5Е моделиндеги сабактын планы

Сабактын жүрүшү:

№

5Е модели

Убакыт

Негизги иш-аракеттер (мугалимдин кадамдары)

Окуучунун иш-аракети

Бул этаптын негизги максаты же негизги идеясы эмне эле?

1.

1Е-Этап

Шыктандыруу

( 5 мин)

Мугалим окуучуларга суроо берет ?

1-Суроо: Окуучуларга кездеме, тактай , кагаз таратылып берилет.

Бул заттар кайсы заттар?

Бул заттарда кандай окшоштуктар бар ?

Өсүмдүктөрдүн курамында кандай заттар бар ?

А,б, ( бирден жана экиден ) – аткарылат.

Тема: Целлюлоза жана анын касиеттери.

2- суроо .

• Углеводдор жөнүндө эмне билесиңер? -

Мугалим целлюлоза өсүмдүктөрдүн сырткы чел кабыгында деген жоопко окуучуларды багыттайт.

1. Кагазга жакшы жазылат, ошондуктан кагазга жаздык.

2. Кагаз эмнеден жасалат?

Окуучулардын жообу:

Өсүмдуктөрдөн жасалат.

Өсүдуктөрдүн курамында кандай заттар бар ?

Углеводдор

Майлар,

Белоктор.

Бул заттар жаратылышта кездешет,

Органикалык заттар,

Күйөт,

Углеводдор бар,

Энергия булагы, деп дептерлерине жазат.

2- суроонун жоопторун да дептерлерине жазат.

• целлюлоза ,

• сууда эрибейт,

• түссүз

• молекуласы түз сызыктуу ,

• йод менен көк тусту бербейт.

Бул этаптын негизги максаты:

Углеводдордун курамын эске тушүрүү менен Цллюлоза – деген теманы чыгаруу .

Бул этапта окуучулар кагаз, пахта, жыгач курамында целлюлоза бар экендигин биле алат. Аларга жазуу менен үйрөнөт. (б.а. шыктандыруу этабы )?

Бул этапта окуучулардын таанып билүү көндүмдөрүн калыптандырууга болот?

2- суроонун максаты: Целлюлоза , аны менен дем алууга болбой тургандыгын жана биологиялык процесстерге молекула түрундө катыша тургандыгын окуучу билүү керек.. Деген маалыматты алуу керек.

Целлюлозадан кездемелер алынат. Жасалма жибек алынат.

2.

5E Изилдөө этабы

5-10 мин

Мугалим суроо берет.

Целлюлоза менен крахмалдын сууда эришин жана йодго таасирин аныктап жыйынтык чыгарышат ? – деген суроого жооп берүү үчүн балдар биринчиден 1,2,3,4.- деп санап 4 группага бөлүнөт. Дептерге жазып иштешет.Салыштырат.

Эксперимент: Целлюлоза менен крахмалды салыштырат.

• Окуучуларды чакан топторго бөлүп, целлюлоза камтыган материалдарды (кагаз, пахта, жыгач ж.б.) салыштыруу боюнча тажрыйба жасатуу.

• Сурамжылоо: Кандай айырмачылыктар жана окшоштуктар бар?

• Целлюлозанын сууда эригичтигин текшерүү. жана йодду таасир этүү

Изилдөө этабында окуучулар группага бөлүнөт.

Эксперментке керектүу куралдарды алышат. Тажрыйба жасап дептерге жа маалыматтарды жазышат, салыштырат.

• Целлюлоза сууда эрибейт,

• -күйөт

• Йодду таасир эткенде өңу өзгөрбөйт,

• Катуу жип сыяктуу зат

• Даамы таттуу эмес.

• Молекуласы түз сызыктуу

Изилдөө этабындагы иш аракеттерди аткарып, изилдөө иштерин жүргүзүү үчүн окуучу буга чейин углеводдодун сууда эригичтүүлугун, күйүшун билиши керек, изилдеп бүткөн соң окуучу крахмал менен целлюлозаны салыштырып айтышат.

Мугалим доскага Венндин диограммасын түзуп крахмал менен целлюлозанын айырмасын , окшотугун жазат.

Группа менен иштейт.

3.

5E Түшүнүү этабы.

(10мин)

Целлоза боюнча видео көрүшөт. Группада иштейт.

1-группа . Целлюлозанын курамы кандай, Целлюлоза кайсы тармактарда колдонулат жана анын экологияга пайдасы барбы?

2- группа.

Целлюлоза кайсы өсүмдүктөрдө көп жана андан эмне жасалат ? Кагаз жасоо тарыхы.

3- группа .

Целлюлозанын башка полисахариддерден (мисалы, крахмалдан) айырмасы эмнеде?

4-группа.

Целлюлоза биопластиктерди жасоодо кандай роль ойнойт? Эгер өсүмдүктөр целлюлозасыз өссө, дүйнө кандай болмок ?

1- тапшырма:Окуучулар сүрөт аркылуу иштешет. Сүрөт боюнча углеводдорду топторго бөлүшөт.

2-Тапшырма: Окуучулар материалдарды алып тандап, целлюлозанын атомунун түзүлүшүн жазып анан ошого карата терминдерди жазат. түзөт. Сүрөт боюнча сүйлөшөт.

