Adlıkların hallanması. Stepan Bulgar „Karpuz”

Adlıkların hallanması. Stepan Bulgar „Karpuz”

5 klas

Yusümbeli L .N.

Uroon neetleri:

• Adlıkları teksttä tanımaa, onnarı dooru hallamaa;
• aazdan hem yazılı sözdä adlıkları dooru kullanmaa;
• okunmuş tekstin içindekiliinä kendi davranmasını göstermää;
• dialogta pay almaa, kendibaşına çalışmaa.

Oturun dooru!

Diil dooru

Dooru

Evdeki işä analiz

https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLScVgSeTvVBm8eFmGgfOfjtwKvH5ayrph3WPyM4dmFuTEPdyYA/viewform

Dost – cannı? cansız?

Yalpug, Baykal – adetçä? öz?

Krosvord

S

U

B

Y

E

K

T

C

A

N

N

I

B

U

L

G

A

R

P

R

E

D

İ

K

A

T

C

U

M

A

A

C

A

N

S

I

Z

Adlıkların hallanması.

Stepan Bulgar „ Karpuz”.

Eni laflar

kerestä kesmäk yapısı

kerestä

yonga

bekçi –

dapturu geldi –

şüpelenmäzdi -

cıngırdadardılar sincirlärlän

zanaat (bekleer varlıı)

korktu

düşünmäzdi

şargu beygir

tupurdattı

kızılgıt kulicik

ahır

Stepan Bulgar „ Karpuz”

Nezaman dostlaştılar Vasicik hem Mäluş dädu?

Sayfa 221

Karpuz

Vasicik hem Mäluş dädu dostlaşardılar bir vakıt. Dost olduydular onnar ilkyazın, bir pazar günü, açan Vasicik girdiydi aralıktan kerestä kesmäk yapısına da oturardı yongalar üstündä. O okuyardı bir kiyatçık. Güneş mayıl yısıdardı. Vasicik hiç şüpelenmäzdi, ani burada var nasıl bekçi onu bulsun. Da o dapturu geldi, açan işitti:

– Ne aarêêrsın sän burada?

Vasicik korkudan kaçırdı kiyatçıı elindän. Önündä durardı Mäluş dädu, hiç diil fena gülümseyeräk. Bu gülüş uşaan üreeni erinä koydu. Mäluş dädu kaldırdı erdän Vasiciin kiyatçıını da sildi tozu aucunnan.

– İslää mi kiyat?

– Pek!

– Bän sä okumaa bilmeerim...

Onnar başladılar lafetmää, da Vasicik annadı, ani dädu Mäluş hiç diil fena adam.

Hava kurulmuştu islää, göktä bir bulut yoktu, gün yısıdardı isleedän. Vasicik koydu koltuuna kiyadı da dedi, ani evä gidecek. Dädu Mäluş ama sordu:

– Beygirleri görmää isteersin mi?

– İsteerim, e ne-e...

Dädu açtı damın kapusunu, da onnar girdilär. Burada ahırda durardı iki balaban beygir. Onnar cıngırdadardılar sincirlärlän dä, alatlamayarak, alafı „uurt-uurt” çiinärdilär. Açan trakladı kapu, samandan kalkıverdi bir kızılgıt kulicik. O tupurdattı kara tırnaklarınnan da fırladı dışarı. Vasicik tä çıktı onun ardına. Kulicik kaçınardı dolay-dolay aul içindq.

– Var mı nasıl çekinmää kuliciktä atlı? – sordu Vasicik.

– Sän ne! Onun beli körpä taa, kırılsın var kolayı. İstärsän, bän seni atlı pindirecäm şargu beygirä?

– Elbetki, isteerim!

Mäluş dädu çıkardı şargu beygiri aula da yardım etti Vasicää atlı pinsin. O günü Vasicik doyunca çekindiydi beygirdü...

Soruşlara cuvap verin:

Nezaman dostlaştılar Vasicik hem Mäluş dädu?

Nicä annȇȇrsınız lafları “Bu gülüş uşaan üreeni erinä koydu”?

Sanki neçin dädu Mäluş bilmeeer okumaa?

Nezaman çocucak annadı, ani dädu Mäluş hiç diil fena adam?

Kimi gösterdi dädu Vasicää? Neyä pek sevindi çocucak?

Necä duyȇr kendini Vasicik bu gün? Nesoy adam Mäluş dädu, siz bakışınıza görä?

Bulun teksttä cannı adlıkları.

Mäluş, Vasicik, dädu, beygir, kulicik

Neçin adlıklar Mäluş, Vasıcık yazılı büük bukvaylan? Getirin örnek taa birkaç öz adlık.

Mäluş, Vasicik – öz adlıklar

Getirin örnek taa birkaç öz adlık .

Adlıkların hallanması

Ekläyın halları onnarın soruşlarınnan.

Temel h.                            kimdän? nedän?

Saabilik h.                           kimä? neyä?

Doorudak h.                        kim? ne?

Gösterek h.                          kimdä? nedä?

Erlik h.                                kimin? neyin?

Çıkış h.                                 kimi? neyi?

Koyun teksttä adlıklar a lääzımnı halda soruşları (ayırı iş)

https://learningapps.org/display?v=pt5no797221

Vasicik istedi beygir -1- görmää. Damda durardı iki beygir -1-. Bir beygirin -2- kızılgıt kulicii vardı. Vasıcık mayıl oldu beygirä -3-. Mäluş dädu çıkardı şargu beygiri -4- aula. Kulicik da kaçardı beygirin -2- ardına. O beygirdän -6- geeri kalmazdı. O günü Vasicik doyunca çekindiydi beygirdä -5-.

Adlıkların hallarını bulun

https://learningapps.org/display?v=pvw0d5ya321

Skobalarda verili adlıkları lääzımnı halda yazın.

( Beygir ) – bir kaavi hem büük ( hayvan ). Onnarın da, nicä ( insannar ) , kendi ( harakter ) var: korkak hem kıyak, işçi hem haylaz, uslu hem çapkın. ( Beygir ) pek gözäl kuyruu hem elesi var. Bu hayvannar var yabanı hem ev. ( Natura) onnar sürüylän gezerlär. Ev beygirleri yaşȇȇrlar maasuz ( yapılar) : ( sayvan) , ( dam) .

Beygir

hayvan

insannarın

harakteri

Beygirin

Naturada

damda

yapılarda

sayvanda

İlerledelim cümleyi:

„ Büün urokta biz…“

Nesoy çıkışa var nicä gelmää bu dersin sonunda?

Evdeki iş:

1. Okumaa S.Bulgarın annatmasını “Karpuz” (bir payı).

2. . Learnigs apps sınışı: verili adlıkları lääzımnı halda kullanın

3. Tamannayın söleyişleri adlıklarlan, onnarın hallarını yazın:

• Dünneyi ..... aydınnadȇr, adamı - ......
• ....... zarar hiç yok, ama faydası pek çok.
• .... kökü aciydır, ama meyvası tatlıydır.

Anketa

Benim kefim... ii, kötü, orta.

Urok geçti... hızlı, darsık, meraklı.

Tema geldi... zor, kolay, annaşılı .

Ban becerdim... tanımaa...

bulmaa...

analiz vermaa ...

Urok bitti!