8-класс Скелеттин түзүлүшү

Т.Садыков атындагы орто мектеби.

Биология.

8-класс

Мугалим:

Сейитмуратова Тазагүл.

Сабактын темасы:

• Таянгыч жана кыймылдаткыч системасы.

Сабактын максаты:

• 1)Скелеттин түзүлүшү, кызматы жана мааниси жөнүндө түшүнүк алышат.
• 2)Теманы өтүү менен бирге скелет сөөктөрүн өздөрүнөн аныктоого үйрөнүшөт.
• 3) Изденүү, ой жүгүртүү , жекече иштөө көндүмдөрү калыптанат.

• Скелет. Скелеттин түзүлүшү.
• Сөөк жана скелет булчуңдары адамдын организминин таяныч жана кыймылдаткыч кызматын аткарат. Скелет бул бири-бири менен атайын байланыштар аркылуу бек ашташкан сөөктөрдөн тузулгөн. Скелеттин кызматы: таяныч, дененин формасынын туруктуулугун сактап жана ички органдарды коргоп турат. Чоң адамдын скелети 200 сөөктөн турат.Ар бир сөөк өзүнүн формасы, узундугу, жоондугу жана алган орду менен айырмаланат.

• Скелеттин негизги 4 бөлүмү бар. Алар төмөнкүлөр:
• 1) Баштын скелети
• 2) Тулку-бойдун скелети
• 3)Колдун жана ийин курчоосунун скелети.
• 4) Буттун жана жамбаш курчоосунун скелети.

Баштын скелети.

Бетте 14 сөөк бар.

Тулку бойдун скелети. Омуртка тутуму кыска сөөктөрдөн турат. Омурткалардын саны 33-34 болот. Ар бир омурткада тулкусу,догосу жана урчуктары бар.

Моюн бөлүму

Арка бөлүмү

Бел бөлүмү.

Куймулчак бөлүмү

Көөдөн сөөктөрү

Кабыргалар.

Төш сөөгү.

омурткалар

Кол жана бут сөөктөрү.

акырек

Күң жилик

Кар жилик

жамбаш

Кырк муун

манжалар

Кашка жилик

Балдак сөөк

тизе

Жото жилик

Ким тез табат?

1

2

3

9

6

10

4

7

5

8

Калп же чын

• 1) Чоң адамдарда 200 сөөк бар.
• 2) Бардык сөөктөрдүн формасы, узундугу жана жоондугу бирдей.
• 3) Баш сөөктүн бет бөлүгундө 14 сөөк бар.
• 4) Астыңкы жаак кыймылсыз .
• 5)Колдун манжаларындагы кырк муун чоң сөөктөрдөн турат.

Үйгө тапшырма:

• 1)Дептериңерге түйүндүү сөздөрдү жазып, маанисин чечмелеп койгула.
• М: скелет-булар бири-бири менен бек ашташкан сөөктөр ж.б.у.с.
• 2) Таблицаны толтургула.

Сөөктүн аты

Жайгашкан орду

милдети

• Көңүл бурганыңар үчүн чоң рахмат. Кийинки сабакка чейин аман болгула!