6-mavzu musiqa tar

6- modul. XX asr musiqa madaniyati

Reja:

1. Yangi davr musiqa madaniyati rivojlanish jarayonlarining murakkabligi.

2.XX asr madaniyatining asosiy yо‘nalishlari: verizm va simvolizm, impressionizm va ekspressionizm, neoklassitsizm, syurrealizm, minimalizm, postmodernizm. Fransiyada impressionizmning vujudga kelishi va rivojlanishi.

3. K.Debyussi va M.Ravel ijodining estetik tamoyillari.

4. Obraz va ifoda vositalarida novatorlik zamonaviy musiqaga Debyussi va Ravel musiqasining ta’siri.

Tayanch so‘zlar: qadimgi musiqa, antik davr, Pifiya va Kapitoliy o'yinlari, Yunoniston, tragediya, qadimgi afsonalar, Rim musiqa madaniyati, pantomima teatri.

Adabiyotlar: .

1. А.Х.TrigulоvаХоrijiy musiqаadabiyoti T. Ilimziе 2009

2. А.Х.Trigulоvа CHеt el musiqа tаriхi. Rоmаntizm dаvri T.,Nizоmiy nоmli TDPU 2008

3. «Muzikаlnаya entsiklоpеdiya» M. Muzikа 1978

4. «Chet el musiqasi tarixi» dasturi. Toshkent, 1966 yil.

5. B.V.Levik. «Chet el musiqasi tarixi». Toshkent «O’qituvchi», 1984 yil.

6. Iz istorii zarubejnoy muziki 4. «Muzika» nashriyoti, M., 1980 yil.

7. V.S.Galatskaya. «Muzikal’naya literatura zarubejnix stran». Izd. «Muzika». M., 1967 yil.

www.tdpu.uz/////www. ziyonet.uz/////// www.dsmi.uz///////www.conservatory.uz

Impressionizm oqimining musiqadagi asoschilaridan biri, Frantsuz kompozitori Debyussi 1862 yili Parij yaqinidagi Sen-Jermen-an Le shahrida tug’ilgan. 1918 yili Parijda vafot etgan. Debyussi Parij konservatoriyasida A.Marmontel qo’l ostida ta`lim olgan. U dastlab pianino ijrochisi sifatida, so’ng esa kompozitor sifatida tanildi. U Italiya, Angliya, Avstriya, Gollandiya, Rossiya va boshqa mamlakatlarda bo’lib kontsertlar bergan. Uning ijodi yorqin, o’ziga xos, falsafiy shoirona tuyg’ularga boy, har bir lahzalarda his etilgan kayfiyatlarni aks ettiradigan asarlardan iboratdir.

Uning ijodiy merosi: «Pelleas va Melizanda» operasi, bir nechta adabiyotlar («Oyinlar», «Oyinchoqlar», bolalar baleti, «Kamma»), «Adashgan o’g’il» kantatasi, noktyurnlar, «Bulutlar», «Bayramlar», «Sirenlar» (gullar), «Degniz» skripka, violenchel va boshqa asboblar uchun sonatalar, 50 dan ziyod romans va qo’shiqlar.

Taniqli Frantsuz kompozitori Ravel 1875 yilda Frantsiyaning Sibur shahrida tavallud topib, 1937 yilda Parijda vafot etgan. Parij konservatoriyasida o’qigan. Uning ustozlari Sh.Berio, A.Jedalj va G.Fore bo’lganlar. Ko’pincha Parij va uning atroflarida yashagan. Yevropa mamlakatlari va AQShda kontsertlar bergan. U ko’pincha pianist va o’z asarlari dirijeri sifatida kontsert gastrollarida bo’lgan. 1929 yili Oksford universitetining faxriy doqtori etib saylangan. Ijodi: «Ispan vaqti bilan» operasi, «Bola va jodular» opera baleti, «Dafnis va Xloya» raqslari, «Bolero», «Pavana», «Oynalar», qaytadan ishlangan turli xalqlar qo’shiqlari va boshqalar.