9 сыйныфта "Сан темасы буенча кабатлау" дәресе өчен презентация

Сан

Сан темасы буенча өйрәнгәннәрне кабатлау,ныгыту

Сан – мөстәкыйль сүз төркеме

Сораулары:

• ничә?
• күпме?
• никадәр?
• ничәнче?
• ничәләп?
• ничәү?
• ничәшәр?

Сан ачыклаган сүз-саналмыш дип атала

Сан

күбрәк

исемне

ачыклый

һәм

җөмләдә

аергыч

була

Язылышы

сүз белән цифрлар

(бер, ун , илле,

мең . һ.б.)

рим гарәп

( I, X, L) (10, 45)

Ясалышы

тамыр парлы

кушма тезмә

Төркемчәләре

• -микъдар
• -тәртип
• -бүлем
• -чама
• -җыю

1. Микъдар саны

кушым- ча

соравы

мисал

үзлеге

Ун, биш,

миллион, йөз

бер

Төгәл исәпне белдерә

-

ничә?

күпме?

никадәр?

Өлеш саны

куш-ча

соравы

мисал

үзлеге

ярты. чирек, әчмуха,

икедән

бер

әйбер-ләрнең

өлешен

белдерә

-

ничә?

күпме?

никадәр?

2.Тәртип саны

үзлеге

куш-ча

соравы

мисал

ничән-че?

саналу

яки ур-нашу тәртибен белдерә

-нче,

нчы,

-ынчы,

енче

унал-тынчы, 12нче

һ.б.

3. Бүлем саны

куш-ча

соравы

Мисал

үзлеге

бишәр, унар, йөзе-шәр һ.б.

пред-метларны тигез өлешкә бүлә

-ар,-әр,

-шар,

-шәр

ничәшәр?

4. Чама саны

куш-ча

соравы

мисал

үзлеге

унлап,

йөзләр-чә,биш-ләп һ.б.

предмет-ның санын якынча

белдерә

-лап.-ләп,

-ларча,

-ләрчә

(-нарча

-нәрчә)

никадәр?

ничәләп?

5. Җыю саны

куш-ча

соравы

мисал

үзлеге

бишәү,

алтау, унау

Предмет-ларның бергә туплануын белдерә /

саналмышы булмый

-ау,

әү

ничәү?

Санга морфологик анализ

• сүз төркемен билгелә
• төркемчәсе әйтелә
• исемләшкәндә, саны,тарты-мы, килеше күрсәтелә
• нинди җөмлә кисәге булуы билгеләнә
• ясалышы ягыннан төре

Санга морфологик анализ

- сүз төркемен билгелә

- төркемчәсе әйтелә

- исемләшкәндә, саны,тарты-мы, килеше күрсәтелә

- нинди җөмлә кисәге булуы билгеләнә

- ясалышы ягыннан төре

Үрнәк. Башлаган эшне ярты юлда калдырмыйлар.(Мәкаль)

Ярты – сан, өлеш саны, исемләшмәгән, җөмләдә аергыч булып килгән, тамыр сан.

Уңышлар сезгә, укучылар!