Акыл ордо интеллектуалдык таймашы

Информатика сабагынан класстан тышкаркы иш.

«Акыл ордо» интелектуаллдык таймашы.

Жабдылышы: Проектр, ноутбук, ватман, маркер.

Журүшү:

1. Уюштуруу. Саламатсыздарбы?

Окуу, билим көп нерсеге жеткирет,

Бул экөөнөн урмат сыйды көп көрөт-демекчи өздөрүнүн билими менен дүйнөнү жаркыратып, жарык кылам деген жалаң гана акылдуу, мыкты жети катышуучубуз оюнга даяр турушат. Анда эмесе окуучулар менен таанышып алалы.

1. Мен Болотбекова Сайкал 9-класстын окуучусу “Сокур дешет билимсизди жөн дебе, Окуу гана жарык чачат дүйнөгө” демекчи мен ар дайым билимдүү болууну самайм.

2. Мен Зармат кызы Айзат 9-класстын окуучусу. Билим гана бийик жанан эркин кылат демкчи мен билимдүү жана эркин болууну самайм.

3. Мен Дөлөнбекова Малика 8а-класстын окуучусу. “Жети элдин тилин бил, жети түрдүү билим бил” дегендей өз билимимди сынап көрүүнү чечтим.

4. Мен Сансызбек кызы Элена менин жашоодогу девизим окуу, окуу жана окуу. Мына ошол девизимди чыңдаш үчүн “Акыл ордо” интеллектуалдык таймашына келдим.

5. Мен Үрүстөнбекова Бермет 7-класстын окуучусу “ Ата-энемдин алкышына татыган, Улуу элдин маңдайына жазылган. Адам болуп из калтырган дүйнөгө, татаал тагдыр сыноосуна сынбаган” деген ураан менен билим алып келемин.

6. Мен Калыбеков Нурсултан

“Мен жеткинчек кыргыз уулу Нурсултан,

Бабам Манас пир туткан.

Мекенимдин куржунун толтурууга ,

Илим билим чырагына кол сунган”- дегендей мен билимдүү жаштардын катарын толуктагым келет.

1. Мен Миңбаев Бекзат 5-класстын окуучусу. “Билими күчтүү миңди жыгат,

Билеги күчтүү бирди жыгат ” дегендей мен ар дайым билимдүү адамдардын катарын толуктагым келет.

Азаматсыңар балдар “Акыл миң күндүк, кийим бир күндүк” экендигин даңктаган биздин жети катышуучубузга ийгилик каалайм. Анда эмесе таймашыбызды баштасак. Таймаштын шарты: 3турдан турат.1-тур тест турундө болот.20 суроодон турат.Жыйынтыгында максимум упай топтогон 4 катышуучубуз 2-турга өтөт. 2-турда 8категория болот.Ар бир окуучу экиден категория тандашат, алган упайларынын негизинде ирээти менен. Окуучу 1минутанын ичинде берилген суроолорго жооп беришет. Берген туура жоопторуна карата жыйынтыкталып 3-турга эки окуучу калат. 3-турда эки окуучу логикалык суроолор боюнча таймашат. Ким шамдагай болуп мурда туура жооп берсе Акыл ордо» интелектуаллдык таймашында жеңүүчү аталат.

1-тур Суроо

1. Жандуу жана жансыз жаратылыштагы, коомдогу, техникадагы маалымат прцесстерин окутуп үйрөтүүчү илим кайсы илим?

а.) информатика б) физика в) биолгоия

2. ЭЭМ кайсы кылымда пайда болгон?

а) ХIХкылымдын башында б.) ХХкылымда в) ХХIкылымда

3. Алгоритм терминин келип чыгышы кимдин ысымы менен байланыштуу?

а.) Мухаммед Ибн Муса аль-Хорезмини б) Альберт Герц в) Билл Гейтс

4. Алгоитмдин аныктамасы кандай? ( Аткаруучуга түшүнүктүү болгон так буйрук)

5. Компьютердин негизги тетиктери кайсылар?

