Алтын куз майрамы

Сабиздин тарыхы.

Сабиз -өсүмдүк чатыр гулдүулөр тукумунун уруусу.

Сабиз эки ,чанда бир же көп жылдык чөп.жалбырагы канат сымал, ичке тарамдуу,60 ка жакын түрү бар.Табигый сабиздин 60 тай түрү негизинен жер ортолук деңиз жээгинде ,Африка ,Австралия,Жаңы Зеландия жана Америкада ,бир турү КМШ өлколөрүндө Украига,Кавказ жана Орто Азияда кездешет.Европада б з ч 2-к өстүрүлө баштаган. Эгилме сабиз – 2жылдык өсүмдүк , биринчи жылы азык тамыры менен жалбырагы,экинчи жылы гүлдуу сабак чыгып ,урук байлайт .Эгилме сабиз кеңири белгилүу. КМШ өлкөлөрүнүн бардык жеринде остурулот.Эгилме сабиз аш сабизине жана тоют сабизине бөлүнөт .Аш сабизи кызыл же саргыч айрым түру сары болот. Салмагы 30гр 200гр чейин болот .Курамында 88.8% суу ,1.1% азоттуу заттар,0.02% май , 9.2 углевод ,0.7% күл, в,в2,РР витаминдери , айрыкча коротин жана башка арбын болот.Тамак ашка кенири пайдаланылат. Сабиз баалуу тоют сабизинин азык тамыры ак же саргыч болот .Сабиздин сары мирзои -304 ,кызыл мирзои-228 сортору эгилет.Зыянкечтери : сабиз чымыны ,шалбаа теңге көпөлөгү ж б илдеттери чангыл кебер, жалган чангыл кебер, фомос жалбырак темгили , сабиз кара чириги ж б.

Даарылык касиеттери.

Сабиз рактан сактайт. Европа окмуштуулар тарабынан эгер адам кунуго бир уч баш сабиз жеп турса рак ооруусуна кабылуудан сактанууга мумкунчүлук бар.Корсө сабиздин курамында рак ооруусун пайда кылуучу шишикке каршы курошүучү фалькаринол деген элемент бар экен. Сабиздин бирпайдасы стресске батеан адамдын нерфин тынчтандырууга көмөк көрсөтөт.Сабизди чийк жеген адамдын териси да тазарып турат. Ууга кайнатып эзип жесе журок ооруусуна пайдалуу. Карылыктын алдын алып беттеги тырыштарды азайтат . Кичинекей балдарда коп кездешчу аллергия ооруусуна каршы да пайдалуу.

Баклажан

Баклажан кочкул сыя түстөгү көп жылдык өсүмдүк. Жылуу климатк жайланышкан .баклажандын мекени индия .Индиядан Африкага карай 16-к Испандар аркылуу Европага жеткен. Тропикалык аймактарда көп жылдык касиетке ээ болсо да , калган климаттык алкактарда бир жылдык мунөзго гана ээ. Жапайы түрү Ортонку чыгыш Түштүк Азия жана Индияда өсөт. Байыркы санскрит текстеринде таянуу менен баклажандын мындан 1500жыл мурда адамдар тарабынан бакчада өстүрулө баштаган. Дүйнөнүн башка аймактарында тарашына арабдардын салымаы зор. Алар 9-к Африкага алып барышып өстурүшкөн.Европалыктар баклажанды алгач ирет 15-к орто ченинде корүшкөнү менен 19-к гана турмуш тиричилигине кеңири колдоно башташкан.

Кыргыз Республикасынын билим бер\\

жана илим министирлиги

Т. Бекиев атындагы орто мектеп

Темасы: Берекелүү алтын күз

Классы : 8^а

^{Класс жетекчиси : Турдубаева Чынара}

Саламдашуу: Дүйшөева Адина, Бурканидинова Барчынай

КӨРКӨМ ОКУУ: Аданова Анара

Эсенбек кызы Нурзада

Маматкалыков Ороз

Рахманова Нурайым

Алмамат кызы Салиха

Аскаров Санжар

Аскарова Пашагүл

Алишерова Фатиманын чеберчилиги менен жасалган сабизден гүл.

Калыков Нурисламдын чеберчилиги.