Алгоритмдер және оны орындаушылар

Күні:

8 15 сабақ

Сабақтың тақырыбы:

Алгоритмдер және оны орындаушылар. Бақылау жұмысы.

Сілтеме

6-сынып оқулығы. Авторы: Е. В. Вьюшкова, Н. В. Параскун, Б. Қ. Әбенов

электрондық оқулық, презентация

Жалпы мақсаттар

Оқушыларға алгоритм түсінігі мен оны орындаушылар туралы негізгі түсініктерін қалыптастырып, танымдық және шығармашылық қабілеттерін жан-жақты дамытып, ұқыптылыққа, уақытты тиімді пайдалануға үйретіп, рухани дамыған, функционалды сауатты жеке тұлғаны қалыптастыру

Оқыту нәтижесі

Оқушылар алгоритмнің орындалу кестесі жазуды біледі. Жұмыс түрлеріне сәйкес алгоритмді құра алады.

Сабақтың әдісі

Баяндау, сұрақ-жауап, диалог, топпен жұмыс, АКТ, қолдану, электронды оқулықпен жұмыс, «Блум таксономиясы», Сын тұрғысынан ойлау («Ой тастау», «Мағынаны тану», «Топтастыру», «Кесте толтыру», «Тест жұмыс» )

Жалпы

Білу

Үй тапсырмасы.

Түсіну

Мағынаны тану

Қолдану

Оқулықпен жұмыс

Талдау

Кестемен жұмысы

Жинақтау

Корытынды

Бағалау

Топ басшысы бағалайды

Сабақ барысы

Уақыты

Мұғалімнің іс-әрекеті

3 минут

Психологиялық дайындық

5 минут

10 минут

11 минут

2 минут

5 минут

2 минут

4минут

1 минут

2 минут

Сыныппен сәлемдесу.

Сыныпты ұйымдастыру (оқушыларды тексеру, аудиторияны қалыпқа келтіру)

Оқушыларды түстер геометриялық фигуралар арқылы топқа бөлу.

Оқушыларды бүгінгі сабақтың тақырыбымен және мақсатымен таныстыру.

«Білу»

І. Үй тапсырмасы. Өткен тарау бойынша (сұрақ-жауап)

«Лото» ойыны
1. Ақпарат дегеніміз не,ақпаратпен не істей аламыз? Латынның «түсіндіру, баяндау,мәлімет деген мағынаны береді. Ақпаратты сақтаймыз,өңдейміз,жеткіземіз 
2. Ақпараттың ең кіші өлшем бірлігі? Бит
3. Бірінші есептеу машинасын кім ойлап шығарды? 1642 жылы Блез Паскаль 
4. Алғашқы есептеу құрылғысы? Саусақ, түйіншектер
5. Компьютерлік вирус дегеніміз не? Өздігінен көбеюге қабілетті зақымдаушы программа 
6. Файлдарды мұрағаттау деген не? Оларды бір мезгілде сыға отырып, бір файлға қою
7. 1946ж. ЭЕМ-нің жұмыс атқару принціпі мен құрылғыларын толық көрсеткен ғалым ... 
Американ математигі Джон Фон Нейман 
Сәйкестендіру
ЭЕМ буындары Элементтік базасы (І буын,1946 – 1958жж)
Болашақтың компьютері (ІІ буын, 1958 – 1964жж)
Микропроцессорлар (ІІІ буын,1964 – 1972жж)
Интегралды сызбалар
ІV буын, 1970 жылдан Электрондық лампалар
V буын,құру талаптары Жартылай өткізгіштер, транзисторлар

Тест тапсырмасын компьютерде орындау.

1. Құрылғылар арасында деректер алмасу үшін жауапты шинаны атаңдар:

А) деректер шинасы В) адрестік шина С) басқару шинасы Д) бұйрық шинасы

2. Жедел жады және видео жады бақылаушыларынан тұратын көпір қалай аталады?

А) оңтүстік көпір В) жүйелік көпір С) солтүстік көпір Д) бұйрықтық көпір

3. USB шинасын қандай дискілерді қосу үшін қолданады?

А) оптикалық дискілерді В) флэш-дискілерді

С) жұмсақ магниттік дискілерді Д) DVD дискілерді

4. ДК сәулеті деген не?

А) ДК ішкі ұйымдастырылуы В) ақпаратты түрлендірудің техникалық құралдары

С) ақпаратты түрлендіру үшін қажетті техникалық құралдар

Д) тұрмыстық техниканы басқару жүйелері

5. Жедел жады не үшін керек?

А) модеммен компьютерді жалғау үшін В) ақпаратты өңдеу үшін

С) программаларды іске қосу үшін Д) ақпаратты уақытша сақтау үшін

6. Шинаның негізгі сипаттамасы:

А) разрядтылығы В) тактілік жиілігі С) сыйымдылығы Д) ұзындығы

7. Шет орналасқан құрылғылар бақылаушысынан тұратын көпір қалай аталады?
А) солтүстік көпір В) оңтүстік көпір С) жүйелік көпір Д) бұйрықтық көпір

ІІІ. Жаңа сабақ.

