler otrýady. Ikiga-natlylaryň köpdürlüligi (öý siňegi, gögeýinler, bökelekler, çybynlar, ýyrtyjy we mugthor si-ňekler ─ ktyrlar).

Görkezmeli: mör-möjekleriň perdeganatlylar, teňňeganatlylar , ikiganatlylar we beýleki otr-ýadlaryna degişli görnüşleriniň kolleksiýala-ryny.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Interaktiw tagta, Ikiganatlylara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

66

Öý siňegi. Siňekler adamlara we haýwanlara howply keselleri geçirijilerdir.

Tejribe işi 4: Mör-möjeklere (kebelekler, arylar, siňekler, garynjalar we beýlekiler) lupa arkaly gözegçilik etmek.

1.

Bilimleri barlamak we bahalandyrmak sapagy.

Interaktiw tagta, siňeklere degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

67

Gögeýinleriň we olaryň liçinkalarynyň mal-darçylyga ýetirýän zyýany.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Gögeýinlere degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

68

Mör-möjekler klasynyň umumy häsiýetnamasy. Mör-möjekleriň köpdürlüligi. Olaryň tebigatda we adamyň ýaşaýşynda ähmiýeti.

1.

Gaýtalamak sapagy.

Mör-möjeklere degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

JEMI:

68.