а) Сканер, монитор б.) Монитор, системдик блок, клавиатура в) принтер, мышь

6. Маалыматты кабыл алуучу адамда канча орган бар?

а) 3 б.) 5 в)7

7. Компьютердин жүрөгү болуп кайсы тетиги эсептелинет?

а.) Микропроцессор б) Принтер в) Клавитура

8. Информацияны сактоочу адамдын ички эси кайсы?

а) Угуу органы б.) баш мээси в) сезүү-туюу органы

9. Маалыматты биз кайдан алабыз?

а.) Телевизор, радио, газета, интернет, сүйлөшүү

б) Үйдөн, мектептен, жаратылыштан.

В) Туугандардан, достордон ж.б

10. 1байт канча битке барабар?

а) 5 б)7 в.) 8

11. Позициялык эмес эсептөө системасында латындын D тамгасы кайсы цифраны билдирет?

а.) 500 б)50 в)100

12. Текст жазуу үчүн кайсы программа колдонулат?

а.)Word б)Exel в)Paint

13.

1-турдун жыйынтыгы айтылып торт окуучу 2-турга өтүштү.

2-тур

1-категория “Математика”

1.Тамгалуу барабардык (теңдеме)

2. Экиден көп бөлүнүүчүгө ээ болгон сандар (курама сандар)

3. Эн чон үч орундуу сан (999)

4. Кайсы сан жөнөкөй санга да, курама санга да кирбейт (1)

5.Бардык жактары барабар болгон параллелограмм эмне деп аталат (Ромб)

6. 200сомдук жоолук адегенде 50%ке жогорулады, кайра 50% ке түшкөндө канча болот.(200)

7. Градустук чени 90⁰ка тең болгон бурч (тик бурч)

8. Чыныгы сандардын көптүгү кайсы тамга менен белгиленет.(R)

9.Үч бурчтуктардын ички бурчтарынын суммасы канчага барабар (180⁰)

10. Айлананын борборунан айланага чейинки аралык эмне деп аталат (радиус)

11. 12нин квадраты канча (144)

12.Кайсы математикалык белги типографиялык катанын негизинде келип чыккан (%)

13. 1суткада канча мүнөт бар (1440)

14.Жарым түз сызык эмне деп аталат (шоола)

15. Алымы бөлүмүнөн кичине болгон бөлчөк кандай деп аталат.(дурус)

Чынгыз айтматов категориясы.

1.Ч.Айтматовдун балтыркан балалык өмүрү кайда өткөн?(Күркүрөө суусунун боюнда, Шекер айылында)

2. “Газетчи дзюйо” деген аңгемеси канчанчы жылы жарыяланат?(1952ж)

3. Газетчи дзюйо” деген аңгемеси кайсы тилде жарыяланган?(орус тилинде)

4. Москвада окуп жүргөн кезинде кайсы чыгармасы жарык көргөн?(Бетме-бет повести )

5. Ч.Айтматовдун апасы ким улуту кандай?(Татар улуту, Нагима Хамзаевна)

6. Ч.Айтматовдун туулган жылы, айы?(1928-ж 12-декабрь)

7. “Эрте келген турналар” чыгармасынын башкы каарманы ким?(Султанмурат)

8. Ч.Айтматовдун кайсы чыгармасында ат, адам менен тагдырлаш мүнөздөлөт?(Гүлсарат)

9. Ч.Айтматовдун бир туугандары? (Чынгыз, Илгиз, Роза, Сюита)

10. Ч.Айтматовдун чыгармаларындагы балдардын аттарын ата?(Султанмурат, Ажымурат, Чыпалак бала, Сейит, Алтынай, Амантур ж.б.)

11. Кинодогу актерду көрүп, менин атам ушундай деп туураган бала Авалбек жөнүндөгү чыгарма кандай?(Атадан калган туяк)

12. “Дениз бойлой жорткон ала дөбөт” чыгармасынын идеясын Чынгызга ким берген? (Нивхи жазуучусу Санги болгон)

13.”Маңкурт” деген атты Чынгыз кайдан алган?(Манас эпосунан)

14. Чынгыз Айтматов качан каза болгон? ( 2008-жылы 10-июнь)

15.