«Түсіну» Мағынаны тану ( электрондық оқулық)
«Алгоритм» ұғымы информатикада ақпарат сияқты іргелі ұғымдар қатарына жатады. Алгоритм атауы атақты араб математигі Әбу Жафар Мұхаммед ибн Мұса әл-Хорезми ( 763-850 ж.ж) есімінің латынша Algorithmi (Алгоритми) болып жазылуына шыққан. Ол санаудың ондық жүйесінде көп орынды сандар мен арифметикалық амалдардың орындалу ережесін ұсынған. Бұл ережелер қосынды мен көбейтіндіні табуға арналған амалдарды орындауға қажетті тізбектен құрылған. Сол ереже осы күнге дейін қолданылып келеді.
Туғаннан бастап баланы тәрбиелеу, оларды әртүрлi ережелердi сақтауды, ертеңгiсiн жуыну, киiну, шешiну, тамақ iшу, сабаққа бару, жолдан өту .т.б. меңгерудi және қатаң орындауды талап етемiз. Одан әрi бала-бақшада және мектепте тәрбиеленудiң күн тәртiбi болады. Оларды оқыту белгiлi ретпен өтедi. Ал барлық мүмкiн болатын ойындар ереже бойынша ұйымдастырылады. Демек кез-келген iс-әрекеттер анықталған жарлық бойынша жүзеге асады, яғни анықталған алгоритм бойынша орындалады. 
Адам жас кезiнен бастап күнделiктi өмiрде алгоритмдi меңгередi және орындайды. Яғни, алгоритм дегеніміз – жеке қадамдардан тұратын, реттелген нұсқаулар тізбегі
Алгоритм дегеніміз – іс әрекеттің рет-ретімен орындалуы. Кез-келген есепті қарапайым амалдарды тізбектей орындау арқылы шығаруға болады. Алгоритімдікомпьютердеорындауүшін оны программа түріндежазыпшығукерек.
Программа компьютергетүсініктікомандалардантұрады. Осы командалартізбеорындаусоңында есептің нәтижесі шығады. Командалартізбегін – программа қарастыруғаболады. Команда бірғанақарапайымамалдыорындауүшінберілгенбұйрықретіндеқабылданады. Командалар: арифметикалықнемеселогикалықамал; ақпараттасымалдаукомандасы; берілгенсандардысалыстырукомандасы; берілгенсандардысалыстырукомандасы; нәтиженіэкранға, қағазбасыпшығарукомандасы; келесікомандағакөшутәртібінорындау; т.б. болыпбөлінеді.
Атқарушы түсінігі
Алгоритм атқарушысыныңрөлінадамнемесеавтоматтандырылғанқұрылғы: компьютер, робот және т.б. орындайды.
Жалпыалғанда, өміріміздіңбарлығы алгоритм тізбектерінентұрадыдесек те болады.
Алгоритм орындалубарысындаатқарушықандай инструкция келесіорындалукеректігінбіледі. Атқарушыорындайалатынкомандалардыңжиынынатқарушыкомандаларжүйесідепатаймыз.
Сонымен, алгоритм атқарушысыалдын-ала қойылғанәрекеттердіорындап, нәтижегежететінадам, компьютер немесе техника болуымүмкін. Егересептішешуүшінтехникалыққұралдарпайдаланылса, орындалатынәрекеттертізбегі нақты жәнетүсінікті болу керек. Қаншалықты әрекеттер түсінікті де, нақтыболса, соншалықтынәтижегежету тез жәнедұрысболады.
Алгоритм дегенімізіc-әрекеттіңрет-ретіменорындалуы.
Алгоритмдегікезкелгеніс-әрекет б ұ й р ы қ депаталады.
Алгоритмдіжүзегеасырушыны о р ы н д а у ш ы депатаймыз.
Алгоритмніңнегізгіқасиеттері : 
-Түсініктілік – алгоритмдіатқарушысы оны қалайорындайтынынбілуікерек.
- Дискреттілік– алгоритм нақтыәректтердентұрады, келесіқадамыбелгілітәртіппен жүзеге асады.

-Анықтылық – алгоритмнің әрбір ережесі анық , мағыналы болу керек.
-Нәтижелілік – орындалатын қадамдардың соңында алгоритм нәтижеге жетуі керек. 
- Жалпылық – қандай да алгоритмді түрлі бастапқы мәліметтермен бірнеше рет қолдануға болады. 

«Қолдану»

№1 Мысалы: Студент болу үшін:
1. Мектепті тәмәмдау
2. ҰБТ-дан өту
3. Құжаттарды тиісті жерге өткізу
4. Конкурстан өту
5. Таңдаған мамандығы бойынша оқиты
жоғарғы оқу орнын анықтау
№2 Мысалы:Бұйрық номері Алгоритмнің бұйрығы Бұйрықтың орындалу нәтижесі 
1. Қаламды ал Қалам қолда тұр 
2. «Ана» сөзін жаз «Ана» сөзі жазылды 
3. Қаламды орнына қой Қалам үстелге қойылды 
4. Соңы Алгоритм орындалды 

Бақылау жұмысын орындату.Оқулықпен жұмыс (57-бет)
Тапсырма № 5
«Ағаш отырғызу» алгоритмін құрыңдар

Тапсырма № 6
«Сурет сал» алгоритмі кестесін толтырыңдар.

Бұйрық номері Алгоритмнің бұйрығы Бұйрықтың орындалу нәтижесі 
1. Көк қарындашты ал 
2. Шардың суретін сал 
3.Шарды боя 
4. Қарындашты орнына қой 
5. Соңы 
Сергіту сәті. Музыкалық әуен ырғағымен, іс-қимылды қайталату.

«Талдау»Бекіту.

Бақылау сұрақтары мен тапсырмалары. (56-57 бет)

Жұппен орындау

«Жинақтау»

Қорытынды.

Сонымен не біліп не үйрендік?

Бағалау.Бірін –бірі бағалау .

Үйге тапсырма. §8 55 бет (А, В, С деңгейі) тест тапсырмасына дайындық.

Рефлексия.

Алған әсерлерін стикерге жазу. (Стикермен бағалау)