Изилдөөнүн негизинде целлюлозанын физикалык касиетин сууда эрибей тургандыгын аны бактериялар гана ажырата алат деген тыянакка келип, полисахариддер татаал углевод деген илимий билимге ээ болушат.

Бул этаптагы негизги концепция төмөнкүлөр.

Мугалим илимий концепцияларды окуучулардын дептерлерине жаздырып, биологиялык кайсы процесстерге катыша тургандыгын түшундүрөт.

Организмдин муктаждыгы кычкылтеке багытталган. Целлюлоза энергия өндүрүү үчүн клеткалык дем алууда негизги роль ойнойт. Тапшырма боюнча окуучулар түзгөн маалыматтарын жазып жыйынтыктап чыгат . Убакыт берет.

4.

5E Кеңейтүү этабы

( 10 мин)

Сүрөттөр менен иштөө. Концепция жазышат.

Силер бул сүрөттөн углеводдорду топторго бөлүп курамын түшундүргүлө.

Сүөттөр боюнча мугалим мене кошо толукталат.

• Целлюлоза полисахарид молекуласынын формуласы (С₆Н₁₀О₅)n

• Судда эрибейт.

• Жип сыяктуу болгон зат, молекуласында глюкоза узун тизмекте жайланышкан.

• Йод менен аныктай албайбыз. Анткени йоддун түсу өзгөрбөйт.

• Гидролизденет, глюкоза, сүт кислотасына чейин.

• Этерификация реакциясына кирет. Ацетилцеллюлоза пайда болот.

Окуучулар концепция түзөт.

Мугалим менен бирдикте.

Доскага иштелет.

Окуучулар концепция түзөт.

Мугалим менен бирдикте.

Жыйынтык.

• Целлюлоза полисахарид молекуласынын формуласы (С₆Н₁₀О₅)n

• Судда эрибейт.

• Жип сыяктуу болгон зат, молекуласында глюкоза узун тизмекте жайланышкан.

• Йод менен аныктай албайбыз. Анткени йоддун түсу өзгөрбөйт.

• Гидролизденет, глюкоза, сүт кислотасына чейин.

• Этерификация реакциясына кирет. Ацетилцеллюлоза пайда болот.

5.

5E Баалоо этабы .

10 мин

Мугалимдин нускамасы: Эссе жазуу.

Бул тести иштөөгө 5 мин убакыт берилет. Окуучулар эссе жазышат.

1. Эгер целлюлоза сүйлөй алса, ал өзүнүн кайсы касиети менен мактанмак?

1. Эгер сен инженер болсоң, целлюлозаны колдонуп кандай инновациялык өнүм же технология ойлоп тапмаксың ?

1.Молекулалары эки моносахариддин калдыгынан түзүлгөн углеводдор кайсы ?

А.дисахариддер, б. полисахариддер , в. белоктор, г. майлар, д.декстриндер.

2.Ацетаттуу жибек целлюлозадан кайсы реакциянын натыйжасында алынат.

а.кычкылдануу, б.калыбына келүү, в.этерификация, г.дегиратация, д. гидролиз.

3.Крахмалданган кездемени үтүктөгөндө кирден сактай турган жана жалтырак бере турган тыкыс чел кабык

пайда болот. Бул учурда крахмалдан кандай заттар

пайда болот?

а. декстриндер, б. глюкоза жана гликоген, в. сахароза жана глюкоза, г .мальтоза жана глюкоза

.Целлюлозанын формуласы.

а. C₆H₁₂O₆ , б. (C₆H₁₀O₅)n , в. C₁₂H₂₂O₁₁, г. C₆H₅NH₂ , д.CH₃OH

Окуучу суроолорго эссе жазуу менен жооп берет. 5 мин убакытта,кайсы экиден иштешет. жооп берет.

Окуучудан целлюлозадан келечекте табигый пластиктерди алуу боюнча долбоордук иштин темасы чыгат деген жоопторду, жыйынтыктарды күтүп жатам

Окуучулар эссе жазышат.

5 мин .

Суроолор жогорку денгээлдеги суроолор.

Окуучулар эссе жазышат.

5 мин .

Суроолор жогорку денгээлдеги суроолор.

Эмне билим алды, канчалык деңгээлде эмнени түшүндү, өздөштүрдүбү? Максатка (сабактын ар бир этабындагы максатына) ылайыктаган, багытталган суроолор берилет

Эссе жазуу

2- суроо 3- деңгээлдеги суроо креативдүү.

Окуучулар тести иштешет.

Бул суроо окуучулардын 1- деңгээлдеги билимине багытталган. Тесте бир туура жооп бар.

Тапшырмалардын саны/ пайызы

1-деңгээл (репродуктивдүү)

2 -деңгээл (продуктивдүү)

3-деңгээл (креативдүү)

Бардыгы (тапшырмалардын саны / % )

3

3

1

7

42,8

42,8

14

100%

Контекс

Саны/%

Жеке

4/57%

Глобалдык

3/28%

Жергиликтүү

-

Бардыгы (тапшырмалардын саны/%)

7/100%

Компетенциясы

Саны

Кубулуштарды илимий жактан түшүндүрүү

5

изилдөө (эксперимент, текст)

1

маалыматты колдонуу.

1

Бардыгы (тапшырмалардын саны/%)

7/100%