“К” тамгасы категориясы.

1.Жусуп Баласагындын көрүнүктүү чыгармасы(Кут билим)

2. Салмактын бирдиги(кг)

3.Маалымат менен иштөөчү универсалдык машина(компьютер)

4. Компьютер менен иштеп жатканыбызда биздин кайсы органыбыз көбүрөөк жабыркайт(көз)

5. Paint программасында эң көп эмне колдонулат(Карандаш)

6. Копировать сөзүнүн кыргызчасы(көчүрүү)

7. Байттан чоң мегабайттан кичине(Килобайт)

8.Манастын канча чоросу болгон(кырк)

9.Бардык жактары барабар болгон фигура(квадрат)

10. Баткендик ууз аялдар жасайт(килем)

11. Адам денесинде айлануучу суюктук(кан)

12. Сенин өлкөң(Кыргызстан)

13. Кыргыздын улуттук аспабы(Комуз)

14. Даражадагы 3 эмне деп аталат.(куб)

15.Улуттук суусундук(кымыз)

Сандар сүйлөйт категориясы.

1.Мектептеги эң чоң класс(11)

2. “Математика” деген сөздө канча тамга бар(10)

3. Сабактын узактыгы(45)

4. Улуу жеңишке канча жыл болот быйыл? (74)

5. Пайгамбар жаш канча(63)

6. Бир жылда канча күн бар(360)

7. 100 беттүү дептердин беттерин номерлөө учун канча цифра колдонулат(200)

8. Бирди төрткө бөлсө канча?(0,25)

9. Эки 15 канча(30)

10. Бир саатта канча минута бар(60)

11. Ар кандай сандын нөлүнчү даражасы канчага барабар(1)

12. П нин мааниси канча (3,14)

13. 2,8,1,9 кантип болот 19(2+8+9)

14.Мамлекеттик тилдин түзүлгөн күнү(23-сентябрь)

15. Музыкада три деген канча адамдын ырдоосу (3)

Информатика категориясы

1.WWW сөзү кандай чечмеленет(буткул дуйнолук желе)

2. Кыргызстанга интернет канчанчы жылы келген(1995ж)

3.Компьютердик тармакта каттар менен пикир алышуу кызматы?(Электрондук почта)

4.Информациянын коломун олчоочу эн кичине бирдик? (бит)

5. 1 байтта канча бит бар?(8)

6. «Кобойгонго» жондомдуу жана башка программаларга «жугузулуучу» атайын жасалган

компьютердик программа.(вирус)

7. Компьютерлер арасындагы байланышты камсыздоочу буткул дуйнолук тармак (интернет)

8. Маалыматты кагаз бетине чыгарып беруучу тузулуштун аты(принтер)

9.Ms.Office программасына кайсы пакеттер кирет?(Word,Exsel,Access)

10. кайсы прорамманын жардамы менен эсеп-кысап , диаграммаларды түзобүз(Exsel)

11. Колдонмо программаларды кимдер чыгарат(программистер)

12. Компьютер негизги канча түзүлүштөн турат алар кандай(монитор, клавиатура, сист.блок)

13. Эсептоо системасынын турлору(2)

1. Рим цифралары кандай эсептоо системасына кирет?(позиц.эмес эс.сист)

2. Микропроцессор кайда жайгашкан? (энелик платада)

Информатика-2 категориясы

1.Өлчөө бирдиктерин атап бер?(Бит, байт,кб,мб,гб,)

2.Бир килобайт канча байттан турат?(1024б)

3. Кайсы эсептоо системасында 0 жана 1 саны гана кездешет? (экилик)

4. 1000 саны позициялык эмес эсептоо системасында (Рим цифрасында)кандай жазылат?(М)

5. Коомдогу жана техникадагы маалымат процесстерин окутуп үйрөтүүчү илим? (Информатика)

6. Компьютердин кошумча тетиктери кайсылар? ( Принтер, калонка, флешка, сканер ж.б)

7. ЭЭМдин чечмелениши кандай? (Электрондук эсептөөчү машина)

