Алирза Саидов. Жизненный и творческий путь.

“ Зи куьче, вун алачирт!а, зун шаир яз

и дуьньядиз къведачир...”

А. Саидов.

“ Мой край, если не было бы тебя,

не пришел бы я поэтом в этот мир...”

А. Саидов.

Алирза Саидов.

Уьмуьрдин рехъ

ва яратмишунар.

Тарсунин мурадар: (цели урока)

• Шаирдин уьмуьрдихъ ва яратмишунрихъ галаз танишарун.

(познакомить с биографией и творчеством поэта)

• А. Саидован шииратдин кьет!енвилер къалурун.

(продемонстрировать особенности поэзии А. Саидова)

• Ватапересвилин гьиссер вердишарун.

(воспитывать патриотические чувства)

Лезгийрин бажарагълу шаир Алирза Саидов 1932-йисан 15-январдиз Ахцегь райондин Хъутунхърин хуьре дидедиз хьана. Гьеле школада кIелзавай йисара ада шиирар кхьиз башламишна .

• Алирза Саидован шиирар 1949-йисалай “ЦIийи дуьнья” ва “Социализмдин пайдах” газетрин чинриз акъатиз башламишна.

А. Саидова Ахцегьрин сад лагьай нумрадин юкьван школа куьтягьна, Советрин Армиядин жергейра къуллугъна.

Москвада М. Горькийдин тIварунихъ галай Литературадин институтда кIелна.

Ада “Социализмдин пайдах” ва “Коммунист” газетрин, “Дагъустандин дишегьли” журналдин редакцийра, Дагъустандин писателрин Союзда кIвалахна .

1959-йисуз Дагъустандин ктабрин издательствода жегьил шаирдин сад лагьай ктаб (“Самурдин авазар”) акъудна. Гьа и йисуз Москвада урус чIалалди “Вахъ галаз, Самур” тIвар алай ктабни печатдай акъатна .

А. Саидов вишералди гуьзел шииррин, цIудралди манийринни балладайрин, сонетринни гъезелрин, риваятринни поэмайрин ва манийрин автор я. Абурукай “Самурдин авазар”(«Мелодии Самура”), “Цiикьвед лагьай ктаб” («Двенадцатая книга»), “Къизилдин дере” («Золотая долина» ) “Зи экуь гъед”,(“Моя светлая звезда”) “Гимишдин симер”, (“Серебряные струны”) “Уста Идрис”, (“Мастер Идрис”) “Хцихъ галаз суьгьбет”, (“Разговор с сыном”) “Дуствилин муькъвер” (“Мосты дружбы”) ва маса кIватIалар ибарат хьанва.

• Алирза Саидован эсерар Дагъустандин ва виликан Советрин Союздин халкьарин, ва къецепатан уьлквейрин чIалариз (ингилис, болгар, поляк ва мсб.) таржума авунва.

• А. Саидова лезги чIалаз А. Пушкинан, М. Лермонтован, М. Горькийдин, Т. Шевченкодин, М. Маяковскийдин, С. Есенинан, А. Твардовскийдин, Р. Гьамзатован ва маса шаиррин эсерар таржума авуна.

Алирза Саидован чIалар бинеда эцигна, лезги композиторри манияр теснифнава: “Наз гумир”, “Дидедин темен”, “Синьорина”, “Фатима” ва мсб.

• А. Саидов Дагъустан республикадин СтIал Сулейманан тIварунихъ галай премиядин лауреат я. Адаз и гьуьрметдин тIвар вич кьейидалай кьулухъ гана.

• Алирза Саидов 1978-йисан мартдиз яргъал чIугур азардик вахтсуз кечмиш хьана. Магьачкъалада кучукнава.

Словардин к!валах (Словарная работа)

• Декламация – эсерлудаказ, таъсирлудаказ, кьет!ендаказ к!елун.

(выразительное чтение)

• Сугъул – гъафил, дарих, пашман.

(скучать, грустить)

• Рагъул – къац!ай. (грязный, мутный)
• Ц!игел – акунихъ вил галаз. (жаждать встречи)
• Ялгъуз – текдиз. (одинокий).