7-апрель революция күнү

Текшерилди

“__”______”2022-ж

Орг:______________А.Курманалиева

Тема: 7-апрель элдик революция.

Сабактын максаты: ар түрдүү тарыхый маалымат булактарын өздөштүрүүнүн

негизинде 2005-2010-жылдардагы элдик революциялардын

мүнөздүү өзгөчөлүктөрүн бөлүп көрсөтүү жана алардын

Кыргызстандагы тарыхый процесстин өнүгүүсүнө таасир этүү

мүнөздөрүн аныктоо

Саламатсыңарбы урматтуу окуучулар!

1) Кыргызстандагы Аксы окуяларынын жана элдик революциялардын (2005-2010-жж)себептерин талкулоо

2) Бийликтин жана жарандык коомдун 2005-жылдан 2010-жылга чейинки өз ара мамилелеринин өзгөчөлүктөрүн караштыруу.

3)2010-жылдын 7-апрелиндеги элдик революция.

2002-жылдагы Аксы окуялары-2002-жылдын 17-мартта Жалал-Абад облусунун Аксы районундагы Боспиек айылында укук коргоо органдары тарабынан бийликтин зомбулугуна каршы демонстрацияга чыгышкан куралсыз элге каршы ок атылган.Элдин нааразылыгынын себеби Кытай менен чектешкен кыргыз-кытай чек арасындагы Үзөңгү-Кууш участогунун берилиши болгон.Ал эми түздөн-түз шылтоосу буга жана чек ара маселелеринин ачык айтылбагандыгында каршы чыккан Жогорку Кеңештин депутаты Азимбек Бекназаровдун камакка алынышы болгон.Куралсыз элди куугунтукка алуу анын эртеси күнү да улантылган.

2005-жылдын 24-марты Элдик революция-1991-жылы мамлекеттик эгемендикке ээ болгондон кийин Кыргыз Республикасынын эли келечекке үмүт менен караган.Бирок алгачкы 15жыл элдин эптеп жан сактоосу менен өткөн.Ошондуктан ал жылдар текке кеткен мүмкүнчүлүктөр мезгили деп бааланат.90-жылдардагы карама каршылыктуу реформалар экономикадагы жана социалдык чөйрөдөгү эл күткөн натыйжаларды берген жок.Ошентип , Кыргыз Республикасы мурдагы СССРдеги республикалардын ичинен эң жакын өлкө катары таанылган.1млн.700миңден ашуун адам,же өлкөнүн калкынын 32% жакырдыктын ченинен ашып кеткен абалда болуп калган. Социалдык теңсиздик, коррупция жана мыйзамсыздык күчөгөн.Демократиялык эркиндиктер чектелип ,ЖМКларга кысым көрсөтүү башталган.2005-жылы мартта бийликтин жол менен алмашуусу ошол кездеги президент Аскар Акаев тарабынан шартталган. Ал демократия жөнүндө көп сүйлөгөн, бирок ар дайым өзүнүн президенттик ыйгарым укугун узарта берген.Саясатка анын балдары ачыктан-ачык эле кирип келишкен. Жакырдык жана жумушсуздук күч алган.

Үй-бүлөлүк-кландык башкаруу март революциясынын башкы түрткүсү болгон.2005-жылдагы Парламенттик шайлоодо оппозициядагы саясатчылар күрөштөн четтетилип , президент Акаевдин кызы менен уулунун "шайланышы" революциянын чыгышынын түздөн-түз шылтоосу болгон.

2010-жылдын 7-апрелиндеги Элдик революция.

Бакиевдердин беш жылдык кылмыштуу башкаруусунун натыйжасы коррупциянын жогорку деңгээлге жетиши , өлкөнүн чийки заттык ресурстарын сатуу, оңдогон коомдук ишмерлерди, оппозициялык саясатчыларды ,журналисттерди жана башка башкача ой жүгүрткөн адамдарды куугунтуктоо жана өлтүрүп жок кылуу болгон.Журналисттер Геннадий Павлюк , Алишер Саипов өлтүрүлдү.Журналист Сыргак Абдылдаевге кол салуудан кийин ушул убакка чейин Швецияда дарыланып келүүдө. Инвестиция жана инновациялар боюнча борбордук агенттик (ИИБА) түзүлүп,аны Максим Бакиев башкарган.Ал жана анын шериктери эл аралык аферисттердин жардамы менен өлкөнүн экономикалык активдерин жана жаратылыш ресурстарын чет өлкөлөргө чыгарып кетишкен. Кыргыз Республикасынын эркиндикти сүйгөн эли Бакиевдердин кылмыштуу бийлик тартибин улантууга жол берген жок.2010-жылдын жазында карапайым калайык-калктын калктын каршылыгы өлкөдөгү абалдын курчушун шарттаган.Буга бийлик репрессия менен жооп берген.6-апрелде оппозициянын лидерлери камакка алынган.Таласта элдин күч органдары менен кагылышы башталган.7-апрелде Бишкекте жарандардын тынч жыйынына каршы куралдуу атайын аскерлерди колдонушкан.Бирок эл жалтанбастан ,кайратына келип чыйралган адамдар курчалгандарды жөөлөп өтүшүп, Өкмөт Үйүн көздөй каптап кирип барышты.Аларга каршы мөндүрдөй жааган ок атылды,бирок жаны ачып турган эл тайманбады.

7-апрелден кийин кандай өзгөрүүлөр болду

Кыргызстандын тарыхында биринчи жолу эркин жана айкын-ачык демократиялык шайлоолорду өткөрүү вазийпасы Убактылуу Өкмөттүн башчысы, өткөөл мезгилдин президенти Роза Отунбаеванын мойнуна жүктөлгөн.

Башкаруу системасы өзгөрүп, өлкө президенттик башкаруудан парламенттик башкарууга өттүк. Өкмөттү Парламент түзүп калды. Президент бир гана жолу 6жылдык мөөнөткө шайлана турган болду.2011-жылы 30-октябрда Алмазбек Атамбаев Кыргыз Республикасынын Президенти болуп шайланган.Анын талапкерлигине шайлоочулардын 63,2%добуш берди.

Бышыктоо:катышуучулары окуяны эскеришип жана ар кандай өзгөрүүлөр, сыноолордон үстүндө талкууларды жүргүзүшүп ,корутунду чыгарышат.

Мекен жонундо макалдарга токтолуп отолучу канна балдар .