А?ылшын тілі саба?ында ойын т?рлерін ?олдана білу

А?ылшын тілі саба?ында ойын т?рлерін ?олдана білу

 «?стазды? ?ыл?ан жалы?пас, ?йретуден бала?а.» (Абай.) Ойын - тіршілікті? нышаны, е?бекке бейімдеуді? белгісі, дене шыны?тыру мен сергітуді? ??ралы. ?аза? хал?ы «ойын баласы» деп баланы? ойлауына м?мкіндік ту?ызып отыр?ан. Ойынны? т?рлері ?те к?п. ?рбір ойынны? т?рбиелік ма?саттары болады. Саба? барысында о?ушыларды? саба??а ынтасын арттыру ?шін ойын – жатты?улары пайдаланамыз. Б?л п?рменді т?сілдерді? бірі. Грамматикалы? ойын - жатты?улар о?ушылар арасында белсенді жарыс т?рінде ?ткізіледі. Ойында м??алім ойнаушыларды бас?арушы (т?реші) ?ызметін ат?арады. Жатты?уларды орындау барысында ?рбір о?ушы немесе группаларды? алдында ?з білімдерін, іскерлігі мен дарындылы?ын к?рсету міндетті ?ойылады. Ойын жатты?улар ма?ынасыз ермекке айналмайтын ?деттегі жатты?улар т?різді болу керек. Демек, о?ан ?згеше т?рде берілетін о?у жатты?улары алынады. О?ушылар к?бінесе ?иындау, біра? грамматика ж?ніндегі білімдерін бекітуге, тілдерін жетілдіруге орфографиядан беріп да?дылар ?алыптастыру?а ?ажетті тапсырмалар алады. Грамматикалы? ойын?а арнал?ан жатты?уларды? ?з ерекшелігі болады. ?детте о?ан о?ушыларды? белсенділігін арттыратын, жарысты? н?тижесін ай?ын к?рсететін жатты?улар та?дап алынады. Ойын - жатты?уларды? ерекшеліктері оларды о?ушылар зор белсенділік жа?дайда бар ынтасымен орындайтын болуы тиіс. Ж?мысты орындау барысында ойын?а еліге о?ушылар берілген тапсырмаларды бар ынтасымен орындайды. Демек, ойын жатты?улар шет тілін ме?герту ж?ніндегі ?иын тапсырманы ?ызы?ты да тартымды етеді. Ондай жатты?улар саба?та ?р т?рлі сипатта ?олданылуы м?мкін: Е? алдымен жа?а материалды т?сіндіру кезінде пайдалану?а болады. Саба?ты? со?ында о?ушыларды? саба??а ?абілеттілігі т?мендеп зейіні ?ажырай баста?ан кезде оларды? назарын, а?ыл - ойын ж?мыс?а ж?мылдыру?а п?рменді ?діс – т?сіл ?ажет бол?ан ша?та пайдалан?ан орынды м?ны? ?стіне ойын о?ушылардан белгілі д?режеде ?зінше ж?мыс істей білуді ?ажет етеді. Сонды?тан ондай ойын ?зінен б?рын орындал?ан жатты?удан кейін дайындалуы тиіс. О?ан жеткілікті уа?ыт б?лу керек. Ойын - жатты?улар ?шін ?йреніп жат?ан материалды жат?а білу саба?та, сол сия?ты ?лкен та?ырыпты ?амтитын, талдай ?орытындылайтын ?айталау саба?тарында зор м?мкіншілік туады. Ойын?а деген жатты?уларды жарыс рухын к?теріп, о?ушыларды тапсырманы т?сінбей орындай салмайтындай етіп ??ру керек. Ол ?шін жатты?уларда же?іл грамматикалы? операция мен оны? ауыр т?рлері кезектесіп отыру керек. М?нымен бірге о?ушыларды? ?йреніп отыр?ан ереже бойынша жіберетін типтік ?ателері де ескерілуі керек. М??алім саба??а дайындал?ан саба?ты? ма?сатына с?йкес жатты?уды д?рыс та?дап алып ?ана ?оймай, сол саба??а лайы?ты ойын т?