Адабий кеченин иштелмеси

«Айтматов ааламы».

Адабий кеченин

иштелмеси

Темасы: Айтматовдун ааламы

Откоруу мооноту: 21.12.2013-ж

Сабактын тиби: адабий кече

Сабактын формасы: сабак-оюн,сабак-сахна

Сабактын жабдылышы: суроттор,ватман,маркер,скотч,8 томдук

Сабактын максаты:

*Ч.Айтматовдун чыгармачылыгы жонундо маалымат алышат;

*Жазуучунун чыгармаларын сахналаштырып аткарууга конугушот;

*Жашоодо эн негизгиси адам болуу керектигин тушунууго аракеттенебиз.

Сабактын журушу:

Уюштуруу

Сабакты обондуу ыр менен баштайбыз(«Кыргыз жери»).

-Саламатсынарбы урматтуу окуучулар жана эже-агайлар,анда «Айтматовдун ааламы" аттуу адабий кечебизди баштасак,куш келипсинер.Балдар,биз жакында залкар жазуучубуздун 85 жылдык мааракесин белгиледик,биздин бугунку адабий кече да ошол мааракеге арналмакчы.

-Келгиле балдар,алгач «Айтматов» дегенде силердин коз алдынарга эмнелер элестейт,ар бир топ оз алдынча берилген баракчаларга жазабыз да,топ башчылары жазылган маалыматтарды окуп беришет.

Айтматов\\\

-Азаматсынар балдар,силер мен ойлогондон да коп маалымат билет экенсинер.Айтматов дегенде эн алгач ,ал адамдын кыргыз эли,адабияты,маданияты,тарыхындагы,андан кийин совет адабияты жана маданиятындагы,дуйнолук адабияттагы орду жонундо айтсак болот.Жазуучу 20-кылымдын 50-жылдары адабият майданына келген.Оз чыгармаларында ал элибиздин турмушун,салт-санаасын,урп-адатын кенири колдонгон.Алакандай кыргыз элибиз дуйно элине маалым болду,анын чыгармаларына кинолор тартылды,театрларда спектаклдер коюлду,ошону менен бирге маданиятыбыз,искусствобуз онукту.Совет адабияты учун да чон атак алып берди.Алсак, «Кыямат» романында бир эле тоодогу кыргыз чабаны эмес,ошол орус улутунун окулу Авдий Каллистратов жонундо,христиан дини жонундо, «Кассандра тамгасында» космостон Рим папасына кат жазган Филофей, «Кылым карытар бир кундо» казак талаасында жашаган Эдигей,Абуталип,жер планетасынан болок планетадагы жашоо ж.б жонундо классикалык чыгармаларды жаратып совет адабиятына очпос из калтырды.

«Канткенде адам уулу адам болот,

…Адам учун эн кыйыны-кун сайын адам болуу»-деген жонокой,бирок терен философиялуу ойлорун чыгармаларына камтып,бардык чыгармаларында адамгерчилик маселелери негизги орунду ээлеген.Адамдарды гана эмес,жаныбарларды да бутундой бир чыгармага айланткан.

-Мына балдар,залкар жонундо силерге тамчыдай маалымат бере алган болсом,ошол менин женишим. Анда балдар,каршы болбосонор озубуз да жазуучунун каармандарына айланып,чыгармаларына саякаттап келели.(Инсценировкалар,обондуу ырлар)

1. «Чынгыз олбос болсочу» кошогу Э.Иманалиевдин аткаруусунда уктурулат.

2.Сахнага Султанмурат,Анатай,Кубаткулдар чуркап чыгышат:

Анатай:

-Ээ-ээ-ээ турналар,карагылачы турналар учуп баратышат.

Кубаткул:

-Султанмурат,чын эле турналар… Быйыл турналар эрте келишиптир.

Султанмурат:

-Турналар жаздын жышааны,быйыл молчулук болот экен.(Учоо сахнадан чыгышат).

3.Сахнага Ч.Айтматов менен М.Шаханов чыгат,маектешет.(«Аскада калган анчынын ыйы» мекен тууралуу маек).

4. «Ысык-Колду сагынуу» ыры аткарылат

5.Ч.А. менен М.Ш. маектешет.(«Аскада калган анчынын ыйы» махабат тууралуу маек).

6. «Делбирим» повестинен узунду аткарылат. «Илястын ыры» ырдалат.

7. «Ак кеме» повестинен узунду аткарылат. «Махабат дастаны» ыры аткарылат(С.Бейшекеев).

8.Корком окуу(текст окулуп жатканда каармандар сахнага чыгышат.

9.Монолог айтышат,корком ырларды айтышат.

-Балдар азаматсынар,мен бугунку адабий кечени жазуучунун жакшы бир созу менен бутуройун дедим эле: «Адам озун ким гана деп эсептебесин,ал ишсиз,аракетсиз жашай албасы бышык».