Айтматовдун "Ак Кемеси"жана азыркы окурман

              "Ак кеме"-жазуучунун Ысык-Колго кайрылган алгачкы чыгармасы.Кыргыз тоолору менен Ысык-Колду планетардык масштабда тааныткан улуу жазуучу чыгармасында ыйык кыргыз колу менен ыйык бала дуйносун катарлаш коюп баалашы озгочо конул бурарлык.                                                                                        Чыгармада , алды менен ,башкы кейипкерге жана анын айланасында болуп жаткан окуяга унулсок,анда буга чейин жаралбаган уникалдуу чыгарманын ачкычына ээ болобуз.Эн башкысы-суроткер учун ушундай сюжет керек эле ,ансыз канчалык аракеттенбесин ,жан-жаныбар дуйносу кандай гана толкуп -ташыбасын ,мындай мыкты чыгарма жаралышы мумкун эмес эле.                                          Момундун жана баланын бугуларга мамилесин соз кыла турган болсок,Ч.Айтматов кыргыздардын культтук ишенимдеринин ичиндеги эн башкы орундардын бирин ээлеген бугуларга терен кайрылат.Айрыкча бул жомок ,бала учун озгочо орунда турат.Мында,бизге бала дуйносунун канчалык ишенчээк экенин корсотуп,бул ишеничке ээ дуйнону тарбия беруучу улуу муун таза,туура дем менен толтурууга милдеттуу экенин эске салат.                                        Жогоруда айтылгандардан улам мындай ойго келдик: аалам сындуу адам табиятынын озгорулушун дайыма акыл-эс феноменинин контекстинде гана чектеп карап келген реалисттик агымдын тануулоосуна , Айтматов коодондун тупкурундогу рухий дуйнонун сырларын баланын терен руханий дуйносу аркылуу кенири ачып берип,ушунусу менен каршылык косотконсуйт.                                                                 Бирок,азыркы жапайы капиталисттик мамиле баланын жомогун Орозкулдун миф-жомогуна алмаштырып салды.Андайлардын ою - кабаттап уй салуу,жогорку мансапка жетуу,чет элдик маркадагы мыкты машина минуу.Эгер биз балдарыбыздын алмаздай таза,суудай тунук жан-дуйносун кирдетпестен ,аларды алдыга карай максаттуу сурой алсак,балага ишенимдуу жол корсоткон болор элек.