8. Алгоритм тилинин негиздөөчүсү ким? (Мухамед ибн муса АЛь Хорезми)

9. Компьютердин эсинин канча түрү бар?(2)

10. Персоналдык компьютердин мээси кайсы түзүлүш болуп эсептелет? (Микро процессор)

11. Дисплей деген эмне? (Экран, монитор)

12. . Компьютерге маалыматты киргизүүчү түзүлүштөр кайсылар?(сканер, клавиатура)

13. Биринчи жолу кагаз кайда иштелип чыккан? (Кытайда)

14. Аткаруучунун тилинде жазылган алгоритм эмне деп аталат?(табигый тилде)

15.Алгоритмди берүүнүн канча жолу бар?(3)

Илимдер категориясы

1.Жаратылыштагы кубулуштарды изилдеген илим(физика)

2. Бул илимди илимдердин падышасы дешет (математика)

3. Коомдогу маалыматтык процесстерди изилдеген илим (информатика)

4. Ар турдуу ондуруш мамилелерин жана алардын озгочо жактарын изилдеген илим(экономика)

5. Бул илим грек тилинен которгондо жер ченоо дегенди билдирет(геометрия)

6. Заттардын тузулушторун окутуп уйротуучу илим эмне деп аталат?(химия)

7. Жаныбарлар жонундогу илим кайсы?(зоология)

8. Аба ырайын изилдеген илимдин

туру кайсы? (Гидрометеорология)

9. Адамзат коомунун откон жолун изилдоочу илим (тарых)

10. Тил жөнүндөгү илим. (филология)

11. жер кыртышын окутуучу илим(география)

12.Жандуу жана жансыз жаратылыштагы, коомдогу, техникадагы маалымат процесстерин окутуучу илим(Информатика)

13.Сандар жана алар менен болгон амалдар жөнүндөгү илим(Арифметика)

14. Фигуралардын касиеттери жөнүндөгү илим(геометрия)

15.Өсүмдүктөр жөнүндөгү илим(биология)

Биринчи категориясы

1. Кыргызстанда биринчи жолуөлкөнү башкарган аял ким?( Р.Отунбаева)

2. Кырг-да биринчи жолу космоско учкан адам?(Салижан Шарипов)

3. Биринчи байлык.(ден соолук)

4. Кыргызстан эгемендүүлүктү алгандан кийинки биринчи президентибиз ким болгон ? (Аскар Акаев)

5. «Биринчи мугалим» повести кимге таандык?(Ч.Айтматовго)

6. Биринчи азык эмне?(нан)

7. Ким биринчи музыканын математикалык теориясын ачкан?(Пифагор)

8. Дүйнөдөгү эң биринчи эсептөө борбору кайсыл жерде ким тарабынан түзүлгөн?(самарканд Улугбек)

9. Биринчи июль кандай күн?(Балдарды коргоо куну)

10. Космоско биринчи учкан жаныбар?(Ит)

11. Чыгармадагы биринчи мугалим ким?(Дуйшон)

12. Ар кандай сандын канчанчы даражасы бирге барабар?(0)

13. Биринчи май кандай майрам?(Эмгекчилер куну)

14. Биринчи орунду алган адам эмне деп аталат?(Женуучу)

15. Биздин мектепте 1смена саат канчада башталат? (08:00)

3-тур Логикалык суроолор Эн ко упай топтогон эки окуучу ойношот

1.Жаныбардын жана кыздын ысымынан курулган шаар?

2. Алмасы бар шагы жок, Атасы бар энеси жок?

3. Тоого барат кайра келет бирок өз ордунда калат?

4. Эмнеге алманын данеги күрөң да банандыкы сары?

5. Кайсы айда 28 күн бар?

6. дарбыздын жартысы эмнеге окшош?

7. Деңиздин ортосунда эмне бар?

8. Узарган сайын кыскарган нерсе?

9. Тамак жасаганда казанга биринчи эмне салынат?

10.

“Акыл ордо”

интеллектуалдык таймашы

Мугалим: Таалайбек кызы Кымбатгүл

2019-жыл

Февраль