рін де д?рыс та?дап алуы тиіс. Бір жатты?уды? ?зі ?р т?рлі ойын т?рінде орындалуы да м?мкін, оны та?дап алу м??алімге, оны? ?з алдын ?ой?ан ма?сатына, оны? орфографиялы? немесе пунктуациялы ?ыра?ылы?ты дамытса, енді біреулері о?ушыларды? с?здік ?орын байытады. М??алім саба??а ?зірленгенде жатты?улар т?ріні? санын, олар?а берілетін уа?ытын ай?ындауы керек. К?птеген ?діс, т?сілдерге елігіп, ойынды ?ткізуге керекті уа?ытты шектеуге болмайды. М?нан ойын?а ыл?ый 10 - 12 мин беріп отыру керек деген с?з тумаса керек. 5 минутты? ойындар ?ткізуге де болады. Ойын?а м??аліммен бірге о?ушыларда дайындалуы керек. Кейбір ойындар?а к?ні б?рын дайындалмайынша ойда?ыдай ?тпейді. ?рине о?ан ?алай дайындалу жа?ын м??алім к?ні б?рын ?йрету керек. Білім мен да?дыны дамыту жолында?ы жарыс жеке о?ушы немесе топтар аралы?ында ?ткізіледі. О?ушылар топтары арасында?ы жарысты? ?те ма?ызды арты?шылы?ы бар. М?нда ?рбір о?ушыны? ж?мысын ба?ылау?а алып, ойын?а ?атысушылар топтарынан ма??лданып немесе сыналып отырады, оны ?ткізу т?ртібі туралы ашы? та ай?ын т?сініп білу керек. Осы сия?ты тапсырманы мысалмен т?сіндіру міндет. Ойын кезінде т?ртіп б?зу оны? н?тижесін нашарлатып, т?ртіп б?з?ан топ?а еш?андай же?ілдік берілмейтінін ойыншылар білу шарт. Ойын - жатты?улар ауызша да жазбаша да ?ткізілуге болады. Методикалы? т?р?ыдан ал?анда, тиісті ойын т?рлеріні? тиімділігі грамматикалы? материалды? мазм?нына, м??алімні? ?арауында?ы уа?ыт?а байланысты. Ойынны? ауызша т?рі уа?ыт жа?ынан ?тымды болатыны белгілі. ?детте, ол о?ушыларды? жазбаша ж?мысыны? алдында ?ткізіліп оларды? орфографиялы? ж?не пунктуациялы да?дыларыны? ?алыптасуына, ?ателерден са?тандыру?а септігін тигізеді. Ауызша жатты?уларды - саба?та жазбаша жатты?улар к?п орындалып, о?ан о?ушыларды? ы?палы нашарла?ан жа?дайда ?ткізген ма??л. Ауызша ойын ж?мыс?а с?здер мен с?йлемдерді? грамматикалы? талдауын жасауда енгізуге болады. О?ушыларды? ойын кезіндегі белсенділігі к?бінесе жарыс н?тижесін д?рыс есепке алу?а байланысты. О?ушылар ойында?ы ?з жетістіктері мен кемшіліктерін біліп отыруы тиіс. Ойын н?тижелерін есепке алу т?рліше: ?рбір д?рыс орындал?ан грамматикалы? ойын ?шін ?пай есептеу, ?рбір ?тылыс ?шін кем ?пай беріледі. О?ушыларды? та?та?а жазыл?ан тиісті топта ба?анда?ы с?з немесе с?з тіркестерін жазып отыру, ол с?здерді есепке алып отыру, ?ол к?теріп немесе тиісті орфографиялар жазыл?ан карточкаларды к?теру ар?ылы білімдерін аны?тау; жатты?у?а жіберілген уа?ытты есепке алу та?ы бас?алары. М??алімні? ?арауында к?птеген граматикалы? ойындар болуы ?ажет. О?ушыларды ойнай отырып ойландыру, іздендіру, ?з бетінше ж?мыс жасау?а да?дыландыру, болаша?та е?бек с?йгіш білімпаз, жан - жа?ты дамы?ан, ал?ыр азаматты т?рбиелеуге барар тиімді жолды? бірі деп есептеймін.