6 сыныфта огренильген мевзуларны текрарлав ве пекитюв дерси.

__________ Эдебият 6-сыныф

Мевзу: Йыл девамында кечкен шаир ве языджыларымызнынъ аяты ве иджадыны текрарлав ве пекитюв дерси.

Макъсад: 1. Къырымтатар эдебиятындан талебелернинъ бильгилерини пекитмек.

2. Мустакъиль чалышмагъа алыштырмакъ.

3. Эдебиятымызгъа севги ашламакъ

Донатув: Языджыларнынъ фотосуретлери. Тест суаллери. Лугъат сёзлери.

Дерс кетишаты: 1.Селямлашув.

2.Эв ишини сорав.

а) суаль-джевап б) Лугъат сёзлери

3. Талебелерге тестлер даркъатыла. Эр бир суальнинъ шарты анълатыла. Лугъат сёзлери тахтада языла.

Фаджиа- трагедия

Нафиле- напрасный

Къырджыман- мужчина средних лет

Улукълар- жёлоб, водослив

Елькен- парус

Къаза- беда

Кольге- тень

Гъайып- утрата, потеря

Дерт- 1.недуг, хвор; 2.страдание, мучение

Дерман (илядж)- лекарство, лечебное средство

Сытма хасталыгъы- малярия

Зенаат (меслек)- профессия

Къадимий- древний

Тарифлемек- 1. Объяснить, разъяснять описать,

Кийик сеснен къычырды- крикнул диким голосом

Йыл девамында кечирильген мевзулар боюнджа тест суаллери.

1. Аталар сёзюни девам этинъиз

«Агъыр иштен ….., енгиль ишке …..»

2. Лятифелерде не тасвирлене?

а) фаджиалы вакъиалар

б) уйдурма адиселер

в) арзу – истеклер

3.Берильген парча къайсы лятифеден алынгъан?

- Нафиле ерде ачувланманъыз, джемаат, башларынъызны котер де бир бакъынъыз, ташыгъан сувунъыз къайда акъа, - дей.

Чапчакънынъ тюбюнден токътамадан озьлерининъ багъчаларына догъру акъкъан сувны корьген джемаат пек хошнут ола. Ахмет ахайны алгъышлайлар.

а) «Денъиз акъкъында шакъа» б)»Инатлыкъ»

в) «Тюпсюз чапчакъ»

4. «Алим ве базиргян» масалында балабан къушлар Алимни къая тёпесине алып кетип аталар. Тёпеликте Алим не коре?

а) балабан ташларны

б) бем – беяз къарны

в) ренкли къыйметли ташларны

5. «Алтын балта акъкъында масал» масалында койлюге балтасыны тапмакъ ичюн ярдымгъа ким кельди?

а) алтын балыкъ

б) сув анасы

в) сув периси

6. Бекир Чобан-заде къачынджы сенеси ве къайсы шеэрде догъды?

а) 1891 сенеси Кефеде

б) 1897 сенеси Кезлевде

в) 1893 сенеси Къарасувбазарда

7. Бекир Чобан-задени ким оларакъ белли?

а) Шаир в) Профессор

б) Хаттат г) Оджа

8. «Догъдым бир эвде» шииринде Бекир Чобан-задени омюрининъ къайсы девири ифаделенген?

а) балалыгъы

б) къырджыманлыгъы

в) къартлыгъы

9. Къайсы эсерлерни Черкез Алининъ язгъан эсерлерининъ серлеваларыны бельгиленъиз?

а) «Отьмекнинъ къадири»

б) «Улукълар»

в) «Сербест динълейиджи»

10. «Отьмекнинъ къадири» эсеринде баш къараман ким?

а) Амет

б) Мемет

в) Сейдамет

11. Бекир Чобан-заденинъ язгъан шиирлерини бельгиленъиз.

а) «Ветан» в) «Догъдым бир эвде»

б) «Булутлар, булутлар» г) «Баарь»

12. Абляй Шамиль Чонгъарлы «Далгъа» эсеринде денъиз далгъаларыны ненен къыяслай?

а) Елькеннен б) Акъкъушнен

в) Къаянен

13. Белли языджымыз Таир Халилов къачынджы сенеси ве Къырымнынъ къаеринде догъды?

а) Эски Къырым больгесининъ Къарабай коюнде 1940сенеси

б) Багъчасарай районынъ Багъатыр коюнде 1940 сенеси

в) Алушта райони Буюк-Ламбат коюнде 1941 сенеси

14. Таир Халиловнынъ «Меджит акъайнынъ селбилери» эсеринде Меджит акъай не ичюн ёл кенарында 40 дане сельби фиданларыны отурта?

а) Къазаланып сагъ къалгъанына къуванып

б) Койлери дюльбер олсун деп

в) Сельби терегининъ кольгесинде ёлджулар кунеш сыджагъындан сакъланмасы ичюн

15. Таир Халиловнынъ «Акъбардакъ» эсеринде акъбардакъ чечеги Насибе аптеге нени хатырлата?

а) Къырымда яшагъан вакъытларны

б) Озьбекистанда яшагъан вакъытыны

16. Таир Халиловнынъ «Акъбардакъ» эсеринде Насибе аптенинъ огълунынъ ады не?

а) Куртбекир б) Къурваап

в) Къуртнезир

17. Урие Эдемованынъ насыл серлевали икяеси биринджи нешир этильди?

а) «Гъайып аскернинъ анасы» б) «Баш язысы»

в) «Къырмызы гуль»

18. Урие Эдемованынъ «Гъайып аскернинъ анасы» эсерининъ баш къараманы ким?

а) Фатма къартана б) Фериде къартана

в) Фера къартана

19. Урие Эдемованынъ «Гъайып аскернинъ анасы» эсерининъ баш къараманынъ насыл гизли тюшюнджеси бар эди?

а) Халкъынынъ дердине дерман тапмакъ

б) Сытма ве башкъа хасталыкълардан халкъны къуртармакъ

в) Кичик огълуны урушларнынъ биринде бельгисиз гъайып олгъаны

20. Урие Эдемованынъ «Гъайып аскернинъ анасы» эсеринде Фатма къартана насыл зенаатнынъ саиби эди?

а) бала экими б) оджа

в) тербиеджи

21. Дилявер насыл эсернинъ къараманы?

а) « Акъбардакъ» б) «Таныш козьлер»

в) «Сербест динълейиджи»

22. Истидатлы языджыларымыздан бири Айдер Осман насыл меджмуанынъ баш муаррири эди?

а) «Козьайдын» б) «Йылдыз»

в) «Ленин байрагъы»

23. Айдер Османнынъ «Таныш козьлер» эсеринде тарифленген вакъиа къайсы йыллары олып кече?

а) сюргюнлик б) авдет

в) къадимий девирде

24. Бу сатырлар къайсы эсерден алынгъан?

…Ананъ бирден абдырады, сени ашагъыда корьген сонъ, кийик сеснен къычырды.

а) «Таныш козьлер» б) «Гъайып аскернинъ анасы»

в) «Далгъа»

25. Юсуф Болатнынъ «Балта» эсеринде Осман достларындан насыл табиат чизгилеринен айырылып тура эди?

а) джесаретлигинен б) айнеджиликнен

в) акъикъатпервер

Дерснинъ нетиджеси:

Джеваплар:

1. ….къачма,……чапма. 13. а

2. Б 14. а

3. в 15. а

4. в 16. в

5. б 17. в

6. в 18. а

7. а,в,г 19. в

8. а 20. а

9. а,б 21. б

10. б 22. б

11. б,в 23. б,в

12. б 24. а

25. а,в

Беш дане догъру берильген джевапкъа бир баа къоюла.

Эв иши: Къартбаба ве биталарымыздан сорап сюргюнлик девири акъкъында икяечик язмакъ, лугъат сёзлерини